Kadınların aile planlaması hizmetlerinden ve progesteron içeren kontraseptif kullanımından memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma; progesteron içeren kontraseptif (gebeliği önleyici yöntem) kullanan kadınların aldıkları genel aile planlaması hizmetinden ve kullandıkları progesteron içeren yöntemden memnuniyet düzeylerinin ve bunu etkileyen etmenlerin belirlenmesi amacıyla metodolojik, prospektif ve deneysel bir çalışma olarak planlanmıştır. Çalışma iki aşamada gerçekleşmiştir. Birinci aşamada; aile planlaması hizmetleri ve progesteron içeren kontraseptif yöntem kullanımı memnuniyet durumlarını ölçen iki ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçeklerin geçerlilik ve güvenirlilik çalışmalarının yapılabilmesi için İzmir'de bulunan sekiz Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi (AÇS/AP) ve S.S.K. Ege Kadın Hastalıkları ve Doğum Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Aile Planlaması Kliniği, Mart 2004-Mayıs 2004 tarihleri arasında uygulama alanı olarak kullanılmıştır. Birinci aşamanın sonunda yapılan geçerlilik ve güvenirlilik analizleri sonucunda; `Aile Planlaması Hizmeti Memnuniyet ölçeği`nin cronbach alpha değeri a=.91, pearson korelasyon katsayısı r=.98 olarak 296saptanmıştır. `Progesteron İçeren Doğum Kontrol Yöntemleri İzlem Danışmanlığında Memnuniyet Ölçeği`nin Cronbach Alpha değeri a=.72, pearson korelasyon katsayısı r=.97'dir. ikinci aşamada ise; S.S.K. Ege Kadın Hastalıkları ve Doğum Araştırma ve Uygulama Hastanesi, Aile Planlaması Kliniği'ne Mayıs 2004-Aralık 2004 tarihleri arasında bir doğum kontrol yöntemi kullanmak amacıyla başvuran 35 Implant ve 35 DMPA kullanan kadınlarla görüşülerek yapılmış ve kadınlar l.,3. ve 6. ayda olmak üzere 3 kez izlenmişlerdir. Araştırmada veri toplama araçları olarak, sosyo-demografik ve tanıtıcı bilgiler formu, Aile Planlaması Hizmeti Memnuniyet ölçeği ile Progesteron içeren Doğum Kontrol Yöntemleri Izlem Danışmanlığı'nda Memnuniyet Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca, eğitim sırasında araştırmacı tarafından hazırlanan rehberlerden yararlanılmış, eğitim sonrasında ise kadınlara broşür ve randevu kartı verilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde, sosyo-demografik özellikler ve tanıtıcı bilgiler sayı ve yüzde dağılımları olarak verilmiş, ölçeklerin Cronbach Alpha katsayıları hesaplanmış, kadınların her iki ölçekten aldıkları puan ortalamaları ve memnuniyet durumları belirlenmiş ve bağımsız değişkenlerle aralarında bir etkileşim olup olmadığını belirlemek için ONE-WAY ANOVA ve Student t-testleri yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi sonunda şu sonuçlar elde edilmiştir :. Araştırma kapsamındaki tüm kadınların (N=70) Aile Planlaması Hizmeti Memnuniyet ölçeği Cronbach Alpha değeri.70 olarak bulunmuştur.. Progesteron İçeren Doğum Kontrol Yöntemleri İzlem Danışmanlığında Memnuniyet Ölçeği'nin çalışma kapsamına dahil edilen kadınlara birinci (N=70), üçüncü (N=67) ve altıncı (N=61) ay sonunda uygulandıktan sonraki Cronbach Alpha değerleri sırasıyla.74,.57,.58 olarak saptanmıştır.. Kadınların verilen danışmanlık (X=85.26±3.65) ve kurum hizmetleri (X=44.46±3.22) ile genel olarak aile planlaması hizmetlerinden (X= 129.7 1+6.07) `Memnun` oldukları saptanmıştır.. Genel olarak aile planlaması hizmetleri memnuniyetini etkileyen kriterlerin; yaş grubu, eğitim, gelir durumu, adet miktarı ve gebelik sayısı olduğu saptanmıştır.. Kadınların, Progesteron İçeren Doğum Kontrol Yöntemleri'nden birinci ayda X=91.03±9.00, üçüncü ayda X=9 1,06+6,47 ve altıncı aydaX=89.51±6.85 oranında `Memnun` oldukları saptanmıştır.. Kadınların kullandıkları implant kontraseptif yöntemden memnuniyetlerini etkileyen faktörler; çalışma durumu ve yaşayan çocuk sayısı iken, DMPA'da; eğitim durumu, çalışma durumu, gelir durumu, ölü doğum yapmış olma durumu olarak belirlenmiştir. Hemşirelik bakımının değerlendirilmesi ve kalitenin belirlenmesinde bir geri bildirim sağlayan hizmet alanlara yönelikmemnuniyet çalışmalarının arttırılması, daha geniş gruplara uygulanması ve hizmet alana yönelik memnuniyeti yükseltmek için de tüm sağlık personelinin bir ekip anlayışı içinde çalışması gerekmektedir.

