Hemşirelikte algılanan liderlik tarzının işe bağlılığa ve iş doyumuna etkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZET HEMŞİRELİKTE ALGILANAN LİDERLİK TARZININ İŞE BAĞLILIĞA VE İŞ DOYUMUNA ETKİSİNİN İNCELENMESİ Yönetici hemşirelere personel yönetimi konusunda bilgi sağlamak üzere planlanan bu araştırmanın amaçlan: yönetici hemşirelerin liderlik davranışlarının astları tarafından nasıl algılandığını incelemek, hemşirelerin algıladıkları liderlik davranışı ile iş doyumları ve işe bağlılık arasındaki ilişkiyi incelemek, çalışma özellikleri ve bireysel özelliklerin iş doyumuna ve işe bağlılığa etkisini saptamaktır. İki üniversite hastanesinin dahiliye ve cerrahi birimlerinde çalışan, yönetici konumunda olmayan, doğrudan hasta bakımına katılan, bulunduğu kurumda en az bir yıl üstü ve kadrolu çatışan hemşireler araştırma örneklemini (n=227) oluşturmuştur. Veri 1 I toplama aracı olarak iş doyumu ölçeği (MSQ), işe bağlılık ölçeği ve liderin asalarını ilgilendiren on özelliği anket formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda; araştırma kapsamına alınan hemşirelerin genel doyum puanı (x :2.99 ± 0.65) içsel doyum puanı (x :3.20 ± 0.68), dışsal doyum puanı (x :2.69 ± 0.74) olarak saptanmıştır. Bu sonuçlar hemşirelerin orta düzeyde doyumlu olduğunu göstermektedir. Hemşirelerin işe bağlılık puan ortalaması (x :2.64 ± 0.52) olarak bulunmuştur. Hemşirelerin işe bağlılık düzeyleri orta düzeyden düşüğe doğru kayma göstermiştir. Algılanan liderlik davranışlarından en yüksek puan ortalaması `işe ilgi` (x :380±0.65), en düşük puan ortalamasını `ön yargı` (x :1.84±0.83) alanlanndadır. Diğer liderlik boyutlarının puan ortalamaları bu değerler arasında değişmektedir. Algılanan liderlik davranışlarından `kararların merkezileşmesi`, `önyargı` ve `rekabet` ile diğer liderlik davranışları ve iş doyum düzeyleri arasında negatif ve orta düzeyde korelasyon saptanmıştır. İşe bağlılık ile iş doyum düzeyleri ve algılanan liderlik davranışlarından `astlarla ilişki` `insana ilgi` ve `iş kontrolü` arasında düşük düzeyde ilişki saptanmıştır.İş doyumu ve işe bağlılığı etkileyen etkenlerin analizi sonucu iş doyumunun çalışılan kuruma göre değiştiği, nöbet tutmayan ve daha az hastayla çalışan hemşirelerin iş doyum düzeylerinin yüksek olduğu saptanmıştır. Çalışma yık 19 yıl üzeri olanlar ve 24 yaş ve altı grubu ile 25-32 yaş grubunun işe bağlılıkları ise anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: iş doyumu, işe bağlılık, liderlik, hemşirelik

ABSTRACT THE EFFECT OF THE PERCEIVED LEADERSHIP BEHAVIOUR ON THE JOB INVOLVEMENT AND ON THE JOB SATISFACTION IN NURSING The purpose of this study that was planned to provide information about personnel management for nurse managers, are: to study how leadership behaviour of head nurses is perceived by their subordinates, to examine the relation between the perceived leadership behaviour and the job satisfaction and the job involvement, to determine the effects of the work conditions and personnel characteristics on the job satisfaction and the job involvement. The nurses working in the medical and the surgical wards of two different University Hospitals, who are not in managing position, who work directly in patient care, who work with same institution as staff nurses over one year at least or longer, have composed the sampling of the study (N=227). The job satisfaction questionnaire, The job involvement scale, and questionnaire of the leader's ten features interested by subordinates have been used as data collecting tools. In result of the evaluation of the data having been obtained during the study, the general satisfaction score of the nurses was found as (x :2.99±0.65), the intrinsic, satisfaction was found as ( x :3.20+0.68), the extrinsic satisfaction was found as ( x :2.69±0.74) These results have been indicating that the nurses are satisfied on moderate to low level. While `concern to job` is taking the highest point average ( x :3.80±0.65) among the perceived leadership behaviours where as `prejudice` has taken the lowest point average (x : 1.84+0.83). The average points of the other leadership features have been varying among these values. A ' negative moderate level correlation was found between those perceived leadership behaviours `centralising of the decision`, `prejudice`, `competition` and those other leadership behaviours and the job satisfaction level. There was a low correlations between job involvement, job satisfaction and those perceived leadership behaviours `relation with subordinates, concern for people and job controlling`. In result of the analysis of the factors affecting the job satisfaction and the job involvement, it was found that the job satisfaction differentiates depending on the institution, the job satisfaction level of the nurses is significantly higher who working on duty and working with less patients. The job involvement level of the nurses were meaningfully higher who worked 19 or more years long and of the 24 year or younger and of the 25-32 year age group. Key Words: job satisfaction, job involvement, leadership, nursing bb