Hemodiyaliz hastalarında, fosfor düşürücü ajanlar olan alüminyum hidroksit, kalsiyum karbonat ve kalsiyum asetatın etkinliklerinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Kronik böbrek yetmezliği (KBY) olan hastalarda fosfor (P) retansiyonu önemli bir problemdir. P retansiyonu neticesinde sekonder hiperparatiroidizm gelişmekte ve sonuçta bu hastaların morbidite ve mortalitesi artmaktadır. P retansiyonunun önlenmesinde tek başına diyet yeterli değildir. P bağlayıcı ajanların kullanılması gerekmektedir. Biz bu çalışmamızda P bağlayıcı ajanlar olan [Al(OH)3], kalsiyum (Ca) karbonat ve Ca asetatın, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Hemodiyaliz Ünitesinde düzenli hemodiyalize giren tüm hastalarda biyokimyasal parametreler ve renal osteodistrofı üzerine olan etkilerini karşılaştırmayı amaçladık. Çalışmamıza, KBY mevcut toplam 42 kronik hemodiyaliz hastası (24 erkek, 1 8 kadın, yaş ortalaması 48.4±24.3 yıl) alındı. Hastalar, tedaviye başlamadan önce 3 hafta boyunca Ca ve P metabolizmasına etki edecek herhangi bir ilaç kullanmadılar. Tüm hastalara önce [Al(OH)3], 2040 mg/gün dozunda yemeklerden sonra 6 hafta boyunca verildi. Ca preparatlan 1.5 g elementer Ca'a eşit dozda (Ca karbonat 4 g ve Ca asetat 6 g) yemeklerle birlikte verildiler. Tüm P düşürücü ajanlar 3 haftalık ilaçsız dönem sonrasında hastalara verildi. Tüm ajanlar ile tedaviye başlamadan önce ve tedavi sonrasında biyokimyasal parametreler bakıldı ve birbirleriyle karşılaştırıldı. Renal osteodistrofiyi tespit etmek amacıyla çalışmaya başlamadan önce tüm hastaların x-ray el grafileri, kafa yan grafileri ve kemik densitometreleri çekildi. Sonuçlar student's t testi ile değerlendirildi, p<0.05 ve altındaki sonuçlar anlamlı olarak kabul edildi. Tüm P bağlayıcı ajanların tedavileri sonrasında P'u anlamlı (p<0.05) bir şekilde azalttıkları bulundu. Gruplar birbirleri ile karşılaştırıldıklarında ise, Ca asetatın serum P, paratiroid hormon (PTH), ALP değerlerini, [Al(OH)3J ve Ca karbonata kıyasla daha anlamlı bir şekilde azalttığı bulundu (sırasıyla pO.001, pO.001 ve p<0.001 değerleri). Tedavi sonrası en yüksek Ca değerleri Ca karbonat kullanımı sonrasında bulundu. [Al(OH)3J ve Ca asetata göre Ca artışındaki fark sırasıyla p<0.05 ve p<0.05 idi. Buna paralel olarak, Ca karbonat kullanımı sonrasında CaxP çarpımı da [Al(OH)3] ve Ca asetata göre anlamlı olarak daha yüksek bulundu (sırasıyla p<0.05 ve p< 0.05)..y T.C.YÜESlK.Ö'SİlliCTMKDIiüTi.M,V ©@KÜMAICffÂS¥©N i«LKlfI[A1(0H)3] ve Ca asetat arasında CaxP çarpımı yönünden anlamlı bir farklılık yoktu (p>0.05). Ca asetatın alındıktan sonra hızlı bir şekilde erimesi ve pH'dan etkilenmeden P ile reaksiyona girmesi nedeniyle, serum P'unu, ALP'ını ve PTH'unu, [Al(OH)3] ve Ca karbonattan daha etkili bir şekilde azalttığı düşünüldü. Ayrıca Ca asetatın serum PTH 'unu azaltması, CaxP çarpımını azaltması dolayısıyla KBY olan hastalarda morbidite ve mortalite üzerine olumlu bir etkiye de sahip olduğunu düşündürdü. Sonuç olarak Ca asetat'm, KBY grade III olup hemodiyalize giren hastalarda öncelikle tercih edilmesi gereken bir P bağlayıcısı olduğu düşünüldü. Anahtar kelimeler: Fosfor, Ca asetat, hemodiyaliz, paratiroid hormon, kronik böbrek yetmezliği V

ABSTRACT Comparing the efficiencies of aluminum hydroxide, calcium carbonate and calcium acetate as phosphorus binding agents in hemodialysis patients Phosphorus (P) retention and hyperphosphatemia have been someone of the major factors in patients with chronic renal failure (CRF), resulting in secondary hyperparathyroidism and causing increased morbidity and mortality levels. In the patients both dietary P restriction and P-binding agents are still essential for treatment of hyperphosphatemia in patients with CRF. To compare the effects of P binding agents such as aluminum hydroxide [Al(OH)3] calcium (Ca) carbonate and Ca acetate on biochemical parameters and renal osteodystrophy in the patients with CRF undergoing hemodialysis in our center, we designed a study with 42 (24 male, 18 female) hemodialysis patients parcipitated in our study ( the mean ages of 48.4 ± 24.3 years). The agents affecting Ca and P metabolism were not prescribed to the patients three weeks before starting treatment. All patients received [AlCOHfe] (2040 mg/day) before meals for 6 weeks than they took Ca binding agents (Ca carbonate 4 g/day and Ca acetate 6 g/day separately in different times) during meals which were equivalent for 1.5 g of elementary Ca. Biochemical parameters were analyzed before and after treatment periods. At the beginning of treatment period bone mineral dansitometer and the x-ray of hands and lateral skull were reviewed for detection of skeletal abnormalities of renal osteodystrophy. Student's t test was performed to analyze the data and the values of p<0.05 were considered significant. All of the P binding agents were found to be efficient. The levels of serum P, serum parathyroid hormone(PTH) and alkaline phosphatase (ALP) were decreased more significantly during the Ca acetate treatment period when compared to those of Ca carbonate treatment period (respectively p<0.001, pO.001 and p<0.001). We found the highest increment in the Ca levels after Ca carbonate treatment period. Ca carbonate increased serum Ca levels when compared to those of [Al(OH)3] and Ca acetate VItreatments (p<0.05 and p<0.05). Moreover Ca x P values after Ca carbonate treatment were significantly increased comparing to those of [Al(OH)3] and Ca acetate treatments(p<0.05 and p<0.05). We suggest that Ca acetate is more effective P binding agent with rapid dissolving effect in water and reacting with P easily even at low pH level than Ca carbonate and [Al(OH)3]. For this reason, it decreased more serum P, ALP and serum PTH levels than the others. The lower values of PTH and Ca x P may decrease morbidity and mortality rates in the patients with CRF treated with Ca acetate agent. In conclusion, Ca acetate is an effective P binding agent and should be prescribed for hyperphosphatemia and secondary hyperparathyroidism in the patients with CRF. Key words: Phosphorus, Ca acetate, hemodialysis, parathyroid hormone, chronic renal failure. T.C YteKd?IMTfef Kümü® VII