Klinik kullanım ve sterilizasyon yöntemlerinin nikel titanyum alaşımlı tellerin mekanik özellikleri üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

6. ÖZET Nikel titanyum, yüksek elastikiyet ve dayanıklılık Özellikleri nedeniyle son yıllarda sabit ortodontik apareylerde özellikle seviyeleme döneminde en sık kullanılan tel alaşımlarından biridir. Teknik üstünlüklerinin yamsıra bu tellerin en önemli dezavantajı pahalı olmalarıdır. Bu nedenle, bu tellerin sterilize edilerek klinikte yeniden kullanılmaları son yıllarda daha sık gündeme gelmektedir. Bu araştırmanın amacı, NiTi tellerin sterilizasyonu ve klinikte yeniden kullanımı sonucunda bu tellerde ortaya çıkan mekanik değişimleri klinik ve deneysel olarak incelemektir. Çalışmanın amaçlarından biri de, ülkemizde ortodontistler arasında nikel titanyum alaşımlı tellerin yeniden kullanımının ne derece yaygın olduğunu belirlemektir. Çalışmanın materyali toplam 130 adet NiTi telden oluşmaktadır. Bu tellerin 40 adedi kontrol grubunu oluşturmuş geri kalan 90 adet tel 3 ayrı klinik kullanım sonrasında yapılan sterilizasyon işlemlerinden geçirilmiş ve daha sonra deneysel olarak 3 nokta bükülme ve çekme testlerine tabi tutulmuştur. Deneysel testler sonunda elde edilen değerler istatistiksel olarak ANOVA ile değerlendirilmiştir. Çalışmada aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir: -Tellerin dayanıklılık değerleri klinik kullanım ve sterilizasyon yöntemlerinden etkilenmemektedir. Hatta soğuk sterilizasyon gruplarında tellerin dayanıklılığının daha da arttığı gözlenmektedir. -Kuru ısı ve soğuk sterilizasyon yöntemleri, tellerin elastikiyet özelliklerinde azalmaya neden olmaktadır. Otoklav ise, tellerin elastikiyet özellikleri üzerindeki etkisi az olması nedeniyle NiTi tellerin yeniden kullanımı amacıyla tercih edilebilecek sterilizasyon yöntemidir. - Klinikte kullanım sayısı, her üç sterilizasyon yöntemi için de, tellerin hem elastikiyet hem de dayanıklılık özelliklerinde azalmaya sebep olmaktadır. -Sadece sterilizasyon yöntemleri tek başlarına tellerin yüzey özellikleri üzerinde etkili değildir. Ancak klinik kullanımla beraber değerlendirildiğinde kuru ısı ve soğuk sterilizasyon yöntemleri tel yüzeyinde çukur şeklinde korozyona sebep olabilmektedir. Otoklav ise tel yüzeyini en az etkileyen sterilizasyon yöntemi olarak görünmektedir.

7.SUMMARY Because of high springness and strength properties, nickel titanium is one of the most commonly used arch wire alloy in fixed appliances particularly at the leveling phase. Despite their technical superiority, expensiveness is the most important disadvantage of these wires which limits their clinical use. Therefore, recycling of these wire alloys becomes an actual issue. The aim of this study was to determine clinically and experimentally the mechanical changes occuring on these wires during their clinical use and subsequent sterilization procedures. Another purpose of the study was to determine the frequency of the use of recycled nickel titanium wire alloys by the orthodontists in our country. The material of the study is consisted of 130 NiTi wires. 40 and 90 of these wires consist the control and study groups respectively. In the study group, the wires were primarily used clinically and sterilized with 3 different procedures and then tested experimentally with 3 point bending and tensile strength tests. The results obtained were statistically determined with ANOVA. The following results were obtained in the study: -Nor clinical use nor sterilization methods does not affect the strength of the wires. Moreover, strength values increase with the cold sterilization procedures. -The elasticity of the NiTi wires decreased with dry heat and cold sterilization methods whereas otoclave does not affect this mechanical property which makes this sterilization method of choice. -In all sterilization techniques, the number of clinical use effected directly the elasticity and strengt properties of the wires. -Sterilization methods alone are not effective on the surface properties of the wires. However, clinical use and sterilization procedures can cause pitting corrosion on the NiTi wire surfaces. Otoclave is the sterilization method which effects the surface characteristics the least.