Baş-boyun bölgesindeki kemik içi lezyonların sintigrafik ve radyografik tanılarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Abstract

92 ÖZET Görüntüleme yöntemlerinden biri olan kemik sintigrafisi, genellikle kemik metastazları da dahil olmak üzere, kemikteki osteoblastik alanların saptanmasında kullanılmaktadır. Araştırmalarda, kemik sintigrafisi için Nükleer Tıp Birimi 'ne başvuran hastaların yaklaşık %50'sinde maksilla veya mandibulada pozitif tutulum alanlarına rastlandığı bildirilmiştir. Çeneler bölgesindeki bu tutulumların klinik önemi sıklıkla göz ardı edilmiş veya belirsiz kalmıştır. Bu çalışmada, vücudunda kanser olan 75 hasta ile kanser olmayan 50 hasta incelenmiştir. Vücudunda kanser olan 75 hastanın 50'si, kemik sintigrafîsinde, alveoler bölgede artmış radyonüklid tutulumu izlendiği için; 25 'i (kontrol grubu) ise alveoler bölgede artmış radyonüklid tutulumu izlenmediği için çalışmamıza dahil edilmiştir. Çalışmamızda sintigrafide çeneler bölgesinde izlenen artmış radyonüklid tutulumunun nedenlerinin oro-dental patolojiler açısmdan irdelenmesi ve kemik sintigrafisinin dişhekimliğindeki potansiyel uygulama alanlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Vücudunda kanser olan hastaların, sintigrafîlerindeki pozitif tutulumlu alanlar, ortopantomografîlerindeki periapikal ve periodontal patolojiler, çekim sonrası iyileşme sahaları ve kanal tedavili dişlerin bulunduğu alanlarla uyum göstermiştir.93 Sintigrafînin radyografiden önce bulgu verebileceği dikkate alınarak, kanserli 50 hastanın ilk ortopantomografîk incelemelerinden en az altı ay sonra ikinci ortopantomografîk incelemeleri yapılmıştır. Her iki OPG karşılaştırıldığında, alveoler bölgedeki kemik içi patolojilerin tanısında hastaların %74'ünde sintigrafînin radyografiden önce bulgu verdiği izlenmiştir. Vücudunda kanser olmayan, fakat ortopantomografîk incelemede, radyonüklid tutulumuna neden olabilecek oro-dental patolojiye sahip olduğu belirlenen 50 kişiden oluşan diğer hasta grubunun tümünde, sintigrafîde dental patolojilerin olduğu alanlarla uyumlu radyonüklid tutulum alanlarına rastlanmıştır. Bulgular radyografide izlenen orodental patolojilerin sintigrafîde de tutuluma neden olacağını kanıtlamıştır. Ortopantomografi ve sintigrafî yöntemlerinin avantaj ve dezavantajları irdelenmiştir. Çalışmamızın ve bugüne kadar yapılan çalışmaların sonuçlan dikkate alınarak kemik sintigrafisinin diş hekimliğindeki potansiyel kullanım alanları tartışılmıştır.

94 SUMMARY Bone scans are frequently used to detect osteoblastic areas in bones, including bony metastases in patients with existing tumors. Investigators have reported that approximately 50 % of patients who are referred to nuclear medicine departments for bone scans have an area of increased radionuclide uptake in maxilla or mandible. The clinical significance of positive uptakes in the maxillofacial region are often overlooked or uncertain. In the present study, 75 patients with an existing canser and 50 patients without an existing cancer in the body are investigated. 50 patients of 75 patients with cancer were asked to participate in our study because of having positive uptake area in the maxillofacial region and 25 patients because of not having positive uptake area in the maxillofacial region. All of the patients were examined by bone scans, panoramic radiographs and dental examinations, in order to determine the basis of uptake in terms of oral disease status and the potential applications of bone scintigraphy in dentistry. The areas of positive uptake correlated well with panoramic and dental examination findings which included periapical and periodontal lesions, healing extraction sites and root canal therapies.95 Knowing that bone scans are more sensitive than radiographs, all the patients with cancer and positive uptake in the maxillofacial region have been followed up for at least six months. The majority of the lesions (in 74 % of the patients) demonstrated scintigraphically but not radiographically have been confirmed on subsequent ortopantomographs. Group of patients, without cancer in the body, but having common seen orodental diseases were examined by bone scans after dental and ortopantomographic examinations. Results have proven that orodental lesions seen on radiographs could be detected by bone scans also. The advantages and the disadvantages of both ortopantomographic and scintigraphic methods and the potential applications of bone scintigraphy in dentistry are discussed.