Tavşanlarda perivasküler yaka uygulamasının kan basıncı üzerine olan etkileri

Abstract

Ateroskleroz, endotel geçirgenliğinde artış, monosit infiltrasyonu, intimal düz kas hücre proliferasyonu, trombosit agregasyonu ile ekstraselüler matriks komponentleri, lipit ve kalsiyumun damar duvarında birikmesiyle karakterize bir damar hastalığıdır. Aterosklerotik lezyonlar arterlerin intima tabakasında gelişir. İnsanlarda intimal kalınlaşmalar bazı arter dallan ve orifıslerde doğumdan hemen sonra başlar ve zaman içerisinde artmaya devam eder. Spontan olarak gelişen bu intimanın, mekanik duvar stresine bir adaptasyon olduğu düşünülmektedir. Kalınlaşan intima bu aşamada patolojik olmamakla birlikte hiperkolesterolemi gibi bir aterojenik stimulusun etkisi ile ilerleyen yıllarda ateroskleroz gelişimine neden olabilir. Tavşan karotid arteri çevresine yumuşak silikon bir yaka yerleştirilmesi intimal kalınlaşmaya neden olmaktadır ki bu model deneysel intimal kalınlaşma modeli olarak kullanılmaktadır. Bu modelde oluşan intimal kalınlaşma mekanizması henüz tam olarak açıklanamamıştır. Yakanın oluşturduğu intimal kalınlaşma için çeşitli mekanizmalar önerilmiştir: Perivasküler inervasyon kaybı, vasa vasorumun tıkanmasına bağlı hipoksi ve/veya hemodinamik değişiklikler. Bu çalışmanın amacı, yaka yerleştirilmesinin tavşanda sistolik, diyastolik kan basıncı ve kalp hızı gibi sistemik hemodinamik parametreler üzerindeki etkisini araştırmaktır. Bu amaçla, tavşanlar iki gruba ayrılmışlardır. Birinci grupta (yaka grubu, n=10), bir yumuşak silikon yaka sol karotid arter çevresine yerleştirilmiştir. İkinci grup (perivasküler manipulasyon grubu, n=10) kontrol grubu olarak kullanılmış ve tavşanlar yaka uygulanan gruba benzer bir şekilde işlem görmüş fakat yaka yerleştirilmeyerek sadece perivasküler manipulasyona tabi tutulmuşlardır. Tavşanların42 sistolik, diyastolik kan basınçları ve kalp hızlan, deneyin 0. gün ve 21. gün ölçülmüştür. Yakanın karotid arter çevresine yerleştirilmesi normal arterlerle kıyaslandığında intimal alanda artışa neden olmuştur (normal 0,009±0,000; yaka 0,091+0.015, p<0,001 ). Buna karşılık, kontrol grubunda, sol karotid arterin perivasküler manipulasyonu intimal alanda herhangi bir değişiklik oluşturmamıştır (normal 0,009±0,001; yaka 0,008±0,001, p=0,112). Ayrıca, ne yaka uygulaması ne de perivasküler manipulasyon sistolik, diyastolik kan basıncı ya da kalp hızını etkilememiştir. Sonuç olarak, bu çalışmadan elde edilen veriler tavşan karotid arteri çevresine yaka uygulanmasının, sistemik hemodinamik parametreleri etkilemediğini göstermiştir.

7. SUMMARY Atherosclerosis is a disease that is characterized by increased endothelial permeability, monocyte infiltration, intimal smooth muscle cell proliferation, platelet aggregation and the accumulation of extracellular matrix components, lipids and calcium. Atherosclerotic lesions develop in the intima of the vessel wall. In humans, intimal thickenings are already present at birth in some arteries at orifices and branching points and these thickenings increase with time. This spontaneously developing intima is considered to be an adaptation to mechanical wall stress. Althought not pathological at this stage, the thickened intima marks locations where atherosclerosis tends to develop later in life under the influence of atherogenic stimuli, eg, hypercholesterolemia. The positioning of a soft silicone collar around the carotid artery of rabbits induces intimal thickening, which is used as an experimental model. While the mechanism of intimal thickening in this model is not clear, several factors have been suggested such as hypoxia due to obstruction of the vasa vasorum, damage of the perivascular neuronal network and/or hemodynamic changes. The aim of the present study is to investigate the effects of perivascular collar implantation on systemic hemodynamic parameters, such as systolic, diastolic blood pressure and heart rate of the rabbits. For this purpose, rabbits were divided into two groups. In the first group (collared group, n=10), a soft silicone collar was implanted around the left carotid artery. The second group (perivascular manipulation group, n=10) served as control, the rabbits were subjected only to perivascular manipulation on their left carotid artery similar to that of collared group with the exception of collar implantation.44 Systolic, diastolic blood pressure and heart rate of the rabbits were measured on the initial day (Day 0) and on the final day (Day 21) of the experiment. In the collared group, positioning of the collar around the carotid artery resulted in an increase of intimal cross-sectional area as compared to the normal arteries (normal 0,009±0,000; collared 0,091±0,015, p<0,001). In contrast, in control group, perivascular manipulation of the left carotid artery did not alter intimal cross-sectional area (normal 0,009±0,001; manipulation 0,008±0,001, p=0,112). Besides, neither collar implantation nor the perivascular manipulation affected the systolic, diastolic blood pressure or heart rate. In conclusion, the results of this study demonstrated that collar implantation round the carotid artery of the rabbits did not affect the systemic hemodynamic parameters in this model.