Plazma leptin düzeylerinin kan basıncı, renin-anjiotensin-aldesteron sistemi ile ilişkisi, renal fonksiyonlardaki rolü ve kan basıncına etkili diğer parametrelerle karşılaştırılması

Abstract

1. ÖZET Ob gen ürünü leptin, enerji dengesi ve iştah üzerine önemli rolü olan, endokrin ve metabolik sistemlerle sıkı ilişki içerisinde adiposit kaynaklı bir hormondur. Esansiyel hipertansiyon ile obezite arasındaki ilişki uzun zamandan beri bilinmektedir. Bu çalışmada, obezite patogenezinde önemli rolü olan leptinin esansiyel hipertansiyonun fizyopatolojisindeki rolünü araştırdık. İlk etapta 110 hipertansif hasta ile 56 sağlıklı gönüllü bireyden oluşan toplam 166 kişi çalışmaya alınmıştır. Esansiyel hipertansiyon ve çalışma kriterlerine uymayanlar gruplardan çıkarılmış, sonuçta 62 hipertansif (3 1 erkek, 3 1 kadın) hasta çalışmaya alınmıştır. Kontrollerin (n=56) 25 i erkek, 31 i kadından oluşmakta olup toplam 118 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Plazma leptin düzeyi kadınlarda (20.10±1.47 ng/ml, n=62) erkeklerden (4.72±0.50 ng/ml, n=56), obezlerde (15.92±1.82 ng/ml, n=54) nonobezlerden (7.66±0.98 ng/ml, n=46), hipertansiflerde (15.33Ü.86 ng/ml, n=54) normotansiflerden (8.62±1.05 ng/ml, n=46) anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (sırasıyla; p=0.000, p=0.0001, p=0.0024). Ayrıca antihipertansif ilaç kullanımının plazma leptin düzeyine etkisinin olmadığı saptanmıştır. Erkek ve kadınlarda plazma leptin düzeyi ile sistolik ve diastolik kan basıncı, vücut kitle indeksi ve plazma insülin düzeyi arasında anlamlı pozitif korelasyon görülmüştür (p<0.05). Bazı alt gruplarda ise plazma leptin düzeyi ile plazma renin aktivitesi, 24 saatlik idrar kreatinin düzeyi, 24 saatlik idrar hacmi ve serum aldosteron, glukoz, kreatinin, total kolesterol, trigliserid, VLDL düzeyi arasında anlamlı pozitif ilişki (p<0.05), serum HDL düzeyi arasında ise anlamlı negatif ilişki saptanmıştır (p<0.05). Sonuç olarak plazma leptin düzeyi ile kan basıncı ve kan basıncına etkili bir çok parametre arasında anlamlı ilişki tespit edilmiş olup, esansiyel hipertansiyonun etyopatogenezinde rol oynayabileceği veya Metabolik sendrom X'in bir komponenti olabileceği düşünülmüştür. Anahtar Kelimeler: Leptin, esansiyel hipertansiyon, obezite, renin-anjiotensin- aldosteron sistemi

2. SUMMARY Leptin, product of Ob gene, is an adipocyte originated hormon which has important roles in energy balance and appetite and it has close relationship with endocrine and metabolic systems. It has been well documented that there is a relationship between essential hypertension and obesity. In present study we examined the role of leptin, which has an important effect on pathogenesis of obesity, in etiology of essential hypertension. Initially, total of 166 subjects (110 patients with essential hypertension and 56 healthy volunteers) were recruited into the study. Subjects who did not meet inclusion criteria were excluded from the study and eventually total of 62 patients with essential hypertension (3 1 men and 3 1 women) were admitted. Controls (n=56) were composed of 25 man and 31 woman and total of subjects included into the study was 118. Plasma leptin levels were determined to be significantly higher in women (20.10Ü.47 ng/ml, n=62) compared to men (4.72±0.50 ng/ml, n=56), in obese subjects (15.92±1.82 ng/ml, n=54) compared to nonobese ones (7.66±0.98 ng/ml, n=46), and in hypertensive patients (15.32±1.86 ng/ml, n=54) compared to normotensive controls (8.62±1.05 ng/ml, n=46) (p=0.0000, p=0.0001, p=0.0024; respectively). In addition, leptin levels were demonstrated to be not affected by antihypertensive drug usage. In some subgroups, there was a meaningful positive correlation between plasma leptin levels of both sexes and sistolic and diastolic blood pressures, body mass index and plasma insulin levels (p<0.05). There were positive correlations between plasma leptin levels and plasma renin activity, creatinin levels in 24 hr urine, serum aldosteron, glucose, creatinine, total cholesterol, triglyceride, VLDL (p<0.05), whereas there was a negative correlation between serum HDL levels and leptin levels (p<0.05). In conclusion, meaningful relationships between plasma leptin levels and blood pressure as well as many parameters affecting blood pressure were determined and these might be playing roles in etiopathogenesis of essential hypertension and might be component of Metabolic syndrome X. Key words: Leptin, essential hypertension, obesity, renin- angiotensin- aldosteron system.