Akut koroner sendromlu olgularda koenzim Q10 düzeyleri

Abstract

ÖZET Koenzim Q (KoQ10 = Ubikinon-10), hücredeki enerji üretimi sırasında kilit enzimatik noktalarda koenzim olarak görev yapan, her hücrede bulunabilen, vitamin benzeri ve yağda çözünen bir maddedir. İnsanlarda kalp kası hücreleri yüksek konsantrasyonlarda KoQ içermektedir. Bu durum kalp dokusunun yüksek enerji gereksinimi ile açıklanmaktadır. Son yıllarda K0Q10 ile ilgili olarak yapılan klinik çalışmalar kalp hastalıkları üzerine odaklanmıştır. Spesifik olarak konjestif kalp yetersizliğinde K0Q10 için düşük kan ve doku düzeyleri rapor edilmiştir. Oksidatif modifikasyona uğrayan LDL'lerin ateroskleroz oluşumuna katkıda bulunduğu öne sürülmektedir. KoQ10 endojen sentezlenebilen bir antioksidan olarak plazmada LDL ve VLDL fraksiyonları içinde taşınmaktadır. Bu durum aterosklerozun oksidatif stres teorisiyle açıklanmasında KoQ'nun ateroskleroz gelişiminde bir anti- risk faktörü olabileceği şeklinde düşünülmesine neden olmaktadır Bu çalışmada anjiografik olarak akut koroner sendrom tanısı konmuş erkek hastaların (n=16) ve kontrol olarak hiçbir kardiovasküler hastalık semptomu bulunmayan sağlıklı bireylerin (n=12) plazma örneklerinde fizyolojik KoQ konsantrasyonlarının elektrokimyasal yönteme dayalı yüksek basınçlı sıvı kromatografısiyle (HPLC) tayini amaçlanmıştır.45 Plazma K0Q10 konsantrasyonu akut koroner sendrom ve kontrol grubunda sırasıyla 0,112±0,09 ppm ve 0,250±0,18 ppm olarak saptanmıştır (p<0,05). Ayrıca K0Q10 /LDL oranının akut koroner sendrom grubunda kontrol grubuna göre daha düşük olduğu bulunmuştur (p<0,05). Plazma K0Q10 konsantrasyonunun LDL dışındaki lipidler ve yaş faktörü ile ilişkisi araştırılmıştır. Buna göre plazma K0Q10 konsantrasyonunun akut koroner sendrom grubunda total kolesterol ile pozitif fakat anlamsız (r=0,086, p>0,05), HDL ve yaş ile negatif fakat anlamlı bir korelasyon içinde bulunduğu saptanmıştır (r=-0,328, r=-0,297, p<0,05). Öte yandan akut sendrom grubunda plazma K0Q10 ile LDL/HDL oranı anlamlı ve pozitif ilişki göstermiştir (r=0,466, p<0,05). Kontrol grubunda yaş ile plazma K0Q10 arasında bir ilişki saptanmamıştır (r=0,068, p>0,05). Bu çalışmada saptanan plazma K0Q10 düzeylerinin kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük bulunması KoQ10'nun akut koroner sendrom hastaları ndaki aterojenez riski ile ilişkilidir. Özellikle, akut koroner sendromlu olgularda KoQ/LDL oranı vasıtasıyla antioksidan potansiyelin bir kısmını değerlendirmek ve bu hastalarda muhtemel oksidatif LDL modifikasyonundaki koruyucu rolünü göstermek mümkün olabilir.

SUMMARY CoQ10 (Ubiquinone) is a fat-soluble vitamin-like substance presents in every cell of the body and serves as a coenzyme for several of the key enzymatic steps in the production of energy within the cell. CoQ10 is known to be highly concentrated in heart muscle cells due to the high energy requirements of this cell type. For the last 15 years, the great bulk of clinical work with CoQ10 has focused on heart disease. Specifically, congestive heart failure (from a wide variety of causes) has been strongly correlated with significantly low blood and tissue levels of it. It has been postulated that oxidative modified low-density lipoprotein (LDL) contributes to the genesis of atherosclerosis. CoQ10,the essential mitochondrial redox-component and endogenous antioxidant, packaged into the LDL+VLDL fractions of cholesterol, has been suggested as an important anti-risk factor the development of atherosclerosis as explained by the oxidative theory. To determine the relation between physological concentrations of plasma CoQlO by electrochemical HPLC method, also the ratio of CoQ10/LDL, we performed a case-control study group in the male patients with angiographically documented severe and acute coronary syndrome (n=16) and the controls (n=12) free from symptomatic cardiovascular disease and without atherosclerotic plaques in the carotid artery.47 It was found that plasma CoQ10 concentrations were significantly lower (p<0.05) and the ratio of CoQ10 to LDL was lower in patients with acute coronary syndrome when compared to the controls (p<0.05). The positive and unsignificant correlation was determined between plasma CoQ10 concentrations and total cholesterol (r=0,086, p>0.05), also the correlation between plasma CoQ and the age was found as negative but significant in patients with acute coronary syndrome (r=-0,297, p<0.05). A correlation was determined as positive and significant between plasma CoQ10 and LDL/HDL in patients with acute coronary syndrome (r=0,466, p<0.05). No correlation was obtained between plasma CoQ10 concentrations and the age in the controls (r=0,068, p>0.05). We conclude that the obtained low plasma CoQ10 concentrations is related to risk of atherogenesis. Specifically, the ratio of CoQ10 to LDL can be helpful to show protective role of plasma CoQ in possible oxidative modification risk of LDL and to evaluate antioxidant potential in patients with acute coronary syndrome.