Tütün üreticisi çiftçilerde akciğer kanseri nedenselliği

Abstract

61 ÖZET Tütün üretimi sırasında pestisit kullanımının, akciğer kanseri oluşumunda sigara içimi ile sinerjistik etkisi literatürde yer almaktadır. Türkiye'de pek çok bölgede, özellikle tütün yetiştiriciliğinde pestisitler, sıkı bir kontrol mekanizması olmaksızın yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, tütün üreticilerinin pestisit maruziyetlerinin, akciğer kanseri nedenselliği ile ilişkisini ortaya koymaktır. Çalışma, bir retrospektif kohort çalışması olarak düzenlenmiştir ve izmir'in ilçeleri olan Bergama ve Karaburun'a bağlı toplam 9 köyde yürütülmüştür. Çalışmaya, bu dokuz köyde geçmiş 10 yılın (1987-1997) her hangi bir döneminde yaşamış olan herkes dahil edilmiştir. Çalışmayı iki ana aşamada özetleyebiliriz: Birinci basamakta, tüm çalışma alanı için ve her köy için ayrı ayrı olmak üzere, kaba, yaşa standardize ve truncated akciğer kanseri insidans hızlan hesaplanmıştır. Tüm çalışma alanı için hesaplanan kaba ve standardize akciğer kanseri insidans hızları, sırasıyla yüz binde 224.9 ve 151.9 olarak bulunmuştur. 35-64, 0-64 ve 0-74 yaş grupları için hesaplanan truncated insidans hızları ise sırasıyla, yüz binde 351.5, 117.2 ve 149.8'dir. Araştırmanın ikinci aşamasında ise, yine dokuz köyde geçmiş 10 yılın her hangi bir döneminde yaşamış olan her birey akciğer kanseri nedenselliği yönünden sorgulanmıştır. Sorgulamada yaş, yaşanan yer, göç öyküsü, sigara içme öyküsü, pestisit uygulama öyküsü yer almıştır. Saptanan akciğer kanseri olguları 50 yaş üzerindeki erkeklerde toplandığı için analizlere 50 yaş üzeri erkekler dahil edilmiştir. Olgu kohordu, pestisit uygulamış tütün yetiştiricileri (n=144), kontrol kohordu ise hiç pestisit uygulamamış çiftçilerden (n=145) oluşmaktadır. Bütün köylerde geçmiş 10 yılın her hangi bir döneminde yaşamış olan her birey için bir anket uygulanmıştır. Bu on yılda göç etmiş ya da ölmüş kimselerin anketleri için yakınları yardımcı olmuşlardır. Ankette demografik faktörler, tütün öyküsü, pestisit maruziyeti öyküsü, göç öyküsü, kanser morbiditesi ve bütün ölüm nedenleri sorgulanmıştır. Çalışma süresi içinde tanı almış 21 akciğer kanseri olgusu saptanmıştır. Bu olguların 19'u ölmüş, ikisi çalışma sırasında yaşamaktaydı. Bütün akciğer kanseri olguları, İzmir Kanser Kayıt Merkezi elemanları yardımıyla, kayıtlarına ulaşılarak doğrulanmıştır. Öncelikle, yaş, köy, sigara içimi (paket/yıl), pestisit uygulama yılı değişkenleri, tek yönlü analizlerle incelenmiştir. Daha sonra değişkenlerin akciğer kanseri oluşumundaki bağımsız etkilerini62 ortaya koyabilmek amacıyla bir lojistik regresyon modeli oluşturulmuştur. Analizlerde SPSS istatistik paketi kullanılmıştır. Hiç pestisit maruziyeti olmayan grupta altı akciğer kanseri olgusu saptanmıştır. 15 akciğer kanseri olgusu ise 20 yıl ve daha fazla pestisit uygulamış çiftçilerde görülmüştür. 20 yıldan daha az pestisit uygulayanlarda hiç akciğer kanserine rastlanmamıştır. Tek yönlü analizlerde rölatif riskler, 20 yıl ve üzeri pestisit uygulayıcılığı için 4.45 (GA= 1.78-11.11); 21 ve üzeri paket/yıl sigara içimi için 5.50 (GA= 1.3 1-23. 16) bulunmuştur. Lojistik regresyonda indirgenmiş model (çok değişkenli analiz), 20 yıl ve üzeri pestisit uygulayıcılarının hiç pestisit uygulamamışlara göre akciğer kanserine yakalanmada taşıdığı RR= 4.75 (GA= 1.75-12.9); 21 ve üzeri paket/yıl sigara içenlerin 21 paket yıldan az sigara içenlere göre akciğer kanserine yakalanmada taşıdığı RR=4.99 (GA=1. 1-22.6) olduğunu göstermiştir. Sigara içimi ve doğrudan inhalasyonla pestisit maruziyeti akciğer kanseri oluşumunda bağımsız etkiye sahiptirler. Pestisit uygulamaları sıkı kontrol altına alınmalıdır. Bütün nüfusta geniş çaplı sigara kontrol programlan yürütmenin yanı sıra devlet, tütün tarımında kullanılan pestisitlerin kimyasal kompozisyonlarını mutlaka kontrol altında tutmalı ve lisanssız pestisit kullanımının önüne geçmelidir.

