Obsesif kompulsif bozukluk ve konversiyon bozukluk tanılı hasta gruplarında sosyodemografik ve klinik özelliklerin karşılaştırılması

Abstract

VII. ÖZET OKB ve KB'u ender olmayan nevrotik bozukluklardır. Her iki bozuklukla ilgili yapılan çalışmalar çoğunlukla belirti dağılımının belirlenmesine yönelik olup; bozuklukların ortaya çıkmasında ve seyri üzerinde etkili olan faktörlerin saptanmasına yönelik çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bu çalışmada, OKB ve KB'unun oluşmasında etkili oldukları bildirilen faktörlerin (sosyodemografik özellikler, bozuklukların başlangıç yaşları, kişilik özellikleri, eşlik eden psikiyatrik bozukluklar ve anne-babanın psikiyatrik durumları) saptanarak; bu faktörlerin bozuklukları ne derecede etkilediklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu Mart 1996 - Nisan 1997 tarihleri arasında Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Psikiyatri Kliniği'ne başvuran 60 OKB'lu, 60 KB'lu hasta oluşturmuştur. Çalışmaya alınan bireylere psikiyatrik görüşmeyi takiben SCID-I (SCID-P, SCID-OP) ve SCID-II uygulanmış olup; son tanısal değerlendirmelerde klinik gözlem ve aile görüşmelerinden de yaralanılmıştır. Sosyodemografik veri toplama formu doldurulmuştur. Çalışmanın istatiksel değerlendirmeleri SPSS'in Windows 6.0 için yazılmış versiyonu ile yapılmıştır. Veriler kaba döküm ile değerlendirilmiş ve yüzdeleri verilmiştir. İstatistiksel değerlendirmede student t testi ve x2 testleri uygulanmıştır. OKB evli, lise ve üstü eğitim düzeyindeki, bir kamu kuruluşunda memur olarak çalışan, şehirde yerleşim gösteren, orta ve üst gelir düzeyindeki bireylerde sık görülürken; KB'u ise 58bekarlarda, eğitimsiz ya da ilkokul düzeyinde eğitim almışlarda, kırsal yerleşimlilerde, ev kadınlarında ve ekonomik olarak kötü durumda olan bireylerde sık görülmektedir. OKB kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta; KB'u ise kadınlarda çok daha sık ortaya çıkmaktadır. OKB ve KB'u her yaş grubunda ortaya çıkabilen bozukluklardır. Erkeklerde bayanlara oranla her iki bozukluk daha erken yaşta başlamaktadır. Başlangıç yaşının erken olması bozuklukların süresini olumsuz yönde etkilemektedir. OKB'a depresif bozukluklar, panik bozukluk ve YAB'u sık eşlik ederken; KB'una ise hipokondriyazis ve depresif bozukluklar sık eşlik etmektedir. Her iki bozukluğun başlangıç dönemlerinde travmatik yaşantılar sık görülmektedir. Her iki bozukluğa kişilik bozuklukları sıklıkla eşlik etmektedir. OKB ve KB'una kişilik patolojilerinin eşlik etmesi süreyi uzatmaktadır. OKB'da anne ve babada OKB, depresif bozukluklar ve YAB'u sık görülürken; KB'da ise anne ve babada KB'u, depresif bozukluklar ve YAB'u sık saptanmıştır. Sonuç olarak her iki bozukluğun farklı sosyodemografik özellikler gösterdiği; OKB'un ailenin ilk çocuğunda, KB'unun ise ailenin son çocuğunda daha sık görüldüğü; her iki bozukluğun benzer yaş gruplarında ortaya çıktığı; anne ve babalarında bozukluklara model oluşturabilecek psikopatoloji oranlarının yüksek olduğu; her iki bozuklukta başlangıç yaşının erken olduğu ve kişilik bozukluklarının klinik seyre sıklıkla eşlik ettiği, bunların da hastalıkların süresini olumsuz yönde etkilediği belirlenmiştir. 59