Antiepileptik kullanan epilepsili olgularda kognitif fonksiyonların olaya ilişkin uyarılmış potansiyellerle (P300) değerlendirilmesi

Abstract

IX 1. ÖZET Epileptik hastalarda kognitif fonksiyon bozukluğunun, normal populasyondan farklı olup olmadığı uzun zamandan beri tartışılmaktadır. Bütün antiepileptiklerin kognitif fonksiyonlar üzerine yan etkilerinin olduğu, tedavinin dozu, süresi ve kombine uygulanması ile bu yan etkilerin şiddetinin arttığı bildirilmektedir Uyarılmış potansiyeller, santral sinir sisteminde dış uyarana karşı oluşan elektriksel potansiyelleri kayıtlamada yaygın olarak kullanılmaktadır. Bizim çalışmamıza 75 epileptik ve 28 sağlıklı kontrol grubu alındı. Bu kişilerin olaya ilişkin uyarılmış potansiyelleri standart `odd ball paradigmasi` (şaşırtman uyaran dizisi) kullanılarak elde edilmeye çalışıldı. Bu çalışmada çeşitli türdeki epilepsili hastalarda kognitif fonksiyonları araştırmayı, kullanılan antiepileptik ilacın türüne göre kognitif fonksiyon bozukluğuna etkisini belirlemeyi, ilaçları birbiriyle karşılaştırıp ve monoterapi alan hastalar ile politerapi alan hastaların kognitif fonksiyonlarım karşılaştırmayı amaçladık. Nöbet tipine göre P300 latansı, hem jeneralize hem de parsiyel epilepsi grubunda kontrol grubuna göre uzamış olarak tespit edildi ve bu istatistiksel olarak anlamlı bulundu (P<0,05). P300 amplitüdü hem jeneralize hem de parsiyel epilepsi grubunda kontrol grubuna göre düşüktü ancak bu istatistiksel olarak anlamlı değildi (P>0,05). Kullanılan antiepileptik ilaca göre epileptik hastaların P300 latansı kontrol grubuna göre uzamış olarak tespit edildi ve bu istatistiksel olarak anlamlı olarak bulundu (P<0,05). P300 amplitüdü değerleri; epilepsi grubu ile kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (P>0,05). Sodyum valproat ve karbamazepin kullanan hastaların P300 latansı, ilaç kullanmayan epileptik hastalara göre uzamış olarak tespit edildi ve bu istatistiksel olarak anlamlı bulundu (P<0,05). Bu gruplar arasında P300 amplitüd değerleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (P>0,05). Sodyum valproat kullanan hastaların P300 latansı, karbamazepin kullanan hastalara göre minimal uzamış olarak tespit edildi ve bu istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (P>0,05). Bu hastaların P300 amplitüd değerleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (P>0,05). İlaç kullanan epilepsi hastalarının P300 latansı, ilaç kullanmayan epileptik gruba göre uzamış olarak tespit edildi ve bu istatistiksel olarak anlamlı bulundu (P<0,05). Politerapi alan epileptüclerin P300 latansı monoterapi alanlara göre uzamış olarak tespit edildi ve bu istatistiksel olarak anlamlı bulundu(P<0,05). Üçlü politerapi alanların P300 latansı, ikili politerapi alan epileptiklere göre uzamıştı ve bu istatistiksel olarak anlamlıydı (P<0,05). Kullanılan antiepileptik ilaç sayısına göre P300 amplitüd değerleri ilaç sayısı arttıkça düşme eğilimi gösterdi. Burada ilaç kullanmayan grup ile üçlü politerapi alanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı vardı (P<0,05). Diğer politerapi alan gruplar arasında P300 amplitüdünde istatistiksel olarak anlamlılık yoktu (P>0,05). Bu çalışmada antiepileptik ilaç kullanımının ve kullanılan ilaç sayısının artmasının kognitif fonksiyonlar üzerine olumsuz etkisinin olduğu tespit edildi. Anahtar kelimeler: Epilepsi, olaya ilişkin uyarılmış potansiyeller, P300, antiepileptik ilaçlar,

2. ABSTRACT It has been discussed for a very long time that whether the cognitive dysfunction is different in epileptic patients than the normal population. All of the antiepileptic drugs has side effects relating to the cognitive functions and this side effects varies with respect to the dose, duration and combination of the antiepileptics. Evoked potentials are widely used for recording electrical potentials against external stimulus in the central nervous system. A total of 75 epileptic and 28 healthy control groups were used in our study. Their event related evoked potentials were recorded by using standart `odd ball paradigm`. The aim of this study was to determine the effects of antiepileptic drugs on cognitive functions with regard to the type of antiepileptic used, and to compare them with respect to cognitive dysfunction side effect as well as comparing the cognitive dysfunctions after monotherapy and polytherapy. The P300 latency value was significantly increased in both generelized and partial epilepsy group compared to the control group (P<0.05). Despite the P300 amplitude was lower in generalized and parsiyel epilepsy group compared to the control group this was not statistically significant (P>0.05). The P300 latency of epileptic patients were significantly increased depending upon the type of antiepileptic drug used (PO.05). There was no significant difference between the P300 amplitude values of epilepsy and control groups (P>0.05). P300 latency values of epileptic patiens using sodium valproate and carpamezapine was significantly increased compared to the those values of epileptics whose did not receive any drug (P<0.05). P300 latency values of epileptics on sodium valproate was minimally increased compared to the epileptics receiving carbamezapine, but this difference was statistically significant (P>0.05). The P300 values of these patients was not statistically significant (P>0.05). In epileptic group who were used drug for therapy P300 latency was significantly increased compared to the epileptic group who was not used any drug (PO.05). Polytherapy received group had increased P300 latency values compared to those received only monotherapy and this was statistically significant (P<0.05). Patients received polytherapy with three drugs had significantly increased P300 latency value compared to those on two drug polytherapy (PO.05). P300 amplitude value of epileptics were tend to decrease as the number of drug used in polyherapy was increase. There was significant difference between the P300Xll amplitude value of epileptics with polytherapy involving three drugs and epileptics receiving no drug therapy (PO.05). There was no significant difference between any other polytherapy received groups with respect to the P300 amplitude (P>0.05). In this study it was determined that use of antiepileptic drugs has cognitive side effects and this side effect increases with the increase of number of drugs used. Key words: Epilepsy, event-related evoked potentials, P300, antiepileptic drugs