Malatya il merkezinde bebeklerin beslenmelerinin büyüme ve gelişmelerine etkisi

Abstract

ÖZET Bu araştırma, 12 aylık bebeklerin beslenme, büyüme-gelişme durumlarını saptamak, beslenmelerinin büyüme-gelişmelerine etkisini incelemek amacıyla yapılmış, tanımlayıcı kesitsel tipte bir alan araştırmasıdır. Araştırmanın evrenini, Malatya il merkezinde, fiziksel özürü olmayan, sağlıklı Mart 1997 doğumlu bebekler oluşturmaktadır. Örneklem alınmamıştır. Malatya il merkezindeki Sağlık Ocaklarına gidilerek Ev Halkı Tespit Fişlerinden 01-31/03/1997 doğumlu bebeklerin sayıları çıkarılmıştır. Buna göre evren sayısı 289, denek sayısı ise 260'dır. Araştırmaya katılma oranı %89.9'dur. Veri toplama tekniği olarak, anket formu, 12 aylık bebeklerin gelişim durumları ve yapılan ölçümler kullanılmıştır. Anket, evlere gidilerek, yüz yüze görüşme yöntemi ile yapılmıştır. Anket formunda; ailenin yapısı ve bebeğin doğumu, beslenmesi, büyüme-gelişmesi ile ilgili sorular yer almaktadır (Ek I). 12 aylık bebeklerin büyüme durumları (kilo, boy, baş çevresi) Olcay Neyzi ve arkadaşlarının geliştirdiği büyüme persantil eğrileri kullanılarak araştırmacı tarafından değerlendirilmiştir. Araştırmanın uygulama süresi 01.03.1998-31.03.1998 tarihleridir. Bebeklerin büyümelerini değerlendirmek için standardize edilmiş olan el kantarı ve mezura ile ölçümler yapılmıştır. Araştırmadaki ailelerin sosyo-ekonomik durumunu saptamada, DİE Genel Müdürlüğü'nün Malatya il merkezi sosyo ekonomik tabakalaması kullanılmıştır (Ek III). Araştırma verileri, araştırmacı tarafından bilgisayarda SPSS for Windows (6.01) istatistik paket programında girilmiş, tanımlayıcı istatistikler ile iki ortalama arasındaki farkın önem testi, tek yönlü varyans analizi ve ki-kare testleri kullanılmıştır. 161Kız ve erkek bebeklerde doğum kilosuna, boyuna göre istatistiksel fark erkek bebekler lehine anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Baş ve göğüs çevresine göre fark anlamlı olmamasına (p>0.05) rağmen oransal farklılık erkek bebekler lehinedir. Kız ve erkek bebeklerde 12 aylık kilosuna, boyuna göre fark yine erkek bebekler lehine anlamlıdır (p<0.05). Göğüs çevresine göre fark anlamlı olmamasına (p>0.05) rağmen oransal farklılık erkek bebekler lehinedir. Malatya il merkezinde 12 aylık kız bebeklerin kilolarına göre persantil dağılımları birinci, ikinci ve üçüncü çoğunluk olarak sırasıyla %22.6'sı %50-75, %14.3'ü %50, % 10.5 'i %90 persantilde ve %3 bebek ise %3'ün altındadır. Erkek bebeklerin ise %22.8'i %50, %18.1'i %25-50, %17.3'ü %75 persantilde ve %0.7'si ise %3'ün altındadır. 12 aylık kız bebeklerin boylarına göre persantil dağılımları, %21.1'i %25-50 ve %50-75, %15'i %50, %9'u %10-25 persantilde ve %1.5 bebek ise %3'ün altındadır. Erkek bebeklerin ise %30.7'si %50, %11.8'i %25, %1 l'i %25-50 persantilde ve %1.6 bebek ise %3 persantilin altındadır. Araştırma sonucunda annelerin anne sütüyle beslenmenin önemi, bebek beslenmesi, bebek büyüme-gelişmesi hakkında bilgi almaları, bebeğin büyüme- gelişmesini etkilemiştir (p<0.05). Annenin bebek büyüme-gelişmesi hakkında bilgi alması, bebeğin sağlık kontrolüne götürülmesini olumlu yönde etkilediği saptanmıştır (p<0.05). Sonuç olarak, çocukların sağlığım korumakta çok önemli bir yeri olan büyüme-gelişmesi izlemesi uygulamasının hizmeti sunacak sağlık görevlilerinin; bu konuda bilgili, deneyimli ve bireysel yaklaşımlarında aileleri etkileyici olmaları gerektiğinden; bu konuda detaylı, uygulamalı, sürekli eğitim programları düzenlenmesi önerilmiştir. 162

