15-49 yaş evli kadınların aile içi şiddete ilişkin görüşlerinin ve şiddete maruz kalma durumlarının incelenmesi

Abstract

242 ÖZET Aile içi şiddet tüm dünyada yaygın bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Bu bizim ülkemizde de önemli bir sorundur ve yaptığımız araştırma bunu desteklemektedir. Bu araştırma, 15-49 yaş evli kadınların aile içi şiddete ilişkin görüşlerini belirlemek ve şiddete maruz kalma durumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada tanımlayıcı, kesitsel teknik kullanılmış, sahada uygulanan an ket çalışması ile desteklenmiştir. Araştırma İzmir İl Sağlık Müdürlüğü'ne bağlı Bornova Sağlık Grup Başkanlığı Bölgesinde Evka 4 Sağlık Ocağı'nın hizmet verdiği bölgede Eylül 2000- Mayıs 2002 tarihleri arasında yürütülmüştür. Çalışma Evka 4 Sağlık Ocağı bölgesinde oturan 3218 evli kadını temsil eden 345 kadına uygulanmıştır. Bu kadınlara ait bilgiler sağlık ocağı kayıtlarından elde edilmiştir. Örneklem, olasılıklı örneklem yöntemlerinden biri olan `sistematik örneklem` yöntemi ile belirlenmiştir. Anket formu dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde demografik bilgiler, ikinci bölümde evlilik ve aile yaşamı ile ilgili sorular, üçüncü bölümde ise kadınların şiddete bakış açılan araştırılmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen kadına yönelik şiddeti belirleme ölçeği dördüncü bölümdedir. Araştırmanın iç tutarlılığı (güvenilirlik) için Cronbach alpha katsayısı hesaplanmış ve split half (yarıya bölme) metodu kullanılmıştır. Geçerlilik için çoğul uzman görüşüne dayalı içerik geçerliliği (face validty) ve faktör analizi, varimax rotasyon hesaplanmıştır, ölçek güvenilir ve geçerli bulunmuştur. Verilerin analizlerinde SPPS for Windows 8.0 İstatistik paket programı ve Microsoft Office 1997 programı kullanılmıştır. Sosyo demografik özellikler ile kadına yönelik şiddeti belirleme faktörleri arasındaki ilişkiyi saptamak için Kruskal wallis varyans analizi, Student's t testi, Varyans analizi uygulanmıştır. Araştırmanın ileri analizinde Kruskal Wallis varyans analizinde fark hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek amacı ile `Bonferroni Düzeltmesi ile Mann- Whitney U testi` uygulanmıştır. Kadına yönelik şiddet belirleme faktörlerinden elde edilen puanlar ile kadının yaşı, ilk evlenme yaşı, evlilik yılı, hanedeki birey sayısı, eşlerine verdikleri puan ve faktörlerin arasında doğrusal anlamlı ilişki Pearson korelasyon analizi ile belirlenmiştir. Kadınların yaşı, eğitim düzeyleri, evlenme yaşı, evlilik süresi, mesleği, erkeklerin yaşlan ve meslek durumları, çocuk sayılan, aile tipi, ailenin gelir düzeyi, hanede yaşayan kişi sayısı, erkeğin alkol alma durumu ve kadının çocukluk döneminde şiddete maruz kalması arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bir başka sonuçta, şiddete243 maruz kalan kadınlarda bazı psikosomatik yakınmaların gözlenmesidir ve 9 şiddet faktörü ile anlamlı sonuçlar elde edilmiştir. Bu araştırmanın sonuçlarına göre evli kadınların %37.07'si fiziksel şiddete maruz kalmaktadırlar. Başka bir değişle, her üç kadından biri eşi tarafından dövülmekte ve her beş kadın dan biri hamileliği esnasında dayak yemektedirler. Bu kadınların %41.45'i eşleri tarafından aşağılanmaktadır. Kadınların %60'ının ekonomik güvencesi yoktur. Kadınların %40,58'i eşlerince cinsel ilişkiye zorlanmaktadırlar. %19.72 kadın kendini iyi hissetmediği durumlarda bile eşleri tarafından sekse zorlanmaktadırlar.

244 SUMMARY Domestic violence is becoming a serious public health problem worldwide. It is also an important problem in our country and our research is supports it. This study was planned to examine the point of view 15-49 of age married women about domestic violence and their exposition to violence. We used definitive, sectional tecniquewhich is supported with qestionnaire method applied in the area. A survey made in Evka 4 Sağlık Ocağı that is connected to Bornova Sağlık Grup Başkanhğı-İzmir İl Sağlık Müdürlüğü between September 2000-May 2002. The study was applied to 345 married women who live in Evka 4 Sağlık Ocağı region which represents the 3218 marred women from this region, the reports of these women were taken from the Sağlık Ocağı that serves to this region. The sample was determined according to `Sistematic sampling methofwhich is one of the probability methots. The questionnaire was four parts. The first part has demographic information, the second part consist information about marriage life, the third partconsist information about point of view of women violence against women. The scale of violence determination against women developed by researcher is in the fourth part. Internal reliability of questionnaire was determined by use of the Cronbach coefficient alpha and split half method. Multiple expert opinion, factor analysis assessed the face validity of the questionnaire. The principle component analysis with a varimax rotation produced nine factors. The results of the validity and reliability analysis were successful. Microsoft Office 7:0 and SPSS for Windows 8:0 software programs were used for calculation and analysis of the data. Kruskal-Wallis Varyans test, Student t-test, Varyans test were used determine the relationships between demografic characteristics and violence against women factors. Man Whitney U test correction with Bonferroni was used to determine the source of differenceof Kruskal-Wallis Varyans analysis. The linear association between the age of women, the marriage age, the duration of the marriage, the number of persons living in the house, the points that the women gave to their husbands and the nine factors was determined bu using Pearson correlation analysis. A significant correlation was established between the age of women, their educational status, jobs, the marriage age, the duartion of marriage, the age of men and their jobs, tjhe number of children, their family type, the income of family, the number of people living in the245 same house, do the man drink, the violence status of the women during their childhood and violence against women during their marriage. Another result of the research was that some psicho somatic complaints were seen in those women. Meaningful results were got between nine violence factors. This research results indicate that 37.07% every maried women were classified as experiencing battering. İn other words, one out of every three women is beaten by her current partner and one women in five women is beaten during their pregnancy. 41.45% of these women are insulted by their partner, 60% these women have no economic guaranty (possesiation, money etc.). 40.58% women are forced to sex by their partner. 19.72% men insist to make love with their partners when they don't feel well.