Havutlu`nun hemoglobin ve serum demir profili yönünden incelenmesi

Abstract

ÖZET Çukurova Bölgesinin hemoglobinopatiler yönünden zengin olduğu ve bu bölgede demir eksikliğinin varlxgx çeşitli ya yınlarda belirtilmişse de sistematik bir çalışma sadece HbS yönünden yapılmıştır. Çalışmamızda Adana iline bağlı Havutlu köyü seçilmiş ve `sistematik olasılıklı örnekleme` yöntemine göre 2075 kişiyi kapsayan populasyondan 68 kan örneği alınmış tır. ` Yaş ve cinsiyet kaydedilerek her bir örnekte lib elektro forezi, oraklaşma testi ile HbA2# HbF, serum demir, total de mir bağlama kapasitesi transferrin ve serum ferritin ölçümleri yapılmıştır. 1. çalışmamızda örneklerin % 73.5'i kadınlara, %26.5'i erkeklere aittir, örneklerin.% 69' unda oraklaşma testi nega- tip olup hemoglobin elektroforezi ile % 31 HbAS bulunmuştur. Oraklaşma testi ile hemoglobin elektroforezi sonuçlarının uyum göstermesi anormal hemoglobin HbS olduğunu kanıtlamıştır. 2. HbA2 düzeyinin sadece bir örnekte % 3.8, diğerlerin de normal sınırlarda bulunması Havutlu köyünün talasemi yö-- 60 - nünden odak olmadığını göstermektedir. HbA2 değerleri % 0.6- 3.8 arasında değişmektedir. Ortalama +SDs 2.2+0.6 olarak bu lunmuş tur. 3, Örneklerde HbP değeri % 0-2.1 arasında değişmektedir. Ortalama +SD: 0.5+0.5 dir. 4. Örneklerin tümü incelendiğinde serum demir değeri 80+28 jag/dl bulunmuştur. Bu değer normal serum demir değerin den düşüktür. Cinsiyete göre ayırım yapıldığında serum demir düzeyi kadınlarda erkeklere göre düşük bulunmuş ve aralarında ki ilişkinin önemli olduğu gözlenmiş tir (p ^0.05). Normal kişilerde * serum demir düzeyi 78+29 ug/dl, HbAS lilerde ise 83+27 ;ug/dl ' dir. Normal ve HbAS'li kişilerin serum demir düzeyleri arasındaki ilişki önemsizdir (pN 0.05). 5. Tüm örneklerde TDBK değeri 399 +66 ug/dl` dir. Bulduğu muz değer normalin üst sınırına yakındır. Cinsiyete göre ayı rım yapıldığında kadın ve erkeklere ait TDBK değerleri arasın da fark olmadığı aralarındaki ilişkinin önemsiz olduğu görül- müştür(p> 0.05). HbAS lilerde de TDBK değerleri özellik gös termemektedir. 6. Örneklerimizde % doymuşluk değerleri genellikle düşük olarak bulunmuştur. Bulunan % doymuşluk değeri 21+10 ve örnek lerin % 32 sinde doymuşluk % 16'nın altındadır. 7. Örneklerdeki transferrin değeri 331+38 mg/dl olup transferrin için bildirilen normal değerlerin üst sınırına ya- kındır. 8. örneklerimizde ferritin değeri erkeklerde ( 68+71 ^ug/L) kadınlara ( 39+58 jıg/h) göre, HbAS lilerde (53+59 ng/L ) HbAA lıla- ra (44+65 jug/L) göre daha yüksek bulunmuştur. Serum ferritin de-- 61 - geri 15 jug/L nin altında olduğu örneklerde serum demir değe rinin 60/ıg/dl den az olduğu gözlenmiştir. Aralarındaki ilişki önemli bulunmuş tur (p< 0.05). 9. Serum demiri 460 >!g/âl % doymuş luk^ 16 TDBK> 400 ;ug/dl olduğu haller Dünya Sağlık örgütünce demir eksikliği ola rak kabul edilmektedir. DUnya Sağlık örgütünün kabul ettiği ölçülere göre örneklerimizde demir eksikliği, oranı % 25 tir. HbAS lilerde demir eksikliği oranı % 24, HbAA'lılarda ise % 30' dur. Serum demir ^ 60 ^ig/dl % doymuşluk ^16 olan örnekleri demir eksikliği olarak kabul ettiğimizde ise bulduğumuz demir eksikliği oranı % 28, serum ferritin ^ 15 jng/h ve serum demir ^ 60 ^jug/dl olan örnekleri demir eksikliği olarak kabul ettiği mizde ise bulunan demir eksikliği oranı % 28'dir.