Diyabetli bireylerde stresle başetme tarzları ve ruhsal belirti gösterme ilişkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu araştırma, diyabetli bireylerin stresle baş etme tarzları ile depresyon arasındaki ilişkiyi incelenmek amacıyla planlanmış tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Bu araştırma, izmir İli bornova ege üniversitesi tıp fakültesi Hastanesi ve yenişehir metin tekyakar diyabet merkezinde yapılmıştır. Araştırmanın verileri 1 ağustos - lekim 2004 tarihleri arasında kurumlardan gerekli izinler alındıktan sonra toplanmıştır. Araştırmanın evrenini ege üniversitesi üp fakültesi Hastanesi diyabet polikliniği(N:100) ve yenişehir metin tekyakar diyabet merkezine (N: 100) başvuran diyabetli bireyler oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiştir. Araştırmada veriler, diyabetli bireylerin tanıtıcı özelliklerini, içeren 20 sorudan oluşan anket formu, diyabetli bireylerin stresle başa çıkma tarzlarım belirlemek amacıyla kullanılan, 30 maddesi ve 5 alt ölçeği olan Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ), bireylerin göstermiş oldukları ruhsal belirti düzeylerini belirlemek amacıyla kullanılan ve 90 sorudan oluşan ruhsal belirti tarama ölçeği (SCL-90)'nin uygulanması ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde, satır,yüzde dağılımlar, aritmetik ortalama, t testi, varyans analizi, ileri varyans analizi için Bonferroni ileri varyans analizi ve korelasyon kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar şunlardır:.S 22-3 1 yaş grubunda yer alan bireyler diğer yaş grubundaki bireylerden daha fazla ruhsal durum belirtisi göstermektedirler. ?S Boşanmış/dul bireyler bekar ve evli olan bireylere oranla daha fazla ruhsal durum belirtisi göstermektedir 118S Çalışmayan bireylerde ruhsal durum belirtisi çalışan bireylere oranla daha fazla görülmektedir. V Düzenli doktor kontorolüne gitme ve fiziksel egzersiz yapmada sorun yaşayan bireylerde diğer bireylere oranla daha fazla ruhsal durum belirtisi göstermektedir. S Ailesinde diyabetli bir yakım olan bireylerin, ailesinde diyabetli yakım olmayan bireylere oranla daha fazla ruhsal durum belirtisi göstermektedir..S Diyabet dışında kronik hastalığı olan bireylerde, diyabet dışında kronik hastalığı olmayan bireylere oranla daha fazla ruhsal durum belirtisi göstermektedir..S Diyabete ilişkin günlük yaşam sorunu yaşayan bireylerde, diğer bireylere oranla daha fazla ruhsal durum belirtisi göstermektedirler S Diyabete bağlı olarak sekonder bir hastalığı olan bireylerde olmayanlara oranla daha fazla ruhsal durum belirtisi göstermektedir..S Fiziksel sağlığım şöyle böyle ve kötü/ çok kötü olarak değerlendiren grupta en fazla ruhsal durum belirtisi, fizik sağlıklarım çok iyi olarak değerlendiren grupta en az ruhsal durum belirtisi gösterdiği saptanmıştır. S Ruhsal sağlıklarını çok iyi olarak değerlendiren grubun, en az ruhsal durum belirtisi gösterdiği saptanmıştır. S Sosyal ilişkilerini şöyle böyle olarak değerlendiren bireyler en fazla ruhsal durum belirtisi gösterirken, sosyal ilişkilerim çok iyi olarak değerlendiren grubun ise en az ruhsal durum belirtisi gösterdiği saptanmıştır. S Kendine güvenli yaklaşım ve iyimser yaklaşımı kullanan bireylerin daha az, sosyal destek arama, çaresiz yaklaşım ve boyun eğici yaklaşımı kullanan bireylerin ise daha fazla ruhsal durum belirtisi gösterdiği saptanmıştır. 119

ABSTRACT This study has been planned as a descriptive research to examine the relation between the ways of coping with stress and depression, among the individuals who suffer from diabetes. This study was performed at the Diabetes Policlinic of the Izmir Ege University Medical Faculty Hospital and Yenişehir Metin Tekyakar Diabetes Center. Data for the study has been gathered between August 1st, 2004 and October 1st, 2004 with the permission of the institutions stated above. The cosmos of this research is the individuals suffering from diabetes, 100 individuals from the Ege University Medical Faculty Diabetes Policlinic and 100 individuals from the Yenişehir Metin Tekyakar Diabetes Center. The cosmos and the sample are them same. Data for the research is gathered through the application of a questionnaire of 20 questions which describes the demographic attributes of the individuals; Scale of Ways to Cope with Stress (SWCS) which has 30 items and 5 sub scales; Depressive Symptoms Scanning Scale (DSSS-90) which has 90 questions to determine the psychological signals scale of the individuals. Statistical methods used to analyze the data gathered includes: distribution of percentages, arithmetic average, T test, variance analysis, Bonferroni Advanced Variance Analysis and correlation analysis. Findings of the study are:. Individuals in age range of 22 to 3 1 have more depressive symptoms than the individuals in other age ranges.. Individuals who are widowed or divorced have more depressive symptoms man the individuals who are single or married.. Working individuals have more depressive symptoms than the non-working individuals. This finding states that individuals who have less income than then- expenses have more depressive symptoms. 120Individuals who have problems with visiting the doctor and doing the physical exercises have more depressive symptoms than the other individuals. Individuals who have relatives suffering from diabetes have more depressive symptoms than the other individuals who don't have relatives suffering from diabetes. Individuals who have other chronic diseases except diabetes have more depressive symptoms than the other individuals who only have diabetes. Individuals who cope with diabetes related difficulties in daily life have more depressive symptoms than the other individuals who don't. Individuals who have diabetes related secondary diseases have more depressive symptoms than the other individuals who don't. Individuals who describe their physical health as below normal, bad or very bad have the most depressive symptoms, whereas individuals who describe their physical health as very good have the least depressive symptoms. Individuals who describe their psychological health as below normal, bad or very bad have the most depressive symptoms, whereas individuals who describe their psychological health as very good have the least depressive symptoms. Individuals who describe their social life as below normal have the most depressive symptoms, whereas individuals who describe their social life as very well have the least depressive symptoms. Individuals who have an optimistic attitude and self confident approach have the least depressive symptoms, whereas individuals who search for social help, and have a desperate and submissive approach have the most depressive symptoms. 121