A 60 antijeninin kullanıldığı enzyme linked immun sorbent assay (ELISA) yönteminin tüberküloz tanısındaki önemi

Abstract

5 3 VII. ÖZET Tüberküloz infeksiyonlannın tanısında yaklaşık 100 yıldan beri çeşitli serolojik yöntemler denenmektedir. Bunlar arasında aglütinasyon, presipitasyon, hemaglütinasyon, radyoimmuno assay (RIA) gibi birçok test sayılabilir. Son yıllarda kullanıma giren enzim immunoassay (EIA) testinin yüksek derecede özgül ve duyarlı olduğunun saptanması ile bu alanda yapılan çalışmalar yoğunlaşmıştır. Biz bu çalışmalara katkıda bulunmak, bölgemizdeki tüberküloz insidansını ve tüberkülozun ELISA yöntemiyle tanısının verimliliğini değerlendirmek amacıyla basilden elde edilen ve pürifiye bir antijen olan A 60 antijeninin kullanıldığı bir test kitiyle (Anda TB, Andaelisa mycobacteria IgM ve IgG, Anda Biologicals, Strasbourg France) çalışarak tüberküloz basiline karşı hasta serumunda oluşan IgM ve IgG antikorlarını araştırdık. Araştırmaya dahil edilen tüm bireylerde kültür ve mikroskopi (ARB) ile de tüberküloz basili araştırılarak ELISA sonuçlan ile karşılaştırılmıştır. Kültürde Lowenstein Jensen besiyeri Mikroskopide ise Zıehl Neelsen boyama yöntemi kullanılmıştır. Elazığ Fırat Üniversitesi Araştırma Hastahanesi ile Verem Savaş Dispanseri'ne başvuran 84'ü aktif, 186'sı inaktif olmak üzere toplam 270 tüberküloz hastası ile klinik, radyolojik bulgular ve laboratuvar tetkikleri sonucunda tüberküloz dışı akciğer ve üriner sistem hastalığı tanısı olan 166 hasta çalışma kapsamına alındı. Ayrıca normal populasyondaki durumu değerlendirmek amacıyla hiçbir hastalığı bulunmayan ve daha5 4 önce tüberküloz geçirmemiş 52 sağlıklı bireyde bu çalışma kapsamına alındı. Sonuçlar karşılaştırmalı olarak değerlendirildi. Aktif tüberkülozlu 84 hastanın 65'inde (%77,3) kültür olumlu, 34'ü (%40,4) direkt mikroskopide (ARB) olumlu bulunurken, 70'inde (%83,3) ise mikobakteriyel A 60 antijenine karşı IgM antikor pozitifliği gözlenmiştir. İnaktif tüberkülozlu 186 hastada kültür, ARB ve anti A 60 IgM pozitifliği tesbit edilmemiştir. Sadece 50 hastada (%26,8) anti-A60 IgG pozitifliği belirlenmiştir. Tüberküloz dışı hastalığı bulunan 166 hastanın hiçbirinde kültür ve ARB olumluluğu gözlenmezken, 2'sinde (%1,2) anti A 60 IgM, ll'inde (% 6,3) anti A 60 IgG pozitifliği belirlenmiştir. 52 sağlıklı bireyde de kültür, ARB ve anti A 60 IgM pozitifliği gözlenmezken, bu grubun 3 (% 5,7) bireyinde anti A 60 IgG pozitifliği tesbit edilmiştir. Çalışmamızda testin duyarlılığı IgM için % 83,3, IgG için %66,6 testin özgüllüğü ise sırasıyla % 98,8 ve % 93,7 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak mikobakteriyel A 60 antijeninin kullanıldığı ELISA tanı yönteminin ucuz, güvenilir ve hızlı bir yöntem olduğu, serumda ve diğer vücut sıvılarında anti A 60 IgM ve IgG düzeylerinin tesbitinin, özellikle yayma ve kültür sonuçları olumsuz olan aktif akciğer ve akciğer dışı organ tüberkülozluların erken tanısında ve tedavinin takibi yönünden önemli ölçüde yararlı olacağı düşüncesindeyiz.