Romatoid artritte siklosporin A tedavisi esnasında hastalık aktivitesinin proinflamatuar sitokinlerin ve lenfosit subgruplarının incelenmesi

Abstract

ÖZET CsA'nın immün sistem üzerindeki nonsitotoksik immünomodülatör etkisi onu RA'da oldukça etkili kılmıştır. CsA'nın 1L-2 yapımını baskılaması ve sinovial T höcre proliferasyonunu inhibe etmesi, RA tedavisinde kullanımının iki temel nedenidir. Uzun dönem, refrakter, aktif RA'Iı hastalarda; CsA'nın hastalık aktivitesindeki etkileri ile akut faz reaktanlan, lenfosit yüzey belirleyicileri ve sitokin düzeyleri üzerine olan etkilerini göstermek için 20 hasta çalışmaya alındı. Ayrıca tamamen sağlıklı 20 kontrol olgusu incelendi. CsA başlangıç dozu 3.5 mg/kg/gün olarak belirlendi. Tedavi süresince maksimum doz 5 mg/kg'ı geçmedi. CsA tedavisi öncesiyle (O.ay) tedaviden 3 ay ve 6 ay sonraki hastalık aktivitesi ile ilgili olarak; sabah sertliği süresi, ağrı notu, Lee'nin fonksiyonel indeksi, hassas eklem sayısı, şiş eklem sayısı ve toplam Ritchie indeksi değerlerine bakıldı. CsA'nın 6 aylık bir periodda tüm hastalık aktivite indekslerinde belirgin bir düzelme sağlandığı, şiddetli, tedaviye refrakter RA'lı hastalar için etkili bir tedavi olduğu saptandı. Hastaların klinik yanıtları, kullanılan doz ile ilişkiliydi. Tedavi süresince ortaya çıkan yan etkiler; bulantı, hipertrikozis, hipertansiyon ve serum kreatinin yükselmesi olarak kaydedildi. Bu yan etkiler, doz azaltılması ile tolere edildi ya da kayboldu. Sadece 4 hastaya antihipertansif etki için Nifedipin tedavisi verildi. Akut faz reaktanlanndan ESR, Westergreen metodu ile CRP ise latex testi ile ölçüldü. Enflamasyonu değerlendiren biyolojik parametreler olan CRP ve ESR gibi akut faz reaktanlan CsA tedavisiyle düzelme göstermedi. ESR ve CRP'de belirgin bir değişiklik yoktu. 68RA'h hastalar ve sağlıklı kontrollerin hepsinde serum sitokin düzeyleri mikroelisa yöntemiyle çalışıldı. IL-10 ve IL-6 gibi sitokinlerin RA'h hasta serumlarında, normal kontrollere göre daha yüksek düzeylere sahip olduğu belirlendi. RA'h hastaların %35'inde IL-1/3 değeri yüksek bulundu. Kontrol grubunda ise IL-1/3 yüksekliğine rastlanmadı. CsA ile tedaviden 3 ay sonra hastaların %20'sinde, 6 ay sonra ise %15'inde IL-1/5 yüksekliği tesbit edildi. Tedavi öncesi 20 RA'h hastanın %45'inde IL-6 değeri yüksek bulundu. Kontrol grubunun ise %5'inde IL-6 yüksekliği vardı. Tedaviden 3 ay ve 6 ay sonra hastaların %50'sinde IL-6 yüksekliği saptandı. CsA tedavisiyle IL-6'da azalma yoktu. Makrofaj ürünü olan IL-1/3 ile IL-6 arasında tedavi öncesi anlamlı bir ilişki gösterilmiştir. Hastalarda lenfosit yüzey belirleyicileri, flow-cytometry cihazıyla ölçüldü. RA'h hastalarda 6 aylık CsA tedavisinden sonra; CD4, CD8 ve CD25 (1L-2R) ifadelerinin belirgin olarak azalmış seviyeleri saptandı. CD4: CD8 oranında ise belirgin bir değişiklik yoktu. CD25 ile; sabah sertliği süresi, Lee'nin fonksiyonel indeksi, hassas eklem sayısı, şiş eklem sayısı ve toplam Ritchie indeksi arasında anlamlı bir ilişkinin tesbiti, CD25'in hastalık aktivite indeksleriyle ilgili bir marker olabileceğini düşündürmektedir. 69