Kronik hastalığın çocuklar ve annelerinin depresyon düzeylerine ve anne-çocuk ilişkilerine etkisinin incelenmesi

Abstract

87 ÖZET Sağlık alanındaki son gelişmeler artık bir çok hastalığın ölümcül olmaktan çıkıp kronikleşmesine neden olmuştur. Günümüzde kronik hastalığı olan çocuk ve yetişkin nüfusu gittikçe artmakta ve kronik hastalıklar, dünyada ve bütün sanayileşmiş ülkelerde görülen en önemli sağlık sorununu oluşturmaktadır. Biyopsikososyal bir varlık olan insan hastalıktan sadece bedensel olarak etkilenmemektedir. Doğal olarak çocuklar ve aileleride hastalıktan yalnızca biyolojik olarak etkilenmezler. Bu çalışma kronik hastalığın anne ve çocuk depresyonuna ve anne çocuk ilişkilerine etkilerinin incelenmesi amacı ile kesitsel olarak planlanmıştır. Araştırmamızın örneklemini Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Hastalıkları Kliniği, Sosyal Sigortalar Kurumu İzmir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Hastalıkları Kliniği ve Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Kliniklerinde takip edilen hasta çocuklar ve anneleri ile Milli Eğitim Bakanlığı Özkanlar ilköğretim Okulu devam eden sağlıklı çocuk ve anneleri oluşturmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; Kronik hastalığa sahip çocukların (13.62 ± 4.33) depresif oldukları saptanmıştır. Kronik hastalığın türüne göre incelendiğinde; ALL tanılı çocuklarda % 24, DM tanılı çocuklarda % 20.0 depresyon saptanmıştır. Araştırma kapsamında ki kronik hastalığa sahip çocuk annelerinin (22.68 ± 10.36 ) depresif bulgular gösterdiği bulunmuştur. Hastalığın türüne göre ise: ALL tanılı çocukların annelerinin %64.0 'ünde ağır, % 32.0 'sinde hafif; DM tanılı çocukların annelerinin % 16.0 'sında ağır, % 48.0 'inde hafif depresif bulgular saptanmıştır. Çocuklar ve annelerinin ilişkilerinin kronik hastalıktan olumsuz etkilendiği saptanmıştır. Kronik hastalığa sahip çocukların annelerinin88 çocukları ile ilişkilerini ( 150.14 ± 10.84) sağlıklı çocuğa sahip annelere göre daha fazla reddetikleri bulunmuştur. Kronik hastalık grubunda ise özellikle DM tanılı çocuğa sahip annelerin AÇİAÖ ortalaması yüksek bulunmuş ( 153.00 ±7.51 ) ve anlamlı derecede ALL tanılı çocuğa ve sağlıklı çocuğa sahip annelere göre daha fazla reddetme gösterdikerli saptanmıştır. Annelerde olduğu gibi çocuklarında anne çocuk ilişkileri kronik hastalıktan etkilenmektedir. Kronik hastalığa sahip çocukların AÇİÇÖ puan ortalamaları ( 152.34 ± 10.84 ) sağlıklı çocuklardan yüksek bulunmuştur. Ancak annelerin aksine ALL'li çocukların AÇİÇÖ puan ortalaması (158.92 ± 16.55 ) DM tanılı ve sağlıklı çocuklardan yüksek bulunmuştur. Bu da ALL çocuklarda anne-çocuk ilişkilerinin daha çok reddedildiğini göstermektedir. Yaş, cinsiyet ve tanı süresinin anne-çocuk depresyonuna ve ilişkilerine etkisinin olmadığı saptanmıştır. Tüm bu bilgiler doğrultusunda kronik hastalığa sahip çocuklar ve anneleri için hastalık, iyilik halinin sürdürülmesi, tedavi ve prognoz hakkında eğitim programlarının hazırlanması; çocuk ve anneler için medikal tedavinin yanı sıra hastalığı kabullenmelerinde ve hastalığın yarattığı stresle başetmelerine yardımcı olacağı düşünülen psikolojik tedavininde desteklenmesi, çocukların duygularını ifade etmelerini sağlayacak ortamların sağlanması ve aileler için danışma servislerinin ve destek gruplarının oluşturulması önerilmiştir.

89 SUMMARY The widely and latest improvements carried out in the field of health (medicine) have warded-off many immortal diseases and their side effects beside having reduced their quality to ` chronic` in present Time, many populations including infants and adults who adopted `chronic disease` are gradually increasing, moreover, it is reparded as the most immortant health associated problem on the world and in all industrialised countries. Human being, as being a biopsychosocial existense (creature) is affected by this disease not only just physically. Naturally the children and their families are also affected by the addressed disease biologically. This contributed study has been planned sectionally. İn order to examine (scrutinize) the effects of this disease on mother and infant depression and amongst their relations. The sample-group of our research tracked at Education and Research Hospital and its allied child diseases (infections) clinic of Aegean University, Social Insurances foundation and its allied İzmir education's özkanlar primary school, includes healthy children and mothers. The outstanding datas of this research are obtained by the use of the personel information form comprising the sociodemographic features and90 infestional of the children and their families, family acceptance and refusal scak (child form, AÇİÇÖ ), inventory of back depression, Scale of family child relations (mother form, AÇIAÖ) The inquiry forms have been applied to the children and their mothers who have acquired the chronic disease personally by the researcher. Healthy children and their families have been informed about the up-date research while being they getting forms issued and they have asked for filling them out. In case of evaluating the findings resulted from the research; The children who are captured by the chronic disease (13.62+4.33) are confirmed to be under depression are confirmed to have 20% of the disease. The mothers in the cover-up of the rcscarh who acquired line Chranic disease are found to have disposed depression findings. On the other hand, according to the type of the disease; the mothers of the children having ALL dıagnesıs, nave severely %b4 ot the disease, %3U ot them having light depression, and the mothers of the children having DM- diognosis had %16 severly, %48 of them had been detected to have light of the depressive findings. The relation between the children and their mothers has been proved to be affected by the chronic disease.The mothers of chronically infected children are found to be refusing their relations with their children more when compared to mothers having healthy children (150.14-+10.84).But, in the group of chronic disease especially the mothers of DM-dioynosedchildren's AÇİAÖ overage have been found to be high (153.00-+7.51) and in a meaningful degre, they are detected to show off more rejection when compared to the mothers having ALL- diagnosed and healthy children. Just like in the case of mothers, the relations of children are also affected by the chronic disease. The AÇİÇÖ point overage of children who have chronic disease are found to be hipher than that of healthy Children (1 52.42-+ İ 0.84). Nevertheless, in contrast to the mothers, the AÇİÇÖ point overage of children having ALL-diagnosis has been found to be much more hipher than the children adopting DM and healthy children. As a result, this shows thai the children adopting ALL diagnoses refuse their mother-child relations more than the other groups. ît has been also proved that `age`,` sex` and `span of diagnosis ` factors do not have any effect on mother-infant depression and relations. In light of all these informative findings, it has been proposed that; disease, the continuation of welfare education programs pertaining to the cure and propnose be prepared; besides the medical treatment for the children and their mothers the support of the considered psycholgic treatment that thought to be helpful in coping with the stress which stemming from the disease and their acceptance of this disease. P.S : The bold words ALL and DM are to be kept the same.