Wechsler Bellek Ölçeği Geliştirilmiş Formu`nun Alzheimer demans tanısı almış hastalarda geçerlik çalışması

Abstract

76 ÖZET Alzheimer demans, demans türleri içerisinde en yaygın olarak görülen ve geriye dönüşü olmayan bir hastalık olarak değerlendirilmesine rağmen erken dönemdeki doğru tanı, tedavide daha iyi sonuçların alınabilmesi için kritik bir önem taşımaktadır. Hastaya konulacak tanı; genel klinik muayene, nöropsikolojik değerlendirme ve radyolojik tetkiklerden elde edilen sonuçların bütünleşmesi yoluyla yapılmaktadır. Alzheimer hastalığının nöropsikolojik açıdan değerlendirilmesi amacıyla uygulanabilecek testler tarandığında, kaynaklarda WMS-R'nin en geniş kapsamlı ve psikometrik bakımdan en gelişmiş test olduğu belirtilmektedir. Ülkemizde ise WMS-R'nin BİLNOT Bataryası kapsamında normal bireyler üzerindeki standardizasyon çalışmaları tamamlanma aşamasına gelmiş bulunmaktadır. Ancak klinik uygulamalarda Alzheimer demans hastaları üzerindeki bu testin geçerliği henüz sınanmamıştır. Ülkemizde bu anlamda ölçeklerin yok denecek kadar az olmasından dolayı, eksikliklerin giderilmesi amacıyla bu çalışma gerçekleştirilmek istenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Alzheimer hastaları üzerinde Wechsler Bellek Ölçeği Türk Formu'nun geçerlik çalışması yapılmıştır. Buna ek olarak Lojistik Regresyon Analizi yapılarak da WMS-R'nin geçerliği araştırılmıştır. Ayrıca hasta grubunda ve karşılaştırma grubunda WMS-R puanlan üzerinde etkili olduğu düşünülen sosyo-demografik değişkenler incelenmiştir.77 Çalışma 17'si kadın, 18'i erkek 35 kişiden oluşan bir ömeklem ve herhangi bir nörolojik tanı almayan 23'ü kadın, 27'si erkek 50 kişiden oluşan bir karşılaştırma grubu ile yürütülmüştür. Çalışmada ve Wechsler Bellek Ölçeği Geliştirilmiş Türk Formu, Beck Depresyon Envanteri ve Bireysel Bilgi Formu, ölçüm aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre hasta grubunun WMS-R alt ölçeklerinden aldıkları ortalama puanların, ölçeğin her alanında karşılaştırma grubunun ortalamalarından anlamlı bir biçimde daha düşük olduğu görülmüştür. Lojistik Regresyon analizi sonuca göre WMS-R'nin %96.47 oranında açıklayıcı bir geçerli ölçüm aracı olduğu belirlenmiştir. Cinsiyet ve yaş değişkenleri açısından hasta grubunda WMS-R alt ölçeklerinden aldıkları ortalama puanlar üzerinde anlamlı bir farklılaşma bulunmamıştır. Ancak üç farklı eğitim düzeyi açısından WMS-R alt ölçek puanları iki alt testte (Sözel Çağrışım Çiftleri I (SCC I) ve Düz Sayı Dizileri (DSD)) anlamlı düzeyde bir farklılaşma bulunmuştur. WMS-R sonuçları karşılaştırma grubunda da cinsiyet değişkenine göre farklılaşmamıştır. Ancak karşılaştırma grubunda üç eğitim düzeyi arasında ortalama WMS-R alt ölçek puanlan açısından 3 alt ölçekte (Görsel Çağrışım Çiftleri I (GCC I), Görsel Üretim I (GU I) ve Görsel Üretim II (GU II) anlamlı düzeyde bir farklılaşma bulunmuştur. Ayrıca Yaş değişkeni açısından da karşılaştırma grubunun WMS-R alt ölçeklerinden aldıkları ortalama puanlar Görsel Bellek Uzamı I (GBU I) alt ölçeğinde anlamlı bir farklılık göstermiştir.

78 SUMMARY Alzheimer Dementia, although it is thought that it is the most widespread of its kind, if it is diagnosed correctly in the early period of time, it is much more easier to treat and the early diagnosis helps to get positives results while curing it. The diagnosis is done by the help of the whole cooperation of the general clinical treatment, neuropsychological evaluation and radiological analysies. When we scan the tests to evaluate the Alzheimer disease at the angel of neuropsychology in the literature in our country the work on the individuals without neurological illness about standardization has been doing for a long time. However in clinical practices the reliability of the WMS-R on the Alzheimer dementia patients could not be tested in our country because of the lack of the scales to evaluate this disease there is a very big need to study on it. So, through that point of view, Wechsler Memory Scale Revised Turkish Form's reliability tests on the Turkish Alzheimer patients are done. Besides the social- demografic variables that effect WMS-R scores are analysed on the patients' group. The study is done on the group of the Alzheimer patients including 17 women and 18 men and the group without neurological diagnosis including 23 women 27 men. individual information Form, Beck Depression Scales and Wechsler Memory Scale Revised Turkish Form are used in that study.79 According to the results of the research the Alzheimer patients' group takes lower scores from WMS-R sub-scales than the control group. The sex and the age variables have no significant effects on the WMS-R sub scales scores with Alzheimer patients group on the other side in the Alzheimer patient group the three different education levels effect two WMS-R sub-scales which are Verbal Paired Associates and Digit Span. The sex variable has no significant effect on the WMS-R sub-scales scores with control group on the other side in the control group the three different education levels effect three WMS-R sub scales which are Visual Paired Associates I, Visual Reproduction I and Visual Reproduction II. The age variable has significant effect on the WMS-R sub-scales scores with control group on only Visual Memory Span.