Şok dalgaları ile taş kırma işleminde tens`in ağrıyı gidermedeki etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma şok dalgaları ile taş kırma işleminde TENS'in ağrıyı gidermedeki etkisini incelemek amacıyla planlanmış yinelenen ölçüm düzenli (Repeated-Measures Design) deneysel bir çalışmadır. 15 Mayıs 2006- 15 Şubat 2007 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Üroloji Anabilim Dalı Taş Kırma Ünitesinde şok dalgaları ile taş kırma tedavisi için gelen fiziksel özellikleri ASA sınıflamasına göre I ve II'ye uyan, yaşları 18-65 yaş arasında değişen 50 hasta araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Aynı örneklem grubu kendi kontrolü olarak yani hem deney, hem kontrol grubu olarak kullanılmıştır.Verilerin toplanması için; Hasta Tanıtım Formu, Kendini Değerlendirme Anketi STAI-I, Görsel Kıyaslama Ölçeği-VAS, Ağrı İzlem Formu, HKA Bilgi Formu, TENS Bilgi Formu ile TENS Cihazı kullanılmıştır.Araştırmanın uygulanması için etik kurul izni, kurumdan yazılı izin ve araştırmaya katılan hastalardan bilgilendirilmiş sözel ve yazılı onam alınmıştır. ESWL tedavisi için gelen hastalara ilk seansta (I.Uygulama) rutin taş kırma işlemi uygulanmış, ikinci seansta ise (II.Uygulama) ek olarak TENS uygulanmıştır.Etkili bir stimülaston için TENS cihazının bir çift elektrodu lomber vertebra seviyesine ve vertebranın her iki yanına, diğer bir çift elektrot ise litotripsi tüpünün yakınlarına yerleştirilmiştir.Verilerin istatistiksel analizinde; paired t, ki-kare, tekrarlı ölçümlerde varyans analizi(Repeated Measures of Anova), nonparametrik wilcoxon signed ranks ve pearson korelasyon testleri kullanılmıştır. Araştırma verilerine göre hastaların yaş ortalaması 40.62 olarak bulunmuştur. Hastaların %40.0'ı yüksekokul/fakülte mezunu ve %68,0'ı evlidir. TENS uygulanan hastalarda uygulanmayanlara göre ağrı (VAS) puanı ve analjezik istek sayısı, başarılı istek sonucu HKA cihazının verdiği bolus sayısı ve buna paralel olarak ta yan etki görülme durumu anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur(p<.05). Hastaların yaşı, cinsiyeti, ağrılı işlem geçirme durumu, ağrı ile baş etme yöntemi, taşın yeri, tedavi yeri, taşın çapı ile VAS puan ortalamaları ve analjezik istek sayıları bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır ( p>.05). Ayrıca, iki uygulama arasında nabız hızı, solunum hızı, kan basıncı değerleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken(P>.05), TENS uygulaması sonucu hasta memnuniyetinin daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<.05).Sonuç olarak; TENS'in şok dalgaları ile taş kırma işleminde ağrı şiddetini, analjezik istek miktarını ve yan etki görülme durumunu azalttığı bunun yanı sıra hasta memnuniyetini yükselttiği görülmüş olup TENS'in ESWL işleminde ağrının kontrol edilmesinde kullanılabileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler:ESWL, TENS, Ağrı,

This research was planned as an experimental study with repeated measures design for the purpose of examining the effect of TENS for pain relief during shock wave lithotripsy procedure. The research sample was comprised of 50 patients between 18-65 years of age who met ASA I and II classification criteria and were scheduled for shock wave lithotripsy (ESWL) treatment in the Ege University Medical Faculty Hospital Urology Department's Shock Wave Lithotripsy Unit between May 15, 2006, and February 15, 2007. The same sample group was used as their own control, that is, they were both experimental and control group.A Patient Information Form, STAI-I, Pain Monitoring Form, PCA Information Form, TENS Information Form and Visual Analogue Scale (VAS) for evaluating the severity of pain were used for data collection and a TENS instrument was used for the procedure.Permission was received from the ethics committee and the institution to conduct the research and informed consent was received verbally and in writing from patients who participated in the research. The first time patients came for ESWL treatment (1st Application) they were given the routine stone crushing procedure, but the second time they came (2nd Application) they are also given the TENS. For effective stimulation one set of the TENS instrument's double electrodes were at the lumbar vertebral level on both sides of the vertebra, the other set of double electrodes were placed near the lithotripsy tube.Paired t, Chi square, Repeated Measures ANOVA, nonparametric Wilcoxon signed ranks and Pearson correlation tests were used in the statistical analysis of the data.According to the research data the patients' mean age was 40.62 years, 40% were university graduates and 68.0% were married. A statistically significant difference was found between the patients who were administered TENS and those who were not for VAS score and number of analgesic requests, successful request result from the PCA instrument for number of boluses given and in parallel with this a low level of side effects (p<0.05). No statistically significant difference was found between the patients' age, gender, past history of having a painful procedure, method of coping with pain, location of stone, location of treatment, or diameter of stone with the VAS score means and number of requests for analgesic (p>0.05). In addition there was no statistically significant difference between the two administrations for heart rate, respiratory rate, or blood pressure values (p>0.05), but patient satisfaction was higher as a result of TENS administration (p<0.05).In conclusion, TENS decreased patients' pain severity and amount of analgesic requests, and, related to that, decreased the incidence of side effects, and increased patients' satisfaction during ESWL and it is suggested that TENS can be used for pain control during ESWL procedures.Key Words:ESWL, TENS, Pain