This study was planned as methodological, prospective and experimental study to evaluate the satisfaction level of women who have been having family planning services related to given services and the progesterone containing contraceptives they have been using and to determine the factors effecting this satisfaction. The study was performed in two steps. In the first step, two scales for evaluation of the satisfaction were developed to assess general family planning services and progesterone containing contraceptives. The validity and reliability of these scales were investigated in 8 `Maternal and Child Health and Family Planning Center` and `SSK Ege Kadın Hastalıkları ve Doğum Araştırma ve Uygulama Hastanesi Aile Planlaması Kliniği` between March 2004 and May 2004. At the end of first step, `Family Planning Service Satisfaction Scale` had cronbach alpha level a=.91 and pearson correlation coefficient r=.98. The `Satisfaction Scale of Follow-up for Progesterone Containing Contraceptives` had cronbach alpha level a=.72 and pearson correlation coefficient r=.97.Second step contained the evaluation of women applied to `SSK Ege Kadın Hastalıkları ve Doğum Araştırma ve Uygulama Hastanesi Aile Planlaması Kliniği` for having any contraceptive method and given implantable (n=35, Implanon) and DMPA (n=35) between May 2005-Dec 2004 for their satisfaction regarding the contraceptive method they used at the first, 3rd and 6th month of application by using interview method. During this study, for collecting the data, we used special forms as; social-demographic characteristic form, Family Planning Service Satisfaction Scale and Satisfaction Scale of Follow-up for Progesterone Containing Contraceptives. Special educational guide was prepared by the investigator and used during this study and, brochure and appointment cards were given to the women after education. Social, demographic and informative data were presented as numbers and percentages. Cronbach alpha points were calculated for both scales, the median points for both scale for all women were calculated and their satisfaction levels were obtained, One was ANOVA and student t tests were used for evaluation of interaction between independent variables and these points. Results;. Family Planning Service Satisfaction Scale for all women (n=70) had cronbach alpha level as.70.. Satisfaction Scale of Follow-up for Progesterone Containing Contraceptives which was applied at first (n=70), 3rd (n=67)and 6th 8n=61) months had cronbach alpha levels as.74,.57,.58, respectively.. It was detected that women were satisfied in respect to given service (X=85.26±3.65), the organization provided the service (X=44.46±3.22), and all general (X=129.71±6.07) aspects.. It was found that age, educational status, salary, menstrual cycle and the number of pregnancies had an effect on satisfaction.. Women were found to be satisfied from progesterone containing contraceptives according to the results obtained at first month (X=91.03±9.00), 3`» (X=9 1.06+6.47) and 6* (X=89.51±6.85) months.. While employment status and number of living child had an effect on satisfaction from implantable methods, educational status, salary and any death birth were found to have an effect of satisfaction of DMPA. Suggestions: It is needed to apply this kind of satisfaction scales to obtain enough feedback related to the quality of given services in respect to nursing practice, and all health care professional should be working as a team and to update the given services and increase the service quality, and the satisfaction of all individuals.