Ergen annelerde ebeveynlik yeterliliğinin arttırılmasında ilşkisel-gelişimsel yaklaşım modelinin uygulanması

Abstract

Araştırma, ergen annelerde ebeveynlik yeterliliğinin arttırılmasında uygulanan ilişkiselgelişimsel yaklaşım modelinin maternal bağlanma, doğum sonrası depresyon ve çocuklarda yaşauygun gelişim üzerine etkilerini belirlemek amacıyla deneysel olarak planlanmıştır.Araştırma verileri, kalitatif ve kantitatif veri toplama yöntemleri kullanılarak toplanmıştır.Kalitatif veri toplama yöntemlerinden görüşme ve gözlem, kantitatif veri toplama yöntemlerinden iseanket formu kullanılmıştır. Çalışma (N=15) ve kontrol grubu (N=15) annelere (14-19 yaş) ?Anne-Bebek Tanıtım Formu?, ?Maternal Bağlanma Ölçeği?, ?Beck Depresyon Envanteri? ve ?Ankara GelişimTarama Envanteri? uygulanmıştır. Ek olarak, çalışma grubundaki annelerin Doğum Öncesi Dönem,Bebek Bakımı, Ebeveynlik ve Toplantılar İle İlgili Görüşleri İncelenmiştir.Araştırma sonucunda elde edilen veriler SPSS 15.0 paket programı kullanılarak sayı-yüzde,ki kare, Studen t testi, Kruskal-Wallis testi, Mann Whitney U testi, Wilcoxon Signed Ranks Testi iledeğerlendirilmiştir.Çalışma grubundaki annelerin altıncı ay Maternal Bağlanma Ölçeği puan ortalamalarında(M=98.00) birinci ay puan ortalamalarına (M=95.00) oranla yükselme, Beck Depresyon Envanteri puanortalamalarında (M=7.00) birinci ay puan ortalamalarına (M=12.00) oranla azalma olduğusaptanmıştır. Ancak çalışma ve kontrol grubu puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarakanlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Çalışma ve kontrol grubu annelerin bebeklerinin birinci ve altıncı aytoplam ve alt test Ankara Gelişim Tarama Envanteri puan ortalamaları arasındaki fark çalışma grubulehine istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05).Sonuç olarak, ebeveynlerin yeterliliğini arttırmak üzere uygulanan ilişkisel gelişimsel yaklaşımmodeli; başta bebeklerin yaşa uygun gelişim göstermelerini sağlayarak annelerde güven duygusununartmasına, bebek bakımı ile ilgili deneyim kazanmalarına, annelerin kendilerini ifade etmesine,bebekleri ile aralarındaki ilişkinin gelişmesine ve bebeklerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmuştur.Anahtar sözcükler: Ergen, Ebeveynlik Yeterliliği, İlişkisel-Gelişimsel Yaklaşım,Maternal Bağlanma, Postpartum Depresyon, Bebek Gelişimi

This study has been designed as an experimental study with a purpose of mapping outthe impacts of relational-developmental approach model, which is commonly utilized in increasingthe parental sufficiency of adolescent mothers, on maternal attachment, postpartum depressionand infant development.The data were collected with qualitative and quantitative data collection methods amongwhich are interviews and observations as qualitative methods and questionnaire forms asquantitative methods. The test group (n=15) and the control group (n=15) mothers (14-19 yearsof age) were administered the ?Mother-Child Demographic Form?, ?Maternal AttachmentInventory?, ?Beck Depression Inventory? and ?Ankara Development Scan Inventory? forms.Mothers in the test group were also asked about antepartum period, infant care, parenting andthe meetings they participated in the outpatient clinics and their opinions were noted andanalyzed. The data was evaluated by using SPSS 15.0 program and score-percentage test,chi-square, Studen?s t test, Kruskal-Wallis test, Mann Whitney U test, Wilcoxon Signed Rankstests.A noticeable rise was observed in the sixth month Maternal Attachment average scores(M=98.00) in test group when compared to the first month average scores (M= 95.00). The sixthmonth Beck Depression Inventory average scores of mothers in the test group (M=7.00)illustrated a decline in comparison with the first month averages (M=12.00). However, there wasno statistically meaningful difference between both control and the test groups (p>0.05).There was a statistically meaningful difference between the average scores of the sum ofthe first and the sixth month and the average scores of Ankara Development Scan Inventory inboth the test group and the control group infants, which consequently appears to be in favor ofthe test group (p<0.05).As a result, the relational developmental approach model, which is utilized for increasingthe parental sufficiency, was found to help babies develop at an age appropriate level.Furthermore, it was found to help mothers to develop self-esteem, gain experience in infant care,express themselves better and improve mother-infant interactions and understand their babiesbetter.Keywords: Adolescent, Parental Suffiency, Relational-Developmental ApproachModel, Maternal Attachment, Postpartum Depression, Infant Developmente-mail: bakyurek13@yahoo.com