Bornova Eğitim ve Araştırma Sağlık Grup Başkanlığı bölgesinde 0-4 yaş grubu çocuklarda pasif içicilik

Abstract

124 ÖZET Günümüzde tüm dünyada önlenebilir ölüm nedenleri arasında en önemli yeri tutan sigara bir halk sağlığı sorunudur. Sigara içerdiği 4000'den fazla kimyasal madde ile önemli bir sağlık zararlısıdır. Her yıl sigara alışkanlığı nedeniyle dünyada 3 milyon kişi yaşamım yitirmektedir. Sigaranın sağlığa verdiği zararların yanında alışkanlık oluşturması ve kullanımının hızla yaygınlaşması sorunun boyutlarım daha da ciddileştirmektedir. Sigara bağımlılığı gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkeler için ciddi bir sağlık sorunudur. Sigara kullanımı gittikçe yaygınlaştıkça sigara kullanmayan kişilerin de sigara dumanından etkilenmeleri söz konusu olmaktadır. Pasif içiciliğin sağlığa olan zararlarına ait kanıtlar gittikçe artmaktadır. Pasif içicilikten en çok etkilenen ise çocuklardır. Ebeveynlerin sigara kullanması çocuklarda ciddi sağlık sorunları oluşturmaktadır. Çocukların anne karnından başlayarak tüm yaşamları boyunca sigaraya maruz kalmaları söz konusudur. Erken yaşlarda solunum sistemi hastalıklarından başlayarak, ileri yaşlarda kanserlere kadar varabilen hastalıkların görülmesi olasıdır. Bu araştırmada, özellikle çocukların pasif içicilikten en çok etkilendikleri dönem olan 0-4 yaş grubunda, evde içilen sigaranın boyutları saptanarak, içilen sigaraya maruz kalan çocuklarda oluşan solunum sistemi bulguları, solunum sistemi hastalıkları ile sigara maruziyeti ile ilişkilendirilen diğer hastalıkların saptanması amaçlanmıştır. Araştırma Ekim- Aralık 1997 tarihleri arasında Bornova Eğitim ve Araştırma Sağlık Grup Başkanlığı bölgesinde yürütülmüştür. Kesitsel analitik olarak planlanan araştırmada 0-4 yaş grubu 360 çocuk incelenmiştir. Örneklemdeki evlere gidilerek çocukların aileleri ile yüz yüze görüşülmüş ve hazırlanan anket uygulanmıştır. Araştırmada anne, baba ve çocuğa ait tanımlayıcı bilgiler, çocuğun yaşadığı ev içi koşullar, annenin ve babanım sigara içme durumları, ev ve çocuğun odasında içilen sigara ve çocuklarda oluşan solunum sistemi bulguları ve hastalıkları ile ilgili veriler toplanmış ve bu veriler khi kare, lojistik regresyon analizi yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; annelerin % 25,3 'önün ve babaların da % 67,5 'inin sigara içicisi olduğu, çocukların %125 68,3'ünün ev içinde sigara dumanı ile karşılaştığı saptanmıştır. 360 çocuğun % 41,7'sinin odalarında da sigara içilmektedir. Pasif içiciliğin çocuklar üzerindeki etkileri açısından sebep olduğu hastalıklar ve semptomlar genel olarak değerlendirildiğinde çocuğun odasında içilen sigara evde içilen sigaraya göre daha etkindir. Ev içinde sigara içilmesi çocuklarda soğuk algınlığı geçirdikleri dönemlerde öksürük, wheezing, göğüs dolgunluğu veya balgam gibi akut solunum sistemi bulgularının daha sıklıkla görülmesine neden olurken çocuğun odasında sigara içilmesi akut solunum sistemi bulgularının daha sıklıkla görülmesinin yanında soğuk algınlığı geçirilmeyen dönemlerde de öksürük ve göğüs dolgunluğu veya balgam gibi kronik solunum sistemi bulgularının da daha sıklıkla görülmesine neden olur. Ayrıca odasında sigara içilen çocuklarda efor esnasında wheezing ve günlük aktiviteyi kısıtlayan akciğer hastalığı daha çok görülür. Pasif içiciliğe bağlı çocuklarda solunum sistemi bulgularının daha çok görülmesi yanında evlerinde ve odalarında sigara içilen çocuklarda bronşit ve pnömoni de daha sıklıkla görülmektedir. Ayrıca odalarında 10 ve üzerinde sigara içilen çocuklarda, odalarında sigara içilmeyenlere çocuklara göre; akut öksürük görülme riski 3,05 kat, kronik öksürük görülme riski 3,62 kat, kronik göğüs dolgunluğu veya balgam görülme riski 2,57 kat, bronşit görülme riski ise 3,00 kat daha fedadır. Evde 20 ve üzerinde sigara içilen evlerde yaşayan çocukların sigara içilmeyen evlerde yaşayan çocuklara göre akut wheezing görülme riski 2,37 kat daha fazladır. Sigara içiciliğinin bu kadar fâzla olduğu bir toplumda sigara içmeyen kişileri özellikle çocukları sigara dumanından korumak gerekir. Aileleri bilgilendirmek ve sigara dumanının zararlarını konusunda uyarmak gereklidir. Pasif içiciliği önlemenin en temel önlemi sigara içiciliğini azaltmaktır. Pasif içiciliğin önlenmesi ile sigara içiciliğinin önlenmesi iç içe geçmiş durumdadır. Yasal, eğitsel ve ekonomik önlemler alınması ve kararlı olarak uygulanması gereklidir.

