İzmir metropolünde çalışan sağlık personelinin sigara konusundaki tutum ve davranışları

Abstract

Bu araştırma, hekim, diş hekimi ve hemşire-ebelerin sigara konusundaki tutum ve davranışlarını incelemek amacı ile planlanmıştır. Betimleyici, kesitsel bir alan çalışması olarak hazırlanan araştırma, 15. 06.1993 - 10. 08.1993 tarihleri arasında İzmir metropolünde bulunan hastane, sağlık ocağı, ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezlerinde yürütülmüştür. Araştırma kapsamına 303 hekim, 21 diş hekimi ve 273 hemşire-ebe olmak üzere toplam 597 kişi alınmıştır. Veriler anket yöntemiyle toplanmıştır. Hekim ve diş he kimlerine 37, hemşire-ebelere 35 sorudan oluşan anket formları uygulanmıştır. Anketler hekim, diş hekimi ve hemşire-ebelerin sosyo-demografik özellikleri, sigara içme durumu, sigara konusundaki tutum ve davranışlarını içeren sorulardan oluşmuştur. Hekimlerin % 48. 18» inin, diş hekimlerinin % 52.38' inin ve hemşire-ebelerin % 57. 51 'inin sigara içtikleri saptanmıştır. Hekim, diş hekimi ve hemşire-ebelerin en çok 15-24 yaşları arasında sigaraya başladıkları belirlenmiştir. Günde 20 'den fazla sigara içme oranı hekimler de daha yüksek orandadır. Hekim, diş hekimi ve hemşire- ebelerde sigarayı bırakmayı düşünenlerin oranının fazlaolmasına rağmen, bırakmayı deneyenlerin oranı azdır. Si garayı bırakmayı deneyenlerin en çok bir ay bırakmaya da yanabildikleri saptanmıştır. Hekim ve diş hekimlerinin cinslerine, yaşlarına, mesleki kategorilerine göre sigara içmeleri arasında is tatistiksel düzeyde anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ça lışma sürelerine göre sigara içme durumlarında bekim ve diş hekimlerinin en çok 16-20 yıl çalışanların sigara iç tikleri belirlenmiştir. Hemşire-ebelerin yaşlarına, bi tirdikleri okullara ve çalışma sürelerine göre sigara iç meleri arasında istatistiksel düzeyde anlamlı bir fark bulunamamış t ir. Hekim, diş hekimi ve hemşire-ebelerin geçen yılla sigara içmeleri arasında önemli bir değişiklik saptanma mıştır. Gelecek beş yıl içinde hekim, diş hekimi ve hem şire-ebelerin büyük bir kısmının sigara içmeyecekleri be lirlenmiştir. Üç meslek grubununda hasta muayene odasın da sigara içme oranlarının düşük olduğu fakat yalnız ça lışırken sigara içme oranlarının arttığı görülmüştür. Her gün sigara içen hekim ve diş hekimlerinin % 98. 27' si nin, hemşire-ebelerin % 100. 00» ünün sigaranın zararların dan endişe duydukları saptanmıştır. Sigara içmeyen hekim, diş hekimi ve hemşire-ebele rin içmeyişlerinde en önemli faktörlerin başında sağlığı koruma, öz disiplin ve çocuklara iyi örnek olmanın geldi ği saptanmıştır. Üç meslek grubu da en çok akciğer hastalığı, kro-nik bronşit ve lar inks kanseri ile sigara içme arasında ilişki olduğunu belirtmiştir. Hastalara rutin olarak si gara içip içmediğini soranların oranı % 42.55' dir. Siga ranın sararları konusunda hastalarının % 70' den fazlası nı bilgilendirenlerin oranı ise % 25.46» dır. Hekim, diş hekimi ve hemşire-ebelerin en fazla akciğer hastaları, kalp hastaları ve gebelere sigarayı bırakmayı önerdikle ri saptanmıştır. Hekim, diş hekimi ve hemşire-ebelerin topluma iyi örnek olma, sigara mücadelesinde aktif olma ve hasta ile her karşılaşmada sigaradan caydırıcı yaklaşmayı fikir dü zeyinde yüksek oranda benimsedikleri belirlenmiştir. Si gara mücadelesine yönelik bazı mevzuat önerilerinden en az oranda `sigara fiyatlarının arttırılması` önerisini destekledikleri görülmüştür. Belirtilen diğer mevzuat önerilerine yüksek oranda katıldıkları saptanmıştır.

The current experiment has been planned for to investigate the `behaviours and attitudes of physicians, dentists, nurses and midwifes. As a descriptive and crossectional field study it was held in hospitals, family medicine centres, family planning centres, mother-and- child health centres of Izmir metropolitan area between 15.06.1993 and 15.08.1993- We have 597 subjects of 303 physician, 21 dentist, 273 nurse and midwife. Data collected by using question naire method. Physicians and dentists were given a 37 item questionnaires form while nurses and midwifes were given a 35 item ones. Items concern all the subjects' socio-demographic characteristics and smoking behaviours and attitudes. 48.18 % of physicians, 52.38 % of dentists and 57.51 fo of nurses and midwifes were found to smoke. It was determined that most subjects began to smoke when they were 15-24 years old. The ratio of consuming more than 20 cigarettes per day was higher among physicians than the other groups. Despite the high ratio of dreaming to give up cigarette smoking among physicians, dentists, nurses and midwifes, the study showed that subjects whotried to cease their smoking behaviour usually broken down at most after one month. There has been no statistically significant difference in their smoking behaviours between physicians and dentists when categorised according to age, sex and job status. By concerning spend of years in working environment, it was found that among physicians and th dentists, subjects who reached their 16-20 years were found to smoke most. Any statistically significant difference cotild not be questioned of among nurses and midwifes that is in relation with their ages, graduated schools and spend of years in working environment. There is no significant difference between the current and last year's behaviour of smoking among physicians, dentists, nurses and midwifes. It was deter mined that most of them will not be cigarette smokers in the next coming 5 years. Another finding is that for three groups smoking rates are low in examining room while they are studying alone the rates reach to higher points. The rate of worry about damage of smoking among subjects who smoke everyday is 98.27 % for physicians and dentists, and 100.00 % for nurses and midwifes. The most important factors those determine non smoking behaviour of physicians, dentists, nurses and mid wifes are concerns about health, self-discripline and being a good model for children. It was determined that for three groups, mostrelated disorders are chronic bronchitis, pulmonary diseases and larynx carcinomas. The rate of subjects who searches for their patients' smoking attitudes and behavi ours routinely are 42.55 %, who gives information to more than 70 % of their patients are 25.46 %. Physicians, dentists, nurses and midwifes are found to suggest giving up smoking mostly to patients who have pulmonary and cardiac disorders, and pregnant. Subjects assume of role as being a good model for society, being active in anti-smoking movement and being a persuader about ceasing smoking behaviour in every session for his/her patients in their minds. Among regu lations concerning anti-smoking movement the least suggested one was `increasing the price of cigarette`. They notified their participation for the other regula tions. As a result it was found that the rate of cigarette smoking is high among physicians, dentists, nurses and midwifes. Although this is a negative behaviour pattern concerning their professional mission, being careful about not to smoke when they are with their patients is a positive one. They seem that they accept the missionary role of being a good model for society, being leader in anti-smoking movement and being a persuader about ceasing smoking behaviour for his/her patients. Subjects in all of the three groups acknowledge the importance of their role as a counsellor and educator, and believe in the necessity of legal regulations.