63 SUMMARY THE CAUSALITY OF LUNG CANCER AMONG THE TOBACCO FARMERS Pesticides used in tobacco farming has been accused to have a synergistic effect with tobacco smoking to cause lung cancer in US. In many rural regions of Turkey, pesticides have been used widely in agriculture, especially in tobacco farming without strict control of governments. The purpose of this epidemiologic study was to demonstrate the casual relationship with airborne pesticide exposure in tobacco farming and lung cancer. This is a retrospective cohort design study and performed on the inhabitants of 9 villages belong to Bergama and Karaburun, which are the counties of Izmir province in 1997. This study can be divided into two main stages: In the first stage of the study the lung cancer incidence rates of the study population were estimated. The lung cancer crude and standardized incidence rates were 224.9 and 151.9 per hundred thousand respectively in the whole study population. The truncated incidence rates were 351.5; 117.2 and 149.8 per hundred thousand for the age groups 35- 64, 0-64 and 0-74 respectively. The second stage of the study was a ten years retrospective follow up design and explored the potential causative factors of the lung cancer. Those were age, place (village) of living, smoking, the period of pesticide exposure. In the retrospective follow up stage, the study subjects were 50 and over years of old male farmers. The case cohort was the ever pesticide used tobacco farmers (n=144), while the control cohort was never pesticide used farmers (n=145). In every village an administered questionnaire was applied to all of the population and to the relatives and friends of the persons who has died or migrated in the previous ten years (1987-1997). The questionnaire were included items inquiring demographic factors, history of tobacco smoking and pesticide using, cancer morbidity and all causes of mortality. 21 lung cancers were identified whom were death in the study period. All of the lung cancer diagnoses were verified with the aid of Izmir Cancer Registry. First a univariate analysis including the variables: age, village inhabitancy, smoking (packet/years), years of pesticide use were performed. Then a logistic regression model64 were constructed to demonstrate the independent effects of the variables on lung cancer occurrence. SPSS statistical package were used in the analysis. Six lung cancers were identified in the never pesticide exposed group, while the number of lung cancer cases identified in the 20 and over exposed group was 15. No cases were identified in the less than 20 years exposed group. In the univariate analysis, the relative risks were 4.45 (CI=1. 78-1 1.11) for 20 and over years of pesticide exposure; 5.50 (CI= 1.3 1-23. 16) for 21 and over packet years of smoking. The logistic regression reduced model (the multivariate analysis) has shown RR= 4.75 (CI= 1.75-12.9) for 20 and over years of pesticide exposure compared with never exposed group; and RR=4.99 (CI= 1.1- 22.6 )for 20 and over packet years of smoking compared with less than 20 packet years smoked group. Either smoking or pesticide exposure by direct inhalation have independent effects on occurrence of lung cancer.The pesticide application should be done with caution. In addition to the population wide smoking control programs, the government bodies should have to control chemical composition of pesticides used in the tobacco farming and to avoid the use of unlicensed pesticide formulations in Turkey.