Hepatit B virusunun horizontal geçişi ve bu geçişte etkili faktörlerin araştırılması

Abstract

VII. ÖZET Hepatit B infeksiyonu kronikleşmeye eğilimi, kronik karaciğer hastalıkları, siroz hepatoselüler karsinomaya sebep olması dolayısıyla dünya çapında önemli bir sağlık sorunudur. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaygındır ve bu bölgelerde esas bulaşma yolu horizontaldir. Bu çalışma aile içinde hepatit B infeksiyonunun yaygınlığını araştırmak ve bulaştırmada etken olabilecek kaynakları belirlemek amacıyla planlandı. Çalışmaya, Fırat Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'ne başvuran HBsAg'si (+) 97 kişinin aynı evde yaşayan 313 yakını alındı. Çalışmaya alınanlarda ilk etapta HBsAg, anti- HBs ve anti HBc değerleri, HBsAg'si (+) bulunanlarda da HBeAg, anti-HBe ve anti-HBelgM ELİSA yöntemiyle araştırıldı. HBV markerlarından birisinin (+) olduğu kişiler seropozitif, tümü (-) olanlar da seronegatif olarak adlandırıldı. Çalışmaya alınan kişiler yaşlara göre gruplandırıldığında; HBsAg pozitifliği ve seropozitifliğin yaşla parelel olarak giderek arttığı, 20 ve üzeri yaş grubunda HBsAg(+)'liği ve seropozitifliğin, diğerlerinden anlamlı olarak daha sık olduğu gözlendi. Çocuklar yaş farklarına göre karşılaştırıldığında; 3 yıl ve daha az yaş farkı olanlarda hem HBsAg(+)'liği (p=0.001), hem de seropozitifliğin (p=0,001) anlamlı bir şekilde daha sık olduğu tespit edildi. HBeAg(+) kişi yaşayan ailelerle yaşamayan aileler karşılaştırıldığında; hem HBsAg(+)'liği (p<0.0001), hem de seropozitifliğin (p<0.0001) HBeAg(+) kişi yaşayan ailelerde anlamlı olarak daha yüksek olduğu görüldü. Yaş grupları içerisinde çocuklar cinsiyetlerine göre karşılaştırıldığında; sadece seropozitifliğin 5-9 yaş grubunda kızlarda (p=0.004), 20 yaş üzerinde ise erkeklerde (p=0.04) anlamlı olarak daha sık olduğu gözlendi. Aile içinde HBV infeksiyonunun yayılmasında, anne önemli bir rol oynamaktadır. Çocukların yaşları büyüdükçe ve birbirine yaklaştıkça, aile büyüklüğü arttıkça HBV infeksiyonunun yayılma şansının da arttığı söylenebilir. Ev içinde HBeAg(+) kişinin yaşa dığı ailelerde, infeksiyonun yayılma riskinin çok daha yüksek olacağını belirtmek mümkündür. 43