Bipolar bozukluğu olan tedaviye uyumlu ve uyumsuz hastaların hastalıklarına ilişkin atıfları ve sosyal destek sistemleri açısından incelenmesi

Abstract

100 ÖZET Bu çalışmanın amacı, bipolar bozukluğu olan hastaların rahatsızlıklarını neye atfettiklerini belirlemek ve hastaların atıfları ile sosyal destek sistemleri arasındaki ilişkiyi incelemekti. Çalışma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniği Affektif Hastalıklar Biriminde yapılmıştır. Ayakta izlenen Bipolar Bozukluk Tip I tanısı konulmuş remisyondaki 100 hasta araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Bu hastaların (21 Kadın, 23 Erkek) toplam 44'ü tedaviye uyumlu grupta, (26 Kadın, 30 Erkek) toplam 56'sı da tedaviye uyumsuz grupta değerlendirilmişlerdir. Araştırmada, hastaların nedensel atıfları, nedensel atıflar listesi ile (Attribution for Psychological Problems questionnaire - APP), sosyal destek sistemleri ise sosyal destek ölçekleri ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, bipolar hastaların rahatsızlıkların gelişimini, kötü kader ve anne-baba, kardeşlerle çatışmalar, kişisel çatışmalar, kişilerarası çatışmalar, iş sorunları, çevre ile çatışmalar, kontrol edilemeyen nedenler, koşulların değişmezliği ile kötü şans ve eş/ çocukla çatışmalar olmak üzere 8 nedensel faktöre atfettikleri bulunmuştur. Hastaların rahatsızlıklarının gelişiminden dolayı en fazla kötü kader-kötü şans ve aile ile ilgili sorunlara atıfta bulundukları görülmüştür. Tedaviye uyumlu ve uyumsuz grupların atıfları arasında bir farklılaşma bulunamamıştır. Ancak tedaviye uyumlu ve uyumsuz grupların sosyal destek sistemleri açısından farklılık gösterdikleri saptanmıştır. Tedaviye uyumlu hastaların, tedaviye uyumsuz101 hastalara oranla daha fazla sosyal ilişkiye ve sırdaşa sahip oldukları görülmüştür. Tedaviye uyumlu grup aynı zamanda tedaviye uyumsuz gruba oranla aile desteği açısından da daha doyumlu bulunmuştur. Sonuç olarak, bipolar hastaların, rahatsızlıklarını çoğunlukla aile sorunlarına atfetmeleri ve tedaviye uyumsuz bipolar hastaların, aile desteklerini yetersiz algılamaları bu hastalar için aile etkeninin önemini bir kez daha vurgulamıştır. Bu nedenle, hasta ve ailesinin bipolar bozukluk ve tedavisi hakkında bilgilendirilmesinin, ailenin tedavi sürecine katılmasının ve hasta- tedavi ekibi-aile işbirliğinin sağlanmasının bipolar bozukluğun tedavisinde etkin sonuçlar verebileceği dikkate alınmalıdır.

102 SUMMARY The aim of this study was to specify the causes to which Bipolar Disorder patients attribute their illnesses and to investigate the relation between the patients attributions and their social support systems. The study was carried out Affective Disorders Unit in the Department of Psychiatry, Ege University Medical Faculty. The sample of the study consisted of 100 out-patients diagnosed as Bipolar Type I and who were in remission at the time of the study. 44 of these patients (21 female-23 male) were evaluated as compliant to the treatment whereas 56 of them (26 female - 30 male) were evaluated as noncompliant. The causal attributions of the patients were specified by Attributions For Psychological Problems questionnaire (APP) whereas social support scale were employed to determine the social support systems of the patients. According to the results of the study, Bipolar patients were found to attribute their illnesses to 8 causal factors specified as bad fate and conflict with parents and siblings, personal conflicts, interpersonal conflict, occupational problems, conflicts with the environment, uncontrollable causes, unalterableness of the conditions, bad luck and conflicts with spouse-children. The patients attributed the development of their illnesses mostly to bad fate-luck and family related problems. No significant difference was found between the attributions of the compliant and the non- compliant group. However, the compliant and non- compliant groups were found to differ with103 respect to social support systems. The compliant patients were found to have significantly more social relationships and confidant than the non-compliant group. The compliant group was also found more satisfied than the non- compliant group with respect to family support. The findings that the bipolar patients mostly attribute the causes of their illnesses to problems with the family and that non- compliant bipolar patients perceive family support as insufficient have emphasized the importance of the family factor. Thus, it was suggested that the inclusion of the family into the treatment process, providing the family and the patient with information about bipolar disorder and its treatment and the cooperation of patient - treatment staff and the family would be crucial factors in the treatment of the bipolar disorder.