Depresif bozuklukda kendi edimini değerlendirme

Abstract

64 ÖZET Çağdaş psikopatoloji kuramcılarından A.T. Beck'in bilişsel kuramında öne sürdüğü Depresif Bozuklukda bireyin kendisine, geleceğe ve dünyaya ilişkin olumsuz değerlendirmeleri olduğu yolundaki görüşlerine Lewinsohn, Mischel, Layne gibi bazı çalışmacılar karşı çıkmaktadır. Beck'in iddialarının tersine Depresif Bozuklukda bireylerin normaller kadar nesnel değerlendirme yaptıklarım belirtmektedirler. Bu çalışmanın amacı, Depresif Bozuklukda bireylerin kendi edimine ilişkin beklenti ve değerlendirmelerinin saptanarak sonuçların yukarıda belirtilen iki görüş ışığında tartışılmasıdır. Çalışma, toplam 105 kişiden oluşan 35'er kişilik üç ayrı denek grubu ile yürütülmüştür. Birinci grup, Major Depresif Bozukluk tanısı almış kişilerden oluşan Deney grubudur. İkinci grup, Major Depresif Bozukluk tanısı dışında herhangi bir Psikiyatrik Bozukluk tanısı alan deneklerden oluşan Kontrol I grubudur. Üçüncü grup ise hiçbir Psikiyatrik yakınması olmayan kişilerden oluşan Kontrol II grubudur. Grupların kendi edimlerini değerlendirmelerini incelemek amacı ile deneklere tam başarıyı elde ettikleri(Kolay) ve tam başarıya ulaşamadıkları (Zor) görevler verilerek beklenti ve değerlendirmeleri belirlenmiştir. Edimleri deneyci tarafından saptanarak deneklerin beklenti ve değerlendirmelerinin edimleriyle farkına bakılmıştır. Edimin altındaki değerlendirmeler düşük değerlendirme, edimin üzerindeki değerlendirmeler ise yüksek değerlendirme olarak nitelendirilmiştir. Edimden farklı değerlendirmeler gerçeklikden uzaklaşma olarak yorumlanmıştır. Grupların beklenti ve değerlendirme puanlarına bakıldığında Depresif tanı grubunun65 en düşük değerlere sahip olduğu gözlenmiştir. Zor görevlerde Depresif tanı grubunun edimi de Kontrol gruplarının ediminden düşüktür. Hem kendi edimini değerlendirme hem de beklenti düzeyinde, değerlendirme biçimleri irdelendiğinde; kolay görevlerde Depresif tanı grubunun en fazla düşük değerlendirme yapan grup, normal grubun ise en fazla nesnel değerlendirme yapan grup olduğu saptanmıştır. Zor görevlerde ise üç grubun da genellikle yüksek değerlendirme yaptıkları ve değerlendirme biçimleri açısından gruplararası farklılığın bulunmadığı gözlenmiştir. Bu sonuç, Layne ' in Depresif Bozuklukdaki bilişsel bozulmanın normallerdeki bozulmadan çok farklı olmadığı ve Ackermann'm ölçütlerin belirsiz olduğu durumlar ile beceri gerektiğine inanılan işlerde başarı değerlendirmesinin farklılaştığına ilişkin görüşlerini desteklemekte dir. Bu çalışmada, Depresif tanı grubundan kolay görevlerde elde edilen bulgular, Bilişsel Kuramda belirtilen, kendini edimini değerlendirmede Depresif tanı grubunun bilişsel çarpıtmaları nedeni ile kendileri hakkında olumsuz değerlendirmeler yaptıklarına ilişkin görüşleriyle parallellik göstermektedir.

66 SUMMARY A.T.BECK, one of the contemporary psycho pathologists proposes that the person diagnosed to have Depressive Disorder holds negative evaluations about himself, the future and the world. However, some researchers like Lewinsohn, Mischel and Layne oppose Beck's ideas and claim that the depressed person evaluates himself and the world as realistic as a normal person does. The objective of this study is to find out how the depressed person expects and evaluates his performance and discuss the results considering the two preceding views. This study includes a total of 105 subjects, with 3 groups of 35 subjects each. The first group, which is the experimental group is made up of subjects who are diagnosed to have Major Depressive Disorder. Second group is the first control group that consist of the subjects diagnosed to have psychiatric disorder other than Major Depressive Disorder. In the last group, which is the second control group, the subjects do not have any psychiatric complaints. To study the groups' expectation and self-evaluation of performance, {he three groups are given easy tasks that the subjectes can fully achieve and diffucult tasks that are not possible to fully achieve. The subjects performances are rated by the researcher and the difference in the actual task scores of the subjects and their expectation scores and self-evaluation scores are observed. Self-evaluations lower than the actual performances are referred as underestimation and the evaluations higher than the actual performances are referred as overestimation. Self-evaluations that are unlike the actual performances are mentioned as diversion from reality.67 The group diognosed to have Depressive Disorder ranked the lowest both in expectancy and self-evaulation. Also, in the `difficult` tasks, the performance of the group diagnosed to have Depressive Disorder scored lower than the two control groups. When the evaulation styles are considered, both in self-evaluation and expectancy levels, it is discovered that the group diognoesed to have Depressive Disorder underestimated their performances in easy tasks and the normal group did the most realistic evaluation. All the three groups overestimated their performances in difficult tasks and no significant difference in the evaluation styles was observed. This result, supports Layne's ideas that the cognitive deterioration in Depressive Disorder is not much different deterioration in normals. This result also supports Ackermann's opinion that the condiotions which the criteria are uncertain and the tasks that are believed to require skill, the evaluations for achievement do not differentiate. Cognitive theories propose that the person with the Depressive Disorder has negative values about himself and underestimates his performances due to cognitive distortions. In this study, the findings on easy tasks obtained from the group diagnosed as Depressive Disorder is consistent with the cognitive theory.