Bağırsak parazitlerinin serum demir, demir bağlama, bakır ve çinko düzeylerine olan etkisinin araştırılması

Abstract

ÖZET Bağırsak parazitlerine yurdumuzda tüm dünyada olduğu gibi oldukça sık rastlanmaktadır. Bu parazitler yapmış oldukları tüm zararlı etkilerin yanısıra demir ve çinko gibi eser elementlerin serum düzeylerinin düşmesine yol açarak, insan vücudunda bunların eksikliklerine bağlı birçok patolojinin gelişmesine neden olmaktadır. Bağırsak parazitlerinin insan vücudunda demir, çinko, bakır gibi eser elementlerin serum düzeylerinde değişime neden olup olmadıklarını araştırmak üzere, bu çalışmada paraziter hastalıklar şüphesi taşıyan toplam 1048 kişinin dışkı incelemeleri yapılmıştır. Bu incelemeler sonucunda 78'inde (%7,4) E.histolytica, 56'sında (%5,3) G.intestinalis, 52'sinde (%4,9) E.vermicularis, Tinde (%0.09) B.hominis, 1'inde (%0.09) T.saginata, 3'ünde (%0.2) E.coli ve 2 olguda (%0.1) H.nana bulunduğu tesbit edilmiştir. Parazit bulunan olgulardan ve kontrol grubu oluşturmak amacıyla parazit saptanamayan ve klinik muayaneleri sonucunda kendilerinde herhangibir hastalık belirlenemeyen 149 kişiden kan tetkikleri istenerek serum demir, çinko, bakır ve demir bağlama düzeyleri araştırılmıştır. Parazitli hastaların ve kontrol grubunun kan incelemelerinden elde edilen sonuçlar birbirleriyle karşılaştırılmış ve farklılıklar varyasyon analizleriyle değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda G.intestinalis, E.histolytica, E.vermicularis saptanan olgularda serum demir, çinko düzeylerinde kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir düşüş saptandığı, bakır düzeyinde anlamlı bir değişimin olmadığı tesbit edilmiştir. Demir bağlama kapasitesinde ise G.intestinalis ve E.histolytica'lı hastalarda artış saptanmış, E. vermicularis'lilerde ise anlamlı bir değişim belirlenememiştir. Araştırmalar sonucunda özellikle demir ve çinko gibi eser elementlerin düşük düzeylerde bulunduğu kişilerde paraziter hastalıkların da düşünülmesi gerektiği ve bu düşünüldüğünde eser element düzeyinde değişime neden olan etkenlerin daha karmaşık ve invaziv girişimlere gerek duyulmaksızın belirlenebileceği kanısına varılmıştır.

SUMMARY In this study, the relationship between serum trace elements levels and parasites was evaluated. 1048 patients into the study, we found out E.histolytica in 78 (%7,4), G.intestinalis in 56 (%5,3), E.vermicularis in 52 (%4,9), T.saginata in 1 (%0.09), B. hominis in 1(%0.09), E.Coli in 3 (%0.2) and H.nana in 2 (%0.1) of patients. Serum iron, iron binding capacity, zinc and copper levels were measured in the patient group and compared with controls (149 case) by statistically analysis. It was observed that the serum iron and zinc levels were significantly lower in those with having G.intestinalis, E.histolytica and E.vermicularis than in the control group. There was no statistically significant difference in copper levels between patient group and control group. Serum iron binding capacity were increased in those with having G.intestinalis and E.histolytica than in the control group.There was no statistically significant changes in patients with E.vermicularis infection. Consequently, in patients with the serum levels of some trace elements (especially iron and copper) were decreased, parasitological diseases must be considered.