SUMMARY This study has been carried out to determine the statue of twelve months infants' feeding, growth and development and to examine the effects of nutrition on growth-development of infants. This study is a field research defining cross- sectional. The content of this study is the infants who were born in March 1997 and undisablcd and healthy infants in the center of Malatya. Sampling was not taken. I went to Health Centers in the centre of Malatya and I took out the numbers of infants born between March 1st, 1997 and March 31st, 1997 from the Household Determining Cards. According to these cards, the content of study was 289 infants and the number of informant is 260. Participant rate of this study is 89.9 %. The questionnaire form and the situation of twelve-month old infants and measurements was used as a technic of collecting data. The questionnaire was done by meeting face to face method in their houses. There are questions about the statue of family, the birth of infants, their nutrition and growth-development in the questionnaire form. The growth situations (weight, height, head circumference) of twelve-month old infants have been evaluated by researcher using the growth percentile curve which was developed by Olcay Ncyzi and her friends. The applying period of this study is between March 1st, 1998 and March 31st, 1998. Measurements were done with standard hand scales and measure items, in order to asses the growth of infants. Socio-economic classification items of State Statistic Institution for the center of Malatya were used for determining socio-economic statue of families in the study. Data of the study was studied with SPSS for Windows (6.01) statistic package programme of the computer. The defining statistic test of significant deffirence between the two averages, variation analysis with one direction and Chio-square significance tests were used for the evaluating the data of the study. Statistical differance according to birth weight and height of boy and girl infants has been found meaningful in favour of boy infant (p<0.05). Although the 163differance acording to tlie circumference of head and chest is not meaningful rational differance is in favour of boy infants (p>0.05). Statistical differance according to twelve-month old boy and girl infants' weight, height has been found meaningful in favour of boy infants' (p<0.05). In spite of differance according to chest circumference is not meaningful, rational differance is in favour of boy infants. The distibution of percentile of twelve-month old girl infants' weight as the first, second and third in Malatya province are those figures, respectively, 22.6% of infants are at 50-70% percentile, 14.3% of infants are at 50%, 10.5% of infants are at 90%, and 3% of infants are under 3% percentile. As for boy infants, 22.8% of them are at 50% percentile, 18.1% of infants are at 25-50% percentile, 17.3% of infants are at 75% percentile and 0.7% of them are under 3% percentile. The distibution of percentile of twelve-month old girl infants' height are those figures 21.1% of girl infants are at 25-50% and 50-75% percentile, 15% of them arc at 50%, 9% of infants are at 10-25% and 1.5% of infants arc under 3% percentile. As for boy infants, 30.7% of infants are at 50% percentile, 1 1.8% of infants are at 25% percentile, 1 1% of infants are at 25-50% percentile and 1.6% of infants are under 3%. At the end of this study, mothers' getting informations about the significant of breast-feeding, infants feedings and growth and development of infants effected the growth-development of infants It was determined that mothers' getting information about growth-development of infants effected positively for taking infants to the health controls (p<0.05). As a result, for the need of health staff who present the application of following up the growth-development which is very important in protecting the health of infants must be educated, experienced and effective for the families by the individual approaching; the arranging of continuous education programmes which are datailed, demostrated about this subject are advised. 164