Kadınların progesteron içerikli aile planlaması yöntemlerinden Norplant ve depo Provera`yı seçme ve bırakma nedenlerinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu araştırma; S.B. İzmir Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi Aile Planlaması Kliniği'ne, Aralık 1996-1997 arasında başvuran Progesteron içerikli aile planlaması yöntemlerinden Norplant ve Depo Provera yöntemi kullanan kadınların yöntemi seçme ve bırakma nedenleri ve bunlara etki eden faktörleri incelemek amacıyla tanımlayıcı, kesitsel ve retrospektif olarak planlanmıştır. Araştırmanın evrenini; S.B. İzmir Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi Aile Planlama Kliniğine Aralık 1996-1997'de başvuran 668 kadın (Norplant yöntemi kullanan 377 kadın, Depo Provera yöntemi kullanan 291 kadın) oluşturmuştur. Tüm evrene ulaşmak hedeflendiğinden örneklem seçimine gidilmemiştir. Ancak veriler telefon görüşmesiyle toplandığından dosyalarında telefon numarası olmayan ve üç kez arandığı halde evde bulunamayan 336 kadın araştırma kapsamına alınmamıştır. Araştırmanın örneklemini (214 Norplant, 118 Depo Provera kullanan kadın olmak üzere toplam) 332 kadın oluşturmuştur. Veriler 13 Ekim 1997-31 Aralık 1997 tarihleri arasında (Arşiv kayıtlarında telefon numarası saptanan araştırmayı gönüllü kabul eden kadınlara) telefon görüşmesi ile anket formu uygulanarak toplanmıştır. Düzenlenen anket formunda araştırma kapsamına alınan kadınlarla ilgili tanıtıcı bilgiler, doğurganlık durumları, aile planlaması durumları; Norplant ve Depo Provera yöntemlerini seçme ve bırakma durumlarım belirleyici bilgiler yer almıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik ve %2 testi kullanılmıştır. Elde edilen veriler analiz edildiğinde şu sonuçlar elde edilmiştir; Araştırma kapsamına alınan Norplant ve Depo Provera yöntemi kullanan kadınların büyük bir çoğunluğunun (Norplant %88.3, Depo Provera %82.1) doğurganlığın yüksek olduğu 20-34 yaş grubunda olduğu saptanmıştır.Kadınların eğitim durumu incelendiğinde Norplant ve Depo Provera yöntemi kullanan kadınların (Norplant %50.9'u ilkokul, %40.7'si orta-lise, Depo Provera %50.0'si ilkokul %35.6'sı orta-lise) çoğunluğunun eğitiminin ilkokul ve orta-lise düzeyinde olduğu saplanmıştır. Araştırma kapsamındaki kadınların çoğunluğunu ev hanımları oluşturmuştur. Kadınların gebelik sayısı, canlı doğum ve yaşayan çocuk sayılan incelendiğinde kadınların çoğunluğunun bir Üd gebelik, canlı doğum ve yaşayan çocuğa sahip oldukları saptanmıştır. Norplant ve Depo Provera yöntemi kullanan kadınların yaş grupları ve eğitim durumlarına göre yöntem seçme nedenleri incelendiğinde; büyük bir çoğunluğun yöntemleri etkili rahat, güvenilir ve uzun süreli olduğu için seçtikleri saptanmıştır. Kadınların yaş grupları, eğitim durumları yaşayan çocuk sayılan ile yöntem kullanırken yakınma durumlan incelendiğinde; büyük bir çoğunluğunun kanama yakınmalarının olduğu, gruplar arasında fark olmadığı bulunmuştur. Norplant ve Depo Provera yöntemini bırakan kadınların yöntem bırakma nedenleri ile yaş, eğitim durumu, yaşayan çocuk sayısı gibi faktörler arasındaki ilişki incelendiğinde de, aralarında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Kadınların büyük çoğunluğunun yöntemleri kanama nedeni ile bıraküklan saptanmıştır. Bütün aile planlaması yöntemlerinde olduğu gibi progesteron içeren yöntemler konusunda da danışmanlığa önem verilmesi ile kadınlar yöntemleri daha bilinçli seçecek ve daha uzun süre kullanmalan sağlanmış olacak böylece istenmeyen gebelikler önlenebilecektir. Bunun sonucunda ana-çocuk sağlığı olumlu yönde etkilenecek toplumun sağlık düzeyi yükseltilmiş olacaktır.

SUMMARY A Study of Reasons for Women to Choose and Discontinue Progesteron-Containing Family Playing Methods Such as Norplant and Depo Provera This study was planned as a defînitive, sectional and retrospective research among women who applied to the Ministry of Health, İzmir Obstetrics and Gynecology Hospital Family Planning Clinic and who were using progeste- ron-contalning family planning methods such as Norplant ör Depo Provera, and was aüned at investigatlng the reasons for these women to choose and/or discontinue the method being used. The sphere of the study comprised 668 women (337 using the Norplant method, 291 using the Depo Provera method) who applied to the Ministry of Health, İzmir Obs/Gyn Hospital Family Planning Clinic between December 1996 and 1997. As ali the women within the sphere of the study were aimed to be reached, no sample selection method was utilized in the study. However, due to the fact that data were collected by telephone conversations, 336 women whose telephone numbers were not recorded in the flles ör who could not be reached although being called three ümes were excluded from the sphere of the study. The samples of the study were made up of a total of 332 women, of whom 214 were using Norplant and 118 were under Depo Provera. The data were obtained between October 13, 1997 and December 31, 1998 by the administration of questionnaires on the telephone to women who had their telephone numbers on our records and who had volunteered to take part in our study. The questionnaires prepared included introductory information about the women, their fertility conditions, family planning practices as well as information on their reasons for choosing and/or discontinuing the Norplant and Depo Provera methods. Percentage and square l- :(x2) tests were utilized in the evaluation of the data. When the data collected were analysed, the following results were obtained.A great majority of the women within the scope of the study using the Norplant method (88.3 %) ör the Depo Provera method (82.1 %) were found to be in the 20-34 age group where fertility is quite high. When the educational levels of the women were examined it was found that most of the women using Norplant ör Depo Provera were elementary ör secondary-high school graduates (Norplant: 50.9 % elementary and 40.7 % secondary-high school; Depo Provera: 50.0 % elementary and 35.6 % secondary -high school). Similarfy, most of the women taking part in the study were house wives. When the number of pregnancies, live deliveries and living children were examined, it was discovered that most of the women had öne ör two pregnancies, live deliveries ör living children. As for the women's reasons for choosing these methods according to age groups and educational levels, a vast majority of them were found to have chosen these methods because they were effective, easy-to-use, dependable and long lasüng. The women's age groups, educational levels, the number of living children and the complaints of the women while using the methods were also studied, revealing that the majority of the women complained about bleeding and that there was no difference between the two methods. When the reasons for these women to discontinue the Norplant and Depo Provera methods as well as their ages, educational levels and the number of living children were examined, it was found that there were no significant relationship among them. A great majority of the women discontinued the methods due to complaints related to bleeding. As in most family planning methods, by emphasizing consultance on progesteron-containing methods, women would be able to choose the methods more consciously and use them for longer periods, thus preveting undesired pregnancies. Consequenüy, mother-child çare will surelly be affected positively, and the overall health level of the society be improved.