Ebelerin görev, yetki ve sorumluluklarını algılama durumlarının belirlenmesi ve geliştirilen ölçeğin geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi

Abstract

201 ÖZET Araştırma, İsparta - Merkez'de bulunan İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı 18 Sağlık Ocağı, Doğumevi, Devlet Hastanesi ve Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi, İsparta S.S.K. Hastanesi ve İsparta Asker Hastanesi bünyesinde çalışan ve diplomasında `Ebe ve Ebe-hemşire` yazan meslek üyelerinde `Ebelerin, Görev, Yetki ve Sorumluluklarını Algılama Ölçeği` geçerlik ve güvenirliğini saptamak amacıyla yapılmış tanımlayıcı türde bir alan çalışmasıdır. Araştırmanın evrenini, İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı 18 Sağlık Ocağı, Doğumevi, Devlet Hastanesi ve Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi, İsparta S.S.K. Hastanesi ve İsparta Asker Hastanesi bünyesinde çalışan ve diplomasında `Ebe ve Ebe-hemşire` yazan toplam 250 meslek üyesi oluşturmaktadır. Araştırmanın evreni, araştırmanın örneklemi olarak alınmıştır. Gerekli verileri toplayabilmek için iki tür soru formu kullanılmıştır. Bunlar; ebelerin sosyo-demografik özelliklerini belirleyebilmek için araştırmacı tarafından geliştirilen tanıtıcı bilgi formu, `Ebelerin, Görev, Yetki ve Sorumluluklarını Algılama ÖlçeğT'dir. Uygulanan soru formundan elde edilen bilgilere göre; ebelerin yaş grubu ortalaması 33.12 ± 7.1'dir. Evlilik oranı; %78.4, Ebelik Yüksek Okulu ( Lisans) mezunu; %6.0, çalışma yılı ortalaması 14.25 ±7.1, mesleğe kendi isteğiyle gelenlerin oranı, %32.8, ebelerin %39.6'sı yetkisiz alman sorumluluktan dolayı meslekten olumsuz etkilenmişlerdir. Ebelerin %40'ı görev alanı dışında çalıştırılmaktadır. Ebelerin sadece %1.2'si; 224 sayılı kanunun 154. yönergesinin ebenin görev, yetki ve sorumluluklarına yönelik olduğunu bilmektedir. Ebelerin %44.4'ü ebenin görev kapsamının; `Gebelik, doğum ve doğum sonrası ilk 42 gün anne ve yeni doğanın bakım ve takibim yapması` gerektiğini ifade etmişlerdir. Ebelerin % 94.8'i ebenin `sağlık evi, sağlık ocağı, doğumevi - obstetri, jinekolojLgebe servisi ve travay odasında` çalışması gerektiğini belirtmişlerdir. Ebelerin, Görev, Yetki ve Sorumluluklarım Algılama Ölçeği puan ortalaması gebelikte 65.34 ± 8.06, doğumda 50.32 ± 8.79, doğum sonrası dönemde 52.37 ± 5.15 olarak bulunmuştur. Ebelerin, gebelik ve doğum döneminde ki bilme ve uygulama düzeyleri `iyi`, doğum sonrası dönemde `orta` düzeyde olup E.G.Y.S.A. Ölçeği genel puan ortalamaları ise 168.03 ± 19.25 olup bilme ve uygulamaları sınırda da olsa `iyi` düzeyde bulunmuştur. Ebelerin ölçek puan ortalamalarını etkileyen sosyo-demografik202 özelliklerin gebelik döneminde: medeni durundan, döner sermaye almaları, çalıştıkları kurumlar, çalıştıkları birimler, ebelerin Ebelik Mesleği ile ilgili kanun-yönetmelik hakkındaki düşünceleri, Ebelerin görev kapsamının ne olması gerektiğine ilişkin görüşleri, doğumda: ebelerin döner sermsaye almaları, eşlerinin eğitimi, çalıştıkları kurumlar, çalıştıkları birimler, ebelik mesleği ile ilgili kanun-yönetmelik hakkındaki düşünceleri, ebenin görev kapsamının ne olması gerektiğine ilişkin görüşleri, doğum sonrası dönemde ise: Ebelik Mesleği'ne başladıktan sonra meslek hakkındaki düşünceleri, çalıştıkları kurumlar, Ebelik Mesleği ile ilgili kanun-yönetmelik hakkındaki düşüncelerin, ebenin görev kapsamının ne olması gerektiğine ilişkin görüşleri değişkenleri olduğu saptanmıştır Ölçeğin içerik geçerliliğini belirlemek için yapılan Kendall İyi Uyuşum Katsayısı değeri, doğum öncesi dönem için; W(42)=0.3845, p<0.05, doğum için;W(34)=0.2490, p<0.05, doğum sonu dönem için; W(41)=0.1368, p<0.05, olarak bulunmuştur. Ölçeğin puan ortalaması test-retest güvenirlik katsayısı doğum öncesi için; 0.7189, doğum için; 0.9492, ve doğum sonrası için; 0.6726, testi yanlama tekniği ile doğum öncesi dönemde; 1. yan alpha değeri; 0.93, 2. yan alpha değeri; 0.89, gebelikte; 1. yan alpha değeri; 0.93, 2.yan alpha değeri; 0.92, doğum sonrasında; l.yan aplha değeri; 0.94, 2.yan alpha değeri; 0.94 olarak bulunmuştur. Bu veriler doğrultusunda Ho hipotezi kabul edilerek Ebenin Görev, Yetki ve Sorumluluklarım Algılama Ölçeği geçerli ve güvenilir bir ölçek olarak saptanmıştır.

