Güdük ödeminin önlenmesinde elastik bandaj-rijid sargının etkisinin incelenmesi

Abstract

81 ÖZET Bu araştırma, elastik bandaj - rijid sargı tekniğinin, alt ekstremite amputasyonlarından sonra güdükde meydana gelen ödem üzerine etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Deneysel olarak planlanan araştırmaya, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Ortopedi - Travmatoloji Anabilim Dalı ve Göğüs-Kalp-Damar Cerrahisi Anabilim Dalı ile İzmir Atatürk Eğitim Hastanesi Ortopedi - Travmatoloji Servisi ve Buca Sosyal Sigortalar Hastanesi Ortopedi - Travmatoloji Servisi'nde, Mart 1997 - Aralık 1997 tarihleri arasında alt ekstremite amputasyonu olan bireyler, tesadüfi örneklem yöntemiyle seçilerek alınmıştır. Araştırmanın örneklemi Deney Grubu (ampute edilen bacağına elastik bandaj ve rijid sargı uygulanan) 30, Kontrol Grubu (ampute edilen bacağına elastik bandaj ve rijid sargı uygulanmayan) 30 olmak üzere 60 hastadan oluşmuştur. Deney grubunda amputasyondan sonraki ilk gün elastik bandaj uygulamasına başlanmış (7 saat sarılı kalacak şekilde, 1 saat ara verilerek günde 3 sefer) ve 10. cu günden itibaren gündüz rijid sargı (7 saat) gece elastik bandaj olarak 30 gün devam edilmiştir. Hastalara elastik bandaj ve rijid sargı uygulama aralarında 30 dakika dinlenmeleri önerilmiş ve ardından 30 dakika izometrik bacak egzersizleri yaptırılmıştır. Kontrol grubundaki hastalara bu uygulamaların hiçbirisi yapılmamıştır. Araştırma sonucunu etkileyebilecek faktörler olan yaş, etyoloji ve amputasyon seviyeleri iki grupta da eşit tutulmuş olup aralarında istatistiksel olarak fark bulunmamıştır (p = 1). Hastaların ödem miktarı, ameliyatın 1. ci günü, 8. ci günü, 15. ci günü ve 30. cu günü yapılan güdüğün hacim ve çevre ölçümlerinin izlenmesiyle kaydedilmiştir. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesi Ki-kare, t-testi, sayı, yüzde, varyans analizi ve korelasyon analizleri kullanılarak yapılmıştır.82 Elastik bandaj - rijid sargı uygulanan deney grubundaki hastalarda ödem miktarının 30 gün sonunda, elastik bandaj ve rijid sargı uygulanmayan kontrol grubundaki hastalara oranla daha fazla miktarda ve daha çabuk azaldığı saptanmıştır. Bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p < 0.05). Bu araştırmanın, daha fazla denek sayısıyla ve ödem tamamen çözülüp hasta protez kullanmaya başlayana kadar sürdürülerek yapılması önerilmiştir. Bununla birlikte, amputasyon sonrası rahat ve sorunsuz olarak yaşamlarını devam ettirmelerinde, amputeler için oldukça önem taşıyan güdüğün iyi şekillenmesine katkıda bulunabilecek olan ortopedi hemşiresinin bilgi ve becerisini arttırması açısından kitapçık haline getirilmesi önerilmiştir.

83 SUMMARY This research has been conducted to determine the effects of elastic bandage and rigid dressing on edema which occurs on the stump after lower extremity amputations. The research was designed as an experimental study and carried out in the Orthopadie - Traumatology Department, Cardiac Surgery of Ege University Medical School Hospital, Orthopadie - Traumatology Department of İzmir Atatürk Eğitim Hospital and Orthopadie - Traumatology Department of İzmir Eğitim Hospital, from March 1997 to December 1997. People who have had an amputation from their lower extremities were randomly assigned as the research subjects. The study population of 60 amputees was divided into two groups; the first group of 30 was an experimental group to whom elastic bandage and rigid dressing had been applied, the second group of 30 served as the control group to whom elastic bandage and rigid dressing had not been applied. The experimental group of amputees had the elastic bandage applied 3 times a day to them from the first day of amputation. After the 10th day, they had the rigid dressing applied 7 hours during the daytime with ongoing usage of the elastic bandage during the other 14 hours until the 30th day after their operation. The patients did 30 minutes of isometric exercises followed by a recommended 30 minutes of rest time between applications of the elastic bandage and the rigid dressing. There was no significant difference between the two groups in regard to the patients' characteristics such as; age, etiology or amputation level (p = 1). The amount of edema was reported as measurement of volume and circumference of the stump on the 1st day, the 8,h day, the 15th day and the 30th day of amputation.S4 The data is analyzed with the statistical tests of Chi-square, t-test, persons' correlation and analysis of variance. The results demonstrate that the amount of edema in the experimental group was much reduced and earlier so than the control group after the 30th day of amputation. The difference was found statistically significant between these two groups (p < 0.05). It was recommended that, new investigation could be done with more subjects and until the patients were free of edema and beginning to use their lower limb prostheses. In addition, this research should be printed as reference material for the Orthopaedy nurses who can affect the eventual shape of the stump which is most important for the amputees for perpetutation of their life without pain and trouble.