Jinekolojik kanserli hastalarda kemoterapiye bağlı gelişen bulantı-kusma üzerine akupresürün etkisinin incelenmesi

Abstract

J NEKOLOJ K KANSERL HASTALARDA KEMOTERAP YE BAĞLI GEL ŞENBULANTI-KUSMA ÜZER NE AKUPRESÜRÜN ETK S N N NCELENMESArş. Gör. Ayten TAŞPINARDoktora Tezi, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim DalıTez Yöneticisi: Prof. Dr. Ahsen Ş R NEylül 2006, 167 sayfaJinekolojik kanserli hastalarda kemoterapiye bağlı gelişen bulantı-kusmayı önlemek içinkullanılan standart antiemetik ilaçlara ilave olarak, el bileğinde P6 (Neiguan) akupunktur noktasınabilek bandı ile uygulanan akupresürün bulantı-kusma üzerine etkisinin değerlendirilmesiamaçlanmıştır.Veriler iki aşamada; ?Hasta Tanıtım Formu?, ?Hasta Günlüğü? ve ?Bilek Bandına lişkin SoruFormu? kullanılarak toplanmıştır. Hastalar ikinci aşamada, bilek bandını, kemoterapi sonrası beş günsüresince takmışlar ve hasta günlüğüne kayıt tutmuşlardır. Örneklemi 34 hasta oluşturmuştur.Hastaların bilek bandı uygulama sonrası beş günlük, akut ve gecikmiş bulantı puanortalamalarında azalma olduğu saptanmış ve bu azalma birinci gün istatistiksel olarak anlamlıbulunmazken(p>0.05) diğer günlerde, akut ve gecikmiş bulantı puan ortalamalarında anlamlıbulunmuştur(p<0.05).Hastaların bilek bandı uygulama sonrası kusma ve öğürme sayı ortalamalarında azalma olduğusaptanmış fakat bu azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır(p>0.05)Hastaların bilek bandı uygulama sonrası kullandıkları antiemetik ilaç sayı ortalamalarındaazalma olduğu saptanmış ve bu azalma istatistiksel olarak da anlamlı bulunmuştur(p<0.05).Hastaların %32.4'ünün bilek bandından ?çok memnun kaldıkları?, %44.1'inin bilek bandını başkahastalara ?tamamen önerdikleri? ve %44.1'inin bilek bandını ?orta derecede?, %26.6'sınında ?çok etkili?buldukları saptanmıştır.Sonuç olarak; Jinekolojik onkolojide kemoterapi alan hastalarda P6 (Neiguan) akupunkturnoktasına bilek bandı ile uygulanan akupresürün kemoterapiye bağlı gelişen bulantı-kusmanınazaltılmasında olumlu yönde etkili olabileceği ve hastaların antiemetik ilaç kullanmalarınıazaltabileceği saptanmıştır. Bu yöntemin etkinliği, uygulamadaki kolaylığı ve ekonomik oluşu nedeniylekemoterapiye bağlı bulantı-kusma profilaksisinde farmakolojik yöntemlerle birlikte kullanılmasıönerilmektedir.Anahtar kelimeler: Jinekolojik kanser, kemoterapi, bulantı, kusma, akupresür,bilek bandıe-mail: aytaspinar@yahoo.com1

STUDYING THE EFFECT OF ACUPRESSURE ON CHEMOTHERAPY-INDUCEDNAUSEA-VOMITING IN PATIENT WITH GYNECOLOGIC CANCERPhD Thesis in Department of Women's Health and Diseases NursingSupervisor: Prof. Dr. Ahsen SIRINSeptember 2006, 167 pagesThis research was planned to be carried out experimentally in order to assess the affect ofacupressure on nausea-vomiting which is applied to P6 (Neiguan) acupuncture point with a wrist bandin addition to standard antiemetic medications.The data were collected in two and during data collection the following tools were used; a?Patient Identification Form?, a ?Patient Diary? and a ?Questionnaire? related to the wrist band. Duringsecond stage patients put the wrist band on P6 acupuncture points (Neiguan) on both arms for fivedays after chemotherapy and recorded on patient diary. Sampling consisted of 34 patients.It was observed that 32.4% of patients reported satisfaction with the wrist band of variouslevel, 44.1 % recommended it to other patients and 44.1 % found the wrist band fairly and 26.6 % fullyeffective.It was determined that of the patients included in research post-chemotherapy five-day andmean scores of nausea reduced in patients a wrist band was used compared to those was not used;while this decrease was not found statistically significant during first day after chemotherapy (p>0.05)it was found significant in other days (p<0.05). It was also detected in acute and delayed mean nauseascores of patients that wrist band was effective and reduced the nausea (p<0.05).Patients? post-chemotherapy five-day mean numbers of vomiting and retching reduced inpatients a wrist band was used compared to those was not used; however this decrease was notstatistically significant (p>0.05).Patients? post-chemotherapy five-day mean numbers of antiemetic medications received toprevent or eliminate nausea and vomiting reduced in patients a wrist band was used compared tothose was not used and this decrease was found statistically significant (p<0.05).Consequently, in patients who received chemotherapy in gynecologic oncology the acupressureapplied with a wrist band to P6 (Neiguan) acupuncture point was effective in reducing the nausea-vomiting that develops associated with chemotherapy and decreased the patients use of antiemeticmedications. Because this method is effective, easily applicable and economic, it can berecommended in prophylaxis of nausea-vomiting associated with chemotherapy along with othermethods.Key Words: Gynecologic cancer, chemotherapy, nausea, vomiting, acupressure,wrist bande-mail: aytaspinar@yahoo.com1