Alfa talasemili bir ailenin mutasyon tiplerinin moleküler düzeyde incelenmesi

Abstract

ÖZET a-Talasemi, a-globin zincirindeki delesyon ya da mutasyonlaria oluşmaktadır. Moleküler incelemeler oc-talasemilerin çoğunlukla a-globin gen kümesindeki çeşitli DNA segmentlerinin delesyonlarıyla oluştuğunu göstermektedir. Bu kalıtsal kan hastalığı Akdeniz ülkeleri, Ortadoğu, Hindistan ve Güneydoğu Asya ülkelerinde yaygın olarak görülmektedir. Çukurova Bölgesinde a-talasemi sıklığı % 3.3 olarak bildirilmektedir. Bu çalışmada Çukurova Bölgesinde görülen a-talasemilerin moleküler düzeyde incelenmesi amaçlanmıştır. İçel İline bağlı bir köyden alınan örnekler Coulter Counter kan sayacı ile hematolojik yönden incelenmiştir. Daha sonra Hb A2, Hb F düzeyleri ölçülmüş ve hemoglobin elektroforezleri yapılmıştır. Hb A2 düzeyi %3.7'den yüksek ve MCV düzeyi 79 fL'den düşük olgularda p-gen mutasyonları ARMS yöntemi ile incelenmiştir, örneklerin 31 'inde serum ferritini ölçülmüştür. Alfa gen delesyonlan uygun primerler kullanılarak PCR ile incelenmiştir. MCV düzeyi yüksek bulunan örneklerde vitamin B12 ve folat düzeyi çalışılmıştır. MCV düzeyi düşük örneklerden Hb A2 düzeyi %3.7'den yüksek bulunan 5 örnekte p-gen mutasyonu (I VS 1-110) bulunmuştur. MCV düzeyi düşük olup a- ve/veya p-gen mutasyonu bulunmayan örneklerin ferritin düzeyi 36 ng/mL ve altında bulunmuştur. Aynı ailenin sekiz bireyinde delesyonel a-talasemiler bulunmuştur. Dört bireyde a37 delesyon tipi ile olan a-talasemi-2, bir bireyde a205 delesyon tipi ile olan a-talasemi- 1 ve üç bireyde a-talasemi-2 ve a-talasemi-1 bileşik kalıtımı ile olan Hb H hastalığı bulunmuştur. a-Taiasemi-2 saptanan örneklerin birinde p-gen mutasyonu (I VS 1-110) bileşik kalıtımı da bulunmuştur. Bu mutasyon anneden ve a37 delesyonu ise babadan gelmektedir. 75Anahtar Sözcükler: a-talasemi-2, a-talasemi-1, Hb H hastalığı, a-talasemi ve p-talasemi, PCR. 76

SUMMARY ct-Thalassemia is occured by deletion or mutation of a-globin genes. Molecular investigation showed that a-thalassemias are most frequently caused by deletion of various segments of DNA from the a-globin gene cluster. This inherited blood disease is common in Mediterranean Countries, the Middle East, India and Southeast Asia. It was reported that frequency of a-thalassemia in Çukurova region is 3.3%. The aim of this study is investigating of a-thalassemia at molecular level, in Çukurova region. The samples which were collected from a village of İçel, were analyzed hematologically by Coulter Counter. Then, levels of Hb A2 and Hb F were measured and their hemoglobin electrophoresis' were done. p-gen mutations were investigated by ARMS method in the cases who had higher Hb A2 level than 3.7% and lower MCV level than 79 fl_. It was measured serum ferritin level in 31 samples. Deletions of a-gene were performed with using of specific primers by PCR. Vitamin B12 and folic acid levels were studied in the samples which had high level of MCV. P-gen mutation was found in 5 samples who had low MCV level and higher Hb A2 level than 3.7%. Ferritin level was found lower than 36 ng/mL in samples who had low MCV level and had not a- and/or p-gen mutations. Deletional a-thalassemias were found in eight indivduals of same family. In four individuals were found a-thalassemia-2, in one was found a-thalassemia-1 and in three individuals were found Hb H disease which had compound heterozygous of a- thalassemia-1 and a-thalassemia-2. It was also found p-gen mutation in a case of a- thalassemia-2. This mutation was come from his mother and a37 deletion was come from his father. 77Key Words: a-thalassemia-1, a-thalassemia-2, Hb H disease, a-thalassemia and p-thalassemia, PCR. 78