İn vitro ve in situ vasküler modellerde vazoaktif maddeler ile oluşturulan konsantrasyon-yanıt ilişkilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında 1) tavşan perfüze tüm kulak (PTK), perfüze merkezi arter (PMA) ve izole merkezi arter (İMA) ringleri kullanılarak yapılan denemelerde agonist aracılı yanıtlardaki değişiklikler ve 2) periferik bir damar olan tavşan merkezi kulak arterinde kapasitatif Ca+2 girişinin kontraksiyonla kenetli olup olmadığı araştırılmıştır. PTK ve PMA preperatlarında noradrenalin (NA) ile oluşturulan konsantrasyon-yanıt ilişkileri incelendiğinde; 1) endotel varlığında, nitrik oksit sentezi inhibisyonunda ve endotel hücrelerinin fiziksel olarak yokluğunda duyarlığın (pD2) anlamlı olarak değişmemesi 2) Herbir NA kademeli konsantrasyonunda (10`8-10`6M) oluşan vazokonstriksiyonun NOS inhibisyonunda belirgin bir şekilde (yaklaşık 2-3 kat), endotelsizleştirme sonucu ise artan bu vazokonstriksiyonun azalmakla beraber endotel varlığında alman yanıtlardan hala belirgin düzeyde fazla oluşu sözkonusu periferik sistemde vasküler tonusun endotelyal sistem tarafından tonik olarak kontrol edildiğini düşündürmektedir. Tavşan kulak merkezi arterin iki ucunun kanülasyonu ile ven sisteminin elimine edildiği PMA preparatmda endotel varlığında, NO sentez inhibisyonu altında veya endotel yokluğunda NA pÜ2 değerlerinin PTK preparatmda elde edilenlerden anlamlı bir fark olmadığının belirlenmesi PMA preparatmda reseptör-aracılı vasküler yanıtlar üzerine, en azından doku duyarlığı bakımından, venlerin belirgin bir katkısının olmadığını düşündürmektedir. PTK ve PMA preparatlanndan elde edilen pÜ2 değerleri izole organ banyolarının kullanıldığı İMA ring preparatlannda yapılan deneylerden elde edilen verilerle karşılaştırıldığında ring preparatlannda NA'ya karşı doku duyarlığının arttığı görülmüştür. Doku duyarlıkları arasındaki farkın PTK ve PMA modellerinde daman33 çevreleyen sağlam elastik dokunun optimal tonus oluşturma özelliğinden ve sıcaklık farkından (sırasıyla 25°C, 37°C) kaynaklandığı ileri sürülebilir. Oda sıcaklığında çalışılmasına karşın PTK ve PMA preparatlarmda, agoniste olan duyarlığın merkezi arter ringlerine oranla daha düşük olması, reseptör internalizasyondaki azalmanın duyarlık üzerine olumlu etkilerinin membran akışkanlığındaki azalmanın zıt etkileri tarafından kompanse edilmesi şeklinde speküle edilebilir. Çalışmalarımızın ikinci bölümünde elde ettiğimiz bulgular kapasitatif Ca+2 girişi sonucu artan intraselüler Ca+2 konsantrasyonunun periferik damarlarda da non-kontraktil intraselüler kompartmanlarda `hapsedilebileceğini` ve 5-HT reseptör aktivasyonu ile kontraksiyona kenetlenebileceğim önermektedir. 1) Ca+2; depolarını tamamen boşalttığı gösterilen 10 uM CPA'nın herhangi bir kontraksiyona neden olmaması, 2) KC1 ve NA'nm neden olduğu kontraksiyonları 10 uM CPA'nın artırmaması ve 3) 10 uM CPA varlığında 5-HT kontraksiyonlarmın ileri düzeyde potansiyelize oluşu vardığımız sonucu desteklemektedir. Sonuç olarak, çalışmalarımızdan elde ettiğimiz bulgular, NA reseptöründen farklı olarak, 5-HT reseptörlerinin de ET ve PG reseptörleri için önerilene benzer şekilde sıkı olarak sınırlandırılmış non-kontraktil kompartmanların plazma membranları üzerinde lokalize olabileceğini düşündürmektedir.

SUMMARY This thesis study investigates 1) the changes in agonist- induced responses in isolated perfused whole ear (PWE), perfused central ear artery (PEA) and isolated central ear artery (IEA) rings of the rabbit and 2) whether the Capacitative Ca+2 entry is coupled to a contraction in central ear artery of the rabbit, a peripheral artery. Based on the norepinephrine concentration-response relationships obtained from PWE and PEA 1) lack of statistical difference in pÜ2 values provided in the presence /absence of endothelium or under the nitric oxide synthase (NOS) inhibition 2) approximately 2 fold-increase in each NE response under NOS inhibition (PO.05) or non significant increases after the removal of endothelium suggest that vascular tone in this type of peripheral artery is controlled tonically by the endothelium. In PEA preparation in which the venous return is eliminated by the cannulation of both ends of the central ear artery, it is suggested that veins may not have significant contribution at least on receptor-mediated vascular responses. This conclusion is supported by the findings that pÜ2 values of NE were not altered significantly either in PWE or PEA by NO synthase inhibition or the removal of endothelium When NE pÜ2 values from IEA rings compared to that of PWE and PEA, a significant increase in tissue sensitivity to NE was observed in IEA rings. This observation could result from the optimum elastic tone provided by the intact elastic tissue surrounding the blood vessels in PWE and PEA preparations as well as from the difference in temperature of physiologic salt solution (25°C in PWE and PEA; 37°C in IEA). Despite working in room temperature, the decreased sensitivity in PWE and PEA compared to that in IEA could only be speculated as the opposing effect of decreased membrane fluidity compensates the positive outcome of the decreased receptor internalization.55 Findings obtained in the second section of our study suggest that the increased [Ca+2]j resulting from the capacitative Ca+2 entry may also be restricted in non-contractile intracellular compartments and coupled to contraction via the 5-HT receptor activation in peripheral arteries. This conclusion is supported by the observations that 1) CPA at concentrations (10 uM) which shown to deplete intracellular Ca+2 stores did not elicit any contraction, 2) KC1 and NE contractions were not enhanced by CPA and 3) 5-HT contractions were significantly potentiated in the presence of CPA. In summary, our results suggest that, unlike adrenoceptors, 5-HT receptors could also be located in the plasma membrane over the tightly restricted non-contractile subsarcolemmal cytosolic compartments as similarly suggested for ET and PG receptors.