Deneysel olarak endotoksik şok oluşturulan tavşanlarda ibuprofenin fizyolojik parametreler ve yaşam süresi üzerine etkileri

Abstract

I. ÖZET Septik şok 1875 'ten beri bilinmekte olup, tanı ve tedavideki majör ilerlemelere rağmen morbidite ve mortalite oranlan giderek artmaktadır. Sepsisteki bu yüksek mortalite oranlarım önlemek için çok sayıda farmakolojik ajan denenmektedir. Bu ajanlardan biri olan ibuprofen reversibl, kısa etkili bir siklooksijenaz inhibitörüdür. Bu çalışmada; endotoksik şok öncesi ve sonrası ibuprofen kullanımının önemli vital fonksiyonlarda ve yaşam süresindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmada, Yeni Zelanda tipi 28 tavşan randomize olarak dört gruba ayrıldı. I. gruba tavşanlarda bazal vital bulgular ve biyokimyasal değerleri ortaya koymak amacıyla 0, 30, 60, 90, 120, 180 ve 240.dakikalarda, kan örnekleri alındı. II. gruba O.dakikada intravenöz yolla 2 mg/kg endotoksin (ETOX), III. gruba O.dakikada ETOX, 30.dakikada 20 mg/kg ibuprofen (IBU), IV. gruba ise 30. dakikada IBU, O.dakikada ETOX verildi. Tavşanlar, femoral artere konulan intraket ile Siemens SC 6000 (Almanya) monitöre bağlandı. Sistolik ve diastolik tansiyon arteriyel, solunum sayılan ve kalp atım hızları monitörden takip edilerek kaydedildi. Civah termometre ile rektal sıcaklık ölçüldü. Tam kan sayımı ve tromboksan B2 ve kan gazı ölçümü için kan alındı. PGE2 ölçümü için idrar alındı. TxB2 ve PGE2 ölçümleri Amerlex-M Magnetic Seperation sistemi (Amersham Pharmacia Biotech Ltd, İngiltere) kitleri kullanılarak radyo immunoassay yöntemi ile çalışıldı. Endotoksinin; solunum sayısı, kalp atım hızı, kan basıncı, kan pH'sı ve serum HCO3` değerleri :z yaptığı olumsuz değişikliklere, ibuprofenin olumlu etkisi gözlenmiştir. Önceden ibuprofen verilmesi kalp atım hızlarının artışını önlemede sonradan ibuprofen verilmesine göre daha etkili bulunmuştur. Önceden ibuprofen verilmesi ani damar basıncı düşüklüğünü engellerken, sonradan ibuprofen verilmesi 1ile azalan damar basınçlarını tekrar arttırmıştır. Endotoksin verilen gruplarda parsiyel arteriyel karbondioksit basıncı (PaCC^) azalmış ve ibuprofen verilmesinin PaC02 düzeyleri üzerine etkisi olmamıştır. Önceden ibuprofen verilen grupta başlangıç TxÖ2 düzeyleri diğer gruplardan anlamlı derecede düşük bulunmuş ve daha geç yükselmeye başlamıştır. İbuprofen verilen gruplarda başlangıçtan itibaren en az 90 dakika süreyle idrar PGE2 düzeyleri azalma göstermiş ve daha sonra yükselmeye başlamıştır. İbuprofen alan gruplarda endotoksin grubuna göre yaşam süresi anlamlı olarak yüksektir. Endotoksin grul- mda ortalama yaşam süresi 192.9+46.9 dakika iken endotoksin+ibuprofen grubunda 339.1±33.5 dakika (p=0.026), ibuprofen+endotoksin grubunda 383.0±39.6 (p=0.009) dakika olarak gerçekleşmiştir. Sonuç olarak ibuprofenin endotosik şokta kısa süreli yaşam süresinde artış sağladığı görülmüştür. Bu nedenle septik şoka girme olasılığı bulunan hastalarda ibuprofenin hem proflakside ve hem de tedavide kullanımmm yararlı olacağım düşünmekteyiz. Anahtar kelimeler: Endotoksik şok, sepsis, ibuprofen, prostaglandin, tromboksan, yaşam süresi.

II. ABSTRACT Despite the phenomenal increases in the diagnosis and the treatment of diseases, a significant rate of morbidity and mortality still exist for septic shock. Many pharmacological agents are investigated for the purpose of reduction of high mortality rates in septicemia. In the present study, influence of ibuprofen on the vital functions and survival during endotoxic shock were investigated. A total of 28 rabbits were allocated into four groups randomly. The first group received only saline and served as the control animals. The rest of the animals were injected with endotoxin intravenously at 2 mg/kg dose. To the third group, 30 minutes following endotoxin administration ibuprofen at 30mg/kg dosage was given whereas in the fourth group animals, ibuprofen was administered 30 minutes before endotoxin administration. Animals were monitered through femoral arteria and venules. Arterial blood pressures during sistolic and diastolic, the number of respirations per minute and heart rate, were recorded. Rectal temperatures were taken with the help of a thermometer. Complete blood count, thromboxane B2 and blood gase content determinations were carried out at 0, 30, 60, 90, 120, 180 and 240 * minutes following endotoxic shock. For prostaglandin E2 determinations, urine samples were collected at the time points as noted above. The undesirable effects of endotoxic shock on respiratory rate, heart rate, arterial blood pressure, blood pH, and plasma HCO3` were alleviated by ibuprofen administration. However, ibuprofen did not better the negative effects of endotoxic shock on body temperature, hematocrit value, white blood cell count and the number of thrombocytes. In animals from group IV, TxB2 values were significantly lower than the rest of the animals and the increase in TXB2 values started later than the others. In all ibuprofen administered animals, PGE2 levels were decreased for at least90 minutes and started to increase thereafter. While the average survival in group II animals was 192.9±46.9 minutes, in animals from group IH, and IV were 339.1+33.5 minutes (p=0.026) and 383.0±39.6 minutes (p=0.009), respectively. In conclusion, the results of the present study indicate that ibuprofen increase the survival in animals with endotoxic shock. Therefore, we thought that the use of ibuprofen in the patients who might develop endotoxic shock may be useful for prophylaxis and treatment of endotoxic shock Key words: Endotoxic shock, sepsis, ibuprofen, prostaglandin, thromboxane, survival rates..isitnavi^'-i^11 ?öf Lf ' Yiük»ii»s'*»),U!' * ` ' - Ti