Romatoid artritli hastalarda kognitif fonksiyonların nöropisikolojik testler ve olaya ilişkin uyarılmış potansiyeller (P300) ile değerlendirilmesi

Abstract

l.OZET Primer olarak eklemleri etkileyen kronik, inflamatuar bir hastalık olan romatoid artrit altta yatan mekanizmalar tam aydınlatılmamış olmakla birlikte kognitif fonksiyonları olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışma romatoid artritli hastalarda kognitif fonksiyonların nöropsikolojik testler ve ERP paradigmleri kullanılarak araştırılması amacıyla yapılmıştır. Dikkat, hafıza, dille ilgili alanlar, görsel-mekansal ve yönetici fonksiyonları değerlendiren kapsamlı nöropsikolojik test bataryası ve ERP kayıtlan, romatoid artrit tanısı almış 32-60 yaş aralığında 28 hasta ile yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi bakımından hasta grubuna denk 24 sağlıklı gönüllüden oluşan kontrol grubuna uygulanmıştır. Ruhsal veya nörolojik hastalığı olanlar, bunlarla ilgili farmakolojik tedavi alanlar ve en az ilkokul mezunu olmayanlar çalışma dışı bırakılmıştır. Majör depresyonu ekarte etmek için Hamilton Depresyon Ölçeği, demansı ekarte etmek için Mini Mental Durum Testi uygulanmıştır. Sübjektif ağrı şiddeti Visüel Analog Skala (VAS) ile ölçülmüştür. Hastaların C-Reaktif Protein (CRP), Eritrosit Sedimantasyon Hızı (ESH), Romatoid Faktör, hastalık süresi ve Healt Assesment Questionnaire (HAQ) değerleri kaydedilmiştir. Dikkat, hafıza, dille ilgili alanlar, görsel-mekansal ve yönetici fonksiyonları değerlendiren nöropsikolojik test performansları, kontrol grubu ile kıyaslandığında hasta grubunda anlamlı ölçüde düşük bulunmuştur (p<0,001). Ancak, ERP paradigmlerinde anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0,05). Hasta ve kontrol grubunda çeşitli parametreler arasında anlamlı korelasyonlar saptanmıştır. Sonuç olarak, ruhsal veya nörolojik hastalığı olmayan romatoid artritli hastalarda kognitif fonksiyonların etkilenebileceği ve bu durumun ortaya çıkarılmasında ayrıntılı nöropsikolojik testlerin yararlı olabileceği kanısına varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Romatoid Artrit, ERP, nöropsikolojik testler, kognitif fonksiyonlar. mvc mmmmm mim

2.ABSTRACT Rheumatoid arthritis which is a chronic, inflammatory disease affecting primarily the joints influences cognitive functions negatively, although the underlying mechanisms have not been clarified yet. This study is conducted to investigate cognitive functions of rheumatoid arthritis cases by using neuropsychological tests and ERP paradigms. A comprehensive neuropsychological test battery evaluating attention, memory, language-related areas, visual-spatial and executive functions and ERP records were applied to 28 patients diagnosed as rheumatoid arthritis, ages between 32 and 60, and to the control group comprising 24 healthy volunteers who were compatible with patients in terms of age, sex and educational level. Those who had mental or neurological diseases, who received pharmacological treatment for these diseases a nd t hose w ho w ere n ot a 1 1 east p rimary school g raduates w ere e xcluded from the study. Hamilton Depression Scale was used to discard major depression and Mini Mental Status Test to discard dementia. Severity of subjective pain was measured with Visual Analog Scale (VAS). Values of C-Reactive Protein (CRP), Erythrocyte Sedimentation Rate (ESR), Rheumatoid Factor, duration of the disease and Health Assessment Questionnaire (HAQ) were recorded. Performances in neuropsychological tests evaluating attention, memory, language-related areas, visual-spatial and executive functions w ere found lower in the patient group, in comparison to the control group (p<0,001). However, no significant difference was established between the two in ERP paradigms (p>0,05). There were significant correlations between patient and control groups with in terms of various parameters. It was concluded that cognitive functions could be affected in rheumatoid arthritis patients without mental or neurological diseases and that detailed neuropsychological tests could be useful in revealing this condition. Key Words: Rheumatoid arthritis, ERP, neuropsychological test, cognitive functions