Batı Anadolu`da yayılış gösteren doğal Artemisia L. türlerinin uçucu yağları ve biyoaktivite potansiyelleri

Abstract

ÖZETÇalışmamızda Batı ve Güneybatı Anadolu'da doğal yayılış gösteren Artemisia taksonları araştırma materyali olarak seçilmiştir. Bu taksonlar Artemisia absinthium L, Artemisia arborescens L., Artemisia campestris L, Artemisia scoparia Waldst&Kit, Artemisia santonicum L, ve Artemisia vulgaris L, Artemisia arborescens L.dir. Artemisia arborescens L. hariç diğer tüm türler 6 ilden, 10 farklı lokaliteden ve bazı örnekleri 2 farklı zamanda (Çiçeklenme öncesi ve sonrası) toplanarak toplam 14 herbaryum örneği E.Ü. Eczacılık İZEF Herbaryumu'na kaydedilmiş ve veriler internet ortamına aktarılmıştır. Diğer tüm örneklerin morfolojik, anatomik, kimyasal ve biyoaktivite çalışmaları yapılmıştır. Morfolojik olarak çiçekli örnekler incelenmiş, literatüre ek bazı ölçümler yapılmış ve morfolojik ayrıntılar fotoğraflarla da desteklenerek sunulmuştur. Anatomik olarak bitkinin uçucu yağ salgılayan organlarının saptanması amaçlanmıştır. Artemisia campestris L. ve Artemisia scoparia Waldst&Kit türlerinde şizolizigenik tipte salgı kanalları, diğer türlerde ise Compositae tipi salgı tüyleri tespit edilerek fotoğraflarla sunulmuştur. Yapılan kimyasal çalışmalarda Clevenger tipi hidrodistilasyon cihazı ile toplam 14 örnekten uçucu yağlar elde edilmiş ve bu uçucu yağlar GC/MS ile analizlenerek bileşimleri saptanmıştır. Sonuçlar kromotogramları ile birlikte sunulmıştur. Tüm uçucu yağlar disk difüzyon yöntemi ile Staphylococcus aureus ATCC 6538/P, Staphylococcus epidermidis ATTC 12228, Eschericia coli ATCC 29998, Escherichia coli ATCC 1 1230, Pseudomonas aeuroginosa ATCC 27853, 121Enterococcus faecalis ATCC 29212, Enterobacter cleoacae ATCC 13047 ve Salmonella thyphimurium CCM 5445 bakterileri ve Candida albicans ATTC 10239 fungusuna karşı antibakteriyal ve antifungal aktiviteleri açısından araştırılmıştır. Pozitif standart olarak antibakteryal Seftasidîm ve antifungal Nistatin kullanılmıştır. 122

SUMMARY Artemisia taxons, naturally distrubuted in West and SouthWest of Turkey, were choosen as experimental material in this study. These taksons are; Artemisia absinthium L, Artemisia arborescens L, Artemisia campestris L, Artemisia scoparia Waldst&Kit, Artemisia santonicum L, ve Artemisia vulgaris L, Artemisia arborescens L. All taksons, except Artemisia arborescens L. were collected for some samples 2 times (before and after flowering), from 6 city and 10 diffirent locality. Totally 14 herbarium samples were registered in Ege University, Faculty of Pharmacy herbarium (İZEF) and datas were entered to internet. Morphologic, anatomic, chemical and bioactivity investigations were performed for all of the other materials. For morphological analyses; samples with flower were examined, as addition to scientific reports some measurements and morphological details were given with original photographs. For the aim of determining structures which are the source of essential oil, anatomical analyses were performed. Shisolisigenic glandular canals were determined on the species Artemisia campestris L. and Artemisia scoparia Waldst&Kit and Compositae type glandular trichomes were also determined for the other species and given with original photographs. For the chemical investigations; Essential oils of 14 samples were obtained by hydrodistillation using a Clevenger-type appartus. Compositions of the oils were determined by GC/MS. Results were given with their chromotograms. 123All essential oils were tested for antibacterial and antifungal activities, by disc diffussion method againist to the Staphylococcus aureus ATCC 6538/P, Staphylococcus epidermidis ATTC 12228, Eschericia coli ATCC 29998, Escherichia coli ATCC 11230, Pseudomonas aeuroginosa ATCC 27853, Enterococcus faecalis ATCC 29212, Enterobacter cleoacae ATCC 13047, Salmonella thyphimurium CCM 5445 bacteries and Candida albicans ATTC 10239 fungus. Antibacterial Seftasidim and antifungal Nistatin were used as positive standart. 124