203 SUMMARY This analytical type of field study was performed to determine the validity and reliability of the perception scale about duty, authority and responsibility of midwives professional who work in 18 health services that belong to health directorship of İsparta province, Maternity Hospital, State Hospital, Medical School of Süleyman Demirel University, SSK Hospital and Military Hospital. The study included population and the sample as well, 250 midwives and midwife-nurses who work in 18 health services that belong to heath directorship of İsparta province, Maternity Hospital, State Hospital, Medical School of Süleyman Demirel University, SSK Hospital, Military Hospital as midwife and midwife-nurse To collect the necessary data two questionnaire were used. One of these was the definitive information form which was developed by the investigater for determining the sociodemographic features of the midwives and the other one was perception scale of midwives about their duty, authority and responsibility. According to information that obtained from applied questionaire; the mean age of midwives is 33.12 ±7.1. The rate of marriage is %78.4, graduating from midwifery school (licence) is %6.0, the mean working time is 14.25 ± 7.1, the rate of choosing that job voluntarily is %32.8 and %39.6 of midwives have been effected negatively from unauthorized responsibility. %40 of midwives have been worked out of their own duty area. Only %1.2 of midwives have knowledge about the 154 th regulation of the law number 224 which is related with the duty,authority and responsibility of the midwives. %44.4 of midwives stated that the content of their duty is `following-up the prenatal, natal and postnatal care and follow-up the new-birth and mother during the first 42 days`. %98 of midwives stated that they have to work in the peripery such as in health centres, maternity hospital-obstetrics, gynecology, pregnancy services and delivery room. The mean point of midwives for perception scale about the duty, authority and responsibility of midwifery was found to be 65.34±8.06 for prenatal care period, 50.32± 8.79 for natal care period, 52.37 ± 5.15 for postnatal care period. The knowledge of midwives and their level of practicing were found to well enough for prenatal and natal care periods. For the postnatal care period, it was at middle level. The scale of duty, authority and responsibility general mean point was 168.03 ± 19.25 in spite of their level of knowledge and practicing levels were at border. The204 sociodemografic features which could effect as variables, the mean scale point of midwives were determined for prenatal care period were as follows; getting revolved funds, the instution and the units they work, their thought about the law and regulations of the midwifery, their opinion about duty contents of midwifery, for natal care period; being single or married, getting revolved funds, the education of their husbands, the instutions they work, their thought about the law and regulations of the midwifery, their opinion about duty content of midwifery, for postnatal care period ; their thought about the midwifery after they had began to work as a midwife, the instutions they work, their thought about the law and regulations of the midwifery, their opinion about the duty content of theirselves. The value of Kendall coefficient which was done to determine the validity of scale contents was found as W(42)=0.3845, p<0.05 for prenatal care period, as W(34)=0.2490, p<0.05 for natal care period and as W(41)=0.1368, p<0.05 for postnatal care period. The test-retest reliability coeffecient of the mean point of scale was found as 0.7189 for prenatal care period, 0.9492 for natal care period, 67.26 for postnatal care period. According to the result of the Split Half Test technique it was found, that; in prenatal care period the first half alpha value was 0.93, the second half alpha value was 0.89, in natal care period first half alpha value was 0.93, second half alpha value was 0.92, in postnatal care period first half alpha value was 0.94, second half alpha value was 0.94. In the view of these data Ho hypothesis were approved and the perception scale of duty, authority and responsibility was found to be valid and reliable.