Postoperatif ağrı kontrolünde intravenöz hasta kontrollü analjezi ve aralıklı intramusküler analjezi yöntemlerinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Abdominal Total Histerektomi uygulanan hastalarda; İntravenöz Hasta Kontrollü Analjezi ve Aralıklı İntramusküler Analjezi yöntemlerinin, postoperatif ağn kontrolündeki etkinliği araştırılmıştır. Araştırma Celal Bayar Üniversitesi Moris Şinasi Eğitim ve Uygulama Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinde 24 Haziran 1997 ile 17 Şubat 1998 tarihleri arasında Abdominal Total Histerektomi girişimi uygulanan, fiziksel özellikleri ASA klasifikasyonuna göre sınıf I ve II ye uyan, yaşlan 33-64 arasında değişen 40 hasta üzerinde yapılmıştır. Hastaneye yatış sırasına göre ilk 20 hasta uygulama grubuna, bunu izleyen 20 hasta ise kontrol grubuna dahil edilmiştir. Uygulama ve kontrol gruplarının randomizasyonu yapılmıştır. İstatistiksel değerlendirmede, student t testi ve ki kare testi kullanılmıştır. Her iki gruptaki hastalara opioid ajanı olarak meperidin uygulanmıştır. Uygulama grubuna meperidin IV HKA yöntemiyle, kontrol grubuna ise aralıklı İM yolla verilmiştir. Grupların 24 saatlik süre içindeki ağrı ve sedasyon skorları, yan etki sıklıkları, 24 saatlik meperidin tüketimleri, vital parametreleri ve hasta memnuniyeti değerleri karşılaştırılmıştır. IV HKA uygulanan gruptaki ağrı skoru değerlerinin, İM analjezi uygulanan gruba göre daha düşük olduğu gözlenmiştir. Ağrı skorlarındaki farklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p < 0.05). Sedasyon skorlarında gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p> 0.05). Hastalardan hiç birinde aşın sedasyon gözlenmemiştir. 24 saatlik meperidin tüketimi, IV HKA uygulanan grupta İM analjezi uygulanan gruba göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0.05). Ancak İM analjezi uygulanan grupta ek analjeziklere gereksinim duyulduğu gözlenmiştir. Yan etki sıklığı açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Her iki grupta birden fazla yan etki görülmemiştir. Gruplar arasında bulantı görülme sıklığı açısından anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Her iki grupta kaşıntı, allerji gibi yan etkiler görülmemiştir.54 Çalışmaya dahil edilen hastaların hiçbirinde solunum depresyonu ve önemli bir hemodinamik değişiklik gelişmemiştir. Çalışma sonunda her iki gruptaki hastaların uygulanan yöntemden memnuniyeti; IV HKA uygulanan grupta İM analjezi uygulanan gruba göre istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak IV HKA uygulamasının postoperatif ağn kontrolünde hastanın konforunu sağlayan güvenilir bir yöntem olduğu söylenebilir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, günümüzde ağrı kontrol programında IV HKA yönteminin rutin olarak kullanıma girmesi, hemşirelerin tüm hastalara sıradışı bir bakım vermeleri ve optimal sonuç elde etmeleri açısından yararlı olabileceği kanısındayız. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Postoperatif ağrı, Meperidin, İntravenöz Hasta Kontrollü Analjezi, İntramüsküler analjezi.

ABSTRACT In this study, the methods of Intravenous Patient-Controlled Analgesia (IV PCA) and Intermitant Intramuscular Analgesia (IM) applied on Abdominal Total Hysterectomy patients and their effects on post-operative pain control process have been investigated. The research was carried out at the obstetrics and gyneocology clinic of Moris Şinasi Training and Application Hospital, Celal Bayar University, between 24, June 1997 and 17,February 1998 on 40 patients aged between 33-64, whose physical characteristics were fit to class I and D according to ASA classification and those who were applied abdominal total hysterectomy. According to their hospitalization order, the first 20 patients were included in the application group and the fallowing 20 were in the control group. Application and control groups were also randomized. Student t test and chi-square test were used in the statistical evaluation. Patients in both groups were applied meperidin as opioid agent Meperidin was given to the application group with IV PCA method whereas it was given to control group with intermittent IM method Groups' pain and sedation scores, side-effect frequencies, 24-hour meperidin consumptions, their vital parameters and patient satisfaction values within a 24-hour period were compared. It was observed that pain score values of the IV PCA-applied group were lower than those of the IM analgesia-applied group. Differences in the pain values were found to be statistically reasonable (p<0.05). No reasonable differences in sedation scores of both groups were noted. No patient experienced over-sedation. 24-hour meperidin consumption was found reasonably higt in IV PCA group in comparison to the IM analgesia group. Howewer, additional analgesics were needed in the IM analgesia group. No statistically reasonable differences were found among groups with reference to side-effect frequency (p>0.05). In both groups no more than one side-effect was56 noted. No reasonable difference with reference to nausea frequency among groups was noted. Nor were any side-effects such as itching or allergy seen in both groups. No respiratory depression or any important hemodynamic difference developed in any of the patients included in this study. At the and of the study, the satisfaction of patients in both groups of the methods applied were found to be statistically reasonable in IV PCA applied group in contrast to the EM analgesic applied group (p<0.05). Consequently, we can say that IV PCA application is a reliable method that comforts patients in the process of post-operative pain control. In accordance with the data obtained through this study, we agree that the routine use of IV PCA method in today's pain control programs may well be useful for the nurses to be able to give an unusual care to the patients and to get optimal results from this. KEY WORDS: Post-operative pain, Meperidine, Intravenous Patient-Controlled Analgesia, Intramuscular Analgesia.