Kadınlara serviks kanserine ilişkin risk faktörleri ve korunma konusunda verilen eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi

Abstract

KADINLARA SERV KS KANSER NE L ŞK N R SK FAKTÖRLER VE KORUNMAKONUSUNDA VER LEN EĞ T M N ETK NL Ğ N N DEĞERLEND R LMESArş. Gör. Ummahan YÜCELYüksek Lisans Tezi, Ebelik Anabilim DalıTez Yöneticisi: Prof. Dr. Gülsün ÖZENTÜRKAğustos 2006, 150 sayfaBu araştırma, 25-59 yaş arası, okur yazar, evli ve sosyal güvencesi olan kadınlara servikskanseri risk faktörleri ile birincil ve ikincil korunma önlemleri konularında verilen eğitimin etkinliğinideğerlendirmek amacı ile planlanan, tanımlayıcı ve deneysel bir alan araştırmasıdır. Çalışma Nisan2005- Ağustos 2005 tarihleri arasında Evka-4 sağlık ocağı bölgesinde yürütülmüştür (n:227).Kadınların %45.3'ünün 30-39 yaş grubunda ( 37.98 ± 8.1) oldukları, %62.6'sının ilköğretimmezunu (ilkokul % 51.1 + %11.5 ortaokul) oldukları, çoğunluğunun çalışmadıkları (% 90.3),%72.7'sinin SSK'ya ait sosyal güvenceleri olduğu saptanmıştır.Kadınların serviks kanserleri risk faktörlerine ilişkin eğitim öncesi (11.11 ± 4.48) ve sonrası bilgipuan ortalamaları (22.64 ± 1.40) arasında bulunan fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0.00).Kadınların yaşları, eşlerinin eğitim düzeyleri, gelir durumları, ailesinde kanser hastası olma vekanser konusunda bilgi almaları ile ön test ve son test puan ortalamaları arasında istatistiksel olarakanlamlı bir fark saptanmamıştır. Kadınların eğitim düzeylerine göre ön test ve son test bilgi puanortalamaları, serviks kanserleri konusunda bilgi alma durumları ile ön test puan ortalamaları , Papsmear testi konusunda bilgi alma ve eğitim sonrası test yaptırma durumu ile son test bilgi puanortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak da anlamlı olduğu saptanmıştır.Kadınların eğitim sonrası %16.3'ünün Pap smear testi yaptırdığı, eğitim sonrası Pap smear testiyaptırma durumları ile yaş, eğitim, eşlerinin eğitim düzeyleri, gelir düzeyleri, ailesinde kanser hastasıolma durumu, kanser, serviks kanserleri ve Pap smear testi konusunda daha önce eğitim almadurumları arasında bulunan farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı saptanmıştır. Kadınların eğitimöncesi Pap smear testi yaptırma durumları ile eğitim sonrası test yaptırma durumları arasında iseistatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır.Anahtar sözcükler: Serviks kanserleri, risk faktörleri, Pap smear testiummahan.yucel@ege.edu.tr

EVALUATING THE EFFECTIVESS OF TRAINING GIVEN TO WOMENCONCERNING THE RISK FACTORS OF AND PREVENTION FROM THECERVICAL CANCERResearcher: Ummahan YUCELMaster Thesis in Department of MidwiferySupervisor: Prof. Dr. Gulsun OzenturkAugust 2006, 150 pagesThis research is a descriptive and experimental field study which was planned to evaluate theeffectiveness of the training to be provided for the women between 25-59 years of age, literate,married and having social security related to risk factors of cervical cancer as well as primary andsecondary prevention measures. Study was carried out in region of Evka-4 community clinic betweenApril through August 2005 (n:227).It was determined that 45.3 % of the women were in 30-39 age group (37.98 ± 8.1), 62.6% wereelementary school graduates (51.1 % elementary + 11.5 % secondary), majority were unemployed(90.3 %) and 72.7 % had SSK type of social security.The difference found between pre training (11.11 ± 4.48) and post training mean informationscores (22.64 ± 1.40) of women concerning risk factors of cervical cancer was statistically significant(p= 0.00).A statistically significant difference was not detected among women?s pre test and post testmean scores in regards to their age, their husbands? education levels, income levels, whether there isa member with cancer in their family and to be informed about the cancer. According the women?slevels of education it was determined that the differences found between pre test and post test meaninformation scores, between pretest mean scores and receiving information related to cervical cancer,between receiving information related to Pap smear test and to have a post training test performedand post test information mean scores were statistically significant.It was also observed that post-training 16.3 % of the women had Pap smear test performed andthe difference found between their post-training Pap smear test status and their age, education, theirhusbands? education levels, income levels, whether there is a member with cancer in their family, toreceive training concerning cancer, cervical cancer and Pap smear test was not statisticallysignificant. A statistically significant difference was detected that women had performed a pre-trainingtest performed between their post-training Pap smear test status.Key words: Cervical cancer, risk factors, Pap smear testummahan.yucel@ege.edu.tr