Farklı firekanslardaki ve şiddetlerdeki işitsel uyaranların reaksiyon zamanına etkileri

Abstract

40 ÖZET îşitsel, görsel ve taktil uyaranlara reaksiyon zamanı üzerinde bir çok çalışma yapılmıştır. Ancak basit reaksiyon zamanın değişik şiddet ve frekanslardaki işitsel uyaranlardan nasıl etkilendiği ile ilgili çalışmalar nadirdir. Özellikle, ses frekansimn reaksiyon zamanına etkisi ile ilgili bir çalışmaya literatürde rastlanmamıştır. Bu çalışma ile hangi frekans ve şiddetteki uyaranların reaksiyon zamanım en çok etkilediğini saptamak amaçlanmıştır. Bu amaçla denekler cinsiyete ve yaşa göre gruplandınlmış ve her grup için ses şiddeti ve frekansı değiştirilerek basit reaksiyon zamanlan ölçülmüştür. Deneyde sağlıklı, erişkin ve bilinen bir işitsel rahatsızlığı olmayan yaşlan 17-24 arasında değişen (yaş ortalamalan: 20.65), 20 bayan ve 20 erkek denek kullanıldı. RZ ölçüm sistemi kendi laboratuvanmızda imal edildi. Ses uyaranlan olarak, insan kulağının en duyarlı olduğu frekans aralığında (1-4 kHz) yer alan 1 kHz, 2 kHz ve 4 kHz frekanslı saf ses tonlan ile bu aralığın dışında kalan 500 Hz frekanslı saf ses tonu kullanıldı. Her ses üç değişik şiddette (60, 70 ve 80 dB) uygulandı. Denekler, oturur pozisyonda iken bir kulaklık üzerinden kısa süreli 'bip' (uyaran) sesleri uygulandı ve deneğin işaret parmağı ile dokunarak aktive ettiği bir yanıt anahtan yardımı ile reaksiyon zamanlan kaydedildi. Reaksiyon zamanının şiddet artışıyla anlamlı ölçüde kısaldığı görüldü. Tüm ses tonları için en uzun RZ'mn 60 dB, en kısa RZ'mn da 80 dB'de olduğu görüldü. RZ'mn frekansa göre anlamlı olarak değiştiği saptandı. Şiddet ve cinsiyet aynmına gidilmeden tüm verilerin genel ortalaması alındığında RZ'mn en kısa 500 Hz'de, en uzun 2 kHz'de olduğu gözlendi. 4 kHz ve üstündeki frekanslar için reaksiyon zamanının tekrar kısaldığı görüldü. Kullanılan uyaranlar arasında 500 Hz - 80 dB şiddetli sesin insanda işitsel uyaranlara reaksiyon vermede en etkili uyaran olduğu sonucuna vanldı.

41 ABSTRACT Many studies have been done on the reaction time to auditory, visual and tactile stimuli in man. However, studies concerned with how 'Simple Reaction Time' (SRT) is affected by auditory stimuli with different intensities and frequencies are rare. To our knowledge no studies on the effect of sound frequency on SRT have been reported. In this study, we aimed at determining which sound frequency and intensity affected SRT most. For this purpose, the subjects have been classified according to age, sex and SRTs have been measured by changing the intensity and frequency for each group. In the experiments, healthy male and female adults who did not have an auditory disease, a ged b etween 1 7 a nd 2 4 ( mean a ge: 2 0,65) w ere i ncluded i n t he s tudy. T he SRT measurement system used in the experiments were designed and constructed in our laboratories. Sound frequencies used were 1 kHz, 2 kHz and 4 kHz, the frequency range to which the human ear is most sensitive, and 500 Hz which is outside this range. Each pure tone was applied at three different intensity levels; 60, 70 and 80 dB. Stimuli (short tone beeps) were applied by way of a headphone as the subject sat in the upright position in a silent dark room. The subject was asked to activate the response switch (a touch plate) by touching one terminal of it with his/her index finger. Switch activation instant was used to measure the reaction time. It was observed that SRT gets shorter statistically significantly as the stimulus intensity is increased. For all frequencies, the reaction time was longest for the 60 dB level sounds and shortest for the 80 dB level sounds. It has also been determined that RT changes significantly with frequency. The mean reaction time of all subjects regardless of sex for all intensities was calculated. It was found to be shortest for 500 Hz and longest for 2 kHz. Above 4 kHz, RT tended to get shorter again. It has been concluded that among the stimuli used in this study the tone bip with a frequency 500 Hz and intensity level 80 dB is the most effective stimulus to determine the shortest auditory reaction time in humans.