126 SUMMARY Smoking, the most important death reasons, which could be prevented, is a public health problem all though the world today. Having over 4000 chemical elements, cigarette is endangering health. Every year, 3 million people die because of smoking. Further from the damage which smoking gives to human health, becoming a habit and extensive usage, makes the problem even more serious. Smoking habit is a serious health problem for undeveloped and developing countries. As prevalence of smoking increases, the effect of smoke on the people who don't smoke, becomes evident. The damage of passive smoking to health is becoming even more evident. Smoking habit of parents creates serious health problems for children. Starting from prenatal period, children are subjected to smoking damages. It is possible for the children to suffer from respiratory diseases from early age and to suffer from cancer in the late ages. The aim of this study, is to determine the respiratory system symptoms, respiratory system diseases and other diseases which are related to passive smoking in 0-4 years old children, the age in which passive smoking effects most, by determining the extend of smoking habits at the place they live. Study was held in October-December 1997 in Bornova Education and Research Health Group Department region. 360 children of age 0-4 years were examined in the study, which was planned cross-sectional analytic. Face to face interviews were held and survey forms were filled in by the parent at their homes. In the current research gathered data was as follows; descriptive information of the child and the parents, the circumstance of the child's house, smoking habit of parents, extend of smoking at home and in the child's room and information about the respiratory system symptoms and diseases of child. This data was evaluated by chi square and logistic regression analysis. As a result; 25,3% of the mothers and 67,5% of the fathers were smokers and it was determine that 68,3% of the children were exposed to smoking damage at their homes. Smoking was performed in the 41,7% of the 360 children rooms.127 When the effect of passive smoking evaluated by the symptoms and diseases causes, smoking in the child's room is rather more hazardous than the smoking at the other places at home. Smoking at home when the child was suffering from cold, causes an increase in the acute respiratory system symptoms such as coughing, wheezing, chest pain or phlegm. On the other hand it also causes chronic respiratory symptoms when the child as not suffering from cold. Further more lung diseases which limit the daily routine activity and wheezing are more frequent among children of whom smoking performed in their room. Respiratory system symptoms are more frequent among children subjected to passive smoking. In addition to this bronchitis and pneumonia are more frequent among children whose smoking performed in their rooms or at their home. When the findings of children in whose rooms 10 or more cigarettes were smoked, with the children in whose rooms no smoking takes place were compared; acute coughing risk, chronic coughing risk, chronic chest pain or phlegm risk and bronchitis risk was 3.05, 3.62, 2.57 and 3.00 times more in the preliminary respectively. Acute wheezing frequency was 2.37 times more in children in whose rooms 20 or more cigarettes were smoke than the children in whose rooms no smoking takes place. The people who are not smoking especially children, should be protected in the society where smoking İs wide spread. Families should be informed about the harmful effects of smoking. The basic precautionary measure to prevent passive smoking is to reduce smoking. Prevention of passive and active smoking is bound together. Legal, educational and economical measures should be taken and carried out determinantly.