Psoriasisli hastaların yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu araştırma; Gupta A. Ve Gupta K. tarafından Psoriasis'li hastaların yaşam kalitesini değerlendirmek için geliştirilen, geçerlik ve güvenirliği saptanan ölçeğin, Türkiye'de geçerlilik ve güvenirliğinin yeniden sınanması, kronik bir hastalık olan psoriasis'li hastaların yaşam kalitesini ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçeğin literatürümüze kazandırılması, psoriasis'li hastaların yaşam kalitesinin belirlenmesi ve yaşam kalitesi ile sosyo-demografik değişkenler, hastalık ile ilgili değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma 01.09.1999 - 30.04.2000 tarihleri arasında Ege Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Dermatoloji Anabilim Dalı'nda, Sosyal Sigortalar Kurumu Tepecik ve Bozyaka Sosyal Sigortalar Kurumu Eğitim ve Araştırma Hastanesi 'nde, Alsancak Devlet Hastanesinde yatan ve ayaktan tedavi olan 148 hasta önceden saptanmış sınırlılıklara uyularak araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama yönteminde psoriasisli hastalar ile ilgili tanıtıcı bilgiler (Ek-I), Psoriasisli Hastalarda Yaşam Kalitesi Ölçeği (Ek-II) ve ölçeğin güvenirliğinin güçlendirilmesi için Genel Yaşam Doyum Ölçeği (Ek-III) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, yüzdelik, tek yönlü (ANOVA) ve çok yönlü varyans analizinde ileri Turkey-B ve Post Hoc testi, t-testi uygulanmıştır. Yaşam kalitesi ölçeğinin içerik geçerliği (Content validity) Kendal Uyuşum Katsayısı (W) Kendall Coefficient Of Concordance) korelasyon testi uygulanarak saptanmıştır (p= 0.0006). İçerik geçerliği saptandıktan sonra uygulanan hastaneler de yatarak ve ayaktan tedavi edilen 148 hastaya test-tekrar test yöntemi kullanılarak bir hafta ara ile iki kez görülmüş ve anketler hastalar tarafından doldurulmuştur. Araştırmaya katılanların %50'si erkek ve %50'si kadın olan hastalardır. Hastaların %31.8'inin ise 42-53 yaş grubunda olduğunu, hastaların %50.7'si emekli sandığına bağlı olduğunu, %60.8'i çalışmadığını ve %25.0'i emekli olduğunu bildirmişlerdir. Yaşam Kalitesi Ölçeğinin 1. ve 2. uygulama toplam puan ortalaması xl =51.61 ve x2=53,45, Genel Yaşam Doyum Ölçeğinin toplam puan ortalaması x=27.16 bulunmuştur. Yaşam Kalitesi Ölçeği test-tekrar test güvenirlik katsayıları <x=0.73 ve qc=0.89, Genel Yaşam Doyum Ölçeği güvenirlik katsayısı <x=0.77 bulunmuştur. Araştırma sonucunda hastaların büyük çoğunluğu sosyal faaliyetlere katıldığını, tedavi masraflarını ödemede zorlanmadığını, arkadaşları ve aileleri tarafından dışlanmadıklarını ifade etmişlerdir. 108Araştırmaya katılan hastaların yaşam kalitesi ve yaşam doyumlarının eğitim durumlarından, mesleklerinden, yaşadıkları yerlerden ve psoriasis tanısı alma sürelerinden etkilendiği bulunmuştur. Hastaların yaşam kalitesi ölçeği ve genel yaşam doyum ölçeği toplam puan ortalamaları ile cinsiyetleri, medeni durumları, çocuk sahibi olma durumu, sosyal güvenceleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanamamıştır. 109

SUMMARY This study was performed to investigate the validity of Gupta A. And Gupta K. metod for the life quality of patients with psoriasis in Turkey, to apply this reliable and valid metod for the life expectancy of chronic psoriasis subjects into our literature, to find out the life quality of psoriasis subjects, to search the life quality socio-demographic- variables and life quality the disease. This study was performed by the rules on 148 hospitalised and out-patient subjects from the departments of dermatology, School of Medicine Universities of Ege and 9 Eylul, SSK Tepecik and Bozyaka Hospitals, Alsancak State Hospital between 1st of September 1999 and 30th of April 2000. As data collection methods, information on psoriasis patients (Enclosed-I), Quality of Life Scale for psoriasis patients (Enclosed-II) and Satisfaction with Life Scale (Enclosed-ffl) were used. In the evaluation of data, Advanced Turkey-B and Post Hoc Test in single (ANOVA) and multiple varians analysis and t-test were performed. Content validity and Kendall coefficient of concordance were determined by applying the correlation test (p=0.0006). Surveys were filled up by the subjects themselves, and the 148 subjects were evaluated twice with one week interval. The subjects included in the study were male (50%) and female (50%). Of them, 31.8 % were 42-53 years old, 50.7% had National Health Insurance, 60.8% were unemployed and 25.0% were retired. First and second life quality test average points (xl) were found to be 51.61 and 53.45, and Satisfaction with Life Scale average points (x) was found to be 27.16. Quality Of Life Scale for psoriasis test-retest reliability coefficient ctı =0.73 and 0:2 = 0.89, and Satisfaction with Life Scale reliability coefficient was found to be a =0.77. In the end of study, most of the subjects stated that they attended social activities, had no difficulty in paying the hospital expenses and had no problem with their family and friends. It was found that life quality and life satisfaction of patients were affected by their education level, occupations, neighbourhoods and the time of diagnosis for psoriasis. No statistically significant correlations was found their gender, marital status, to had child and had national health insurance for psoriasis with Quality of Life and Satisfaction of Life Scale average points. 110