İnfertil hastalarda ovulasyon induksiyonu amacıyla kullanılan klomifen sitrat ile aromataz inhibitörlerinden letrazolün karşılaştırılması

Abstract

l.ÖZET Bu çalışmada infertil olgularda klomifen sitrata alternatif olarak kullanılabilecek yeni bir tedavi seçeneği olarak aromataz inhibitörlerden letrazolün etkisinin değerlendirilmesi amaçlandı. Bu çalışma prospektif randomize olup, 37 primer ve/veya sekonder infertil tanısı konulan olguda yapılmıştır. Bütün olgular ovulatuar veya anovulatuar tip infertil olmalarına dikkat edilmeden rastgele 2 grup oluşturuldu. Her hastanın adetin 3. günü bazal hormon seviyeleri incelenip, ultrasonografik incelemeleri yapıldı. Çalışmaya alman olgularda; Grup 1 (n:18), adetin 3. günü klomifen sitrat 50 mg/gün 5 gün, Grup 2 (n:19), adetin 3. günü 2,5 mg/gün 5 gün letrazol uygulandı. Major follikül 18 mm veya üstü olduğunda; endometriyal kalınlık, büyüyen follikül sayısı, hCG yapılma zamanı, LH ve estradiol ölçümleri tekrarlandı. Major folikül 18 mm veya üstü olduğunda 10000 ünite hCG ile tetiklenip intrauterin inseminasyon gerçekleştirildi. Siklusun 21. günü progesteron ölçümü yapıldı ve elde edilen gebelikler not edildi. Verilerin değerlendirilmesinde, Wilcoxon Rank testi, Mann Whitney U testi ve ki kare testi kullanıldı. p<0.05 anlamlı kabul edildi. Olguların sosyodemografik özellikleri ve bazal hormon seviyeleri birbirine benzerdi. HCG yapılma anındaki endometriyal kalınlık ölçümleri letrazol grubunda 9.9 ± 0.5 mm, klomifen sitrat grubunda 8.9 ± 0.5 mm ölçülmüş olup, letrazol grubunda daha kaim bulunmuştur (p<0.05). HCG yapılma zamanındaki estradiol seviyelerinin karşılaştırlmalarında klomifen sitrat grubu 667.16 ± 238.70 pg/ml iken, letrazol grubunda 443.47 ± 105.27 pg/ml olup, letrazol grubunda daha düşük bulunmuştur (p<0.05). Siklusun 21. günü progesteron ölçümleri, klomifen sitrat grubunda 12.3 ± 5.0 ng/ml, letrazol grubunda ise 16.6 ± 4.4 ng/ml olarak bulunmuş olup, letrazol grubunda daha yüksek tespit edilmiştir (p<0.05). HCG yapılmazamanındaki matür follikül sayılan, hCG yapılma günleri, hCG yapılma zamanındaki LH seviyeleri birbirine benzer olup istatistiksel fark bulunmadı (p>0.05). Klomifen sitrat grubunda 18 olgunun 4 tanesinde, letrazol grubunda ise 19 olgunun 5 tanesinde gebelik elde edilmiştir (p>0.05). Letrazol; endometriyuma antiestrojenik etkisi olmaması ve başarılı gebelik sonuçlan nedeniyle, klomifen sitrata alternatif olarak kullanılabilecek bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Anahtar Kelimeler: Aromataz inhibitörü, letrazol, klomifen sitrat, ovülasyon indüksiyonu, infertilite.

2-ABSTRACT In this study, it was aimed to study a new drug letrazole that's aromatase inhibitor as an alternative therapy in stead of clomiphene citrate. It is a prospective randomised study done on 37 primary/secondary infertile cases. All the patients divided into 2 groups randomly without assesing ovulatory or anovulatory infertility. Basale hormone levels and ultrasound measurements of all of the patients determined at cycle day three. Group 1 (n:18) received 50 mg/ day clomiphene citrate for 5 days beginning at cycle day 3. Group 2 (n:19) received 2,5 mg/day letrazole for 5 days begining at cycle day 3. When the major follicle became 1 8 mm or over; endometrial thickness, growing follicle number, hCG administration day, LH and estradiole measurements repeated. When the major follicle was 18 mm and over 10000 unit hCG administrated and intrauterine insemination done. At the cycle day 21 progesterone level's obtained and the pregnancies noted. Wilcoxon Rank test, Mann Whitney U Test and chi square test used for data analysis. P< 0.05 were significant. Sosciodemographic datas and basale hormone level's of the patients were similiar. Endometrial thickness level at hCG injection day were 9.9 ± 0.5 mm at letrazole group, and 8.9 ± 0.5 mm at clomiphene citrate, so thickness were meaningfully higher at letrazole group (p<0.05). The estradiole levels at hCG injection day were 667.16 ± 238.70 pg/ml at clomiphene citrate group, and 443.47 ± 105.27 pg/ml at letrazole group, so meaningfully lower at letrazole group (p<0.05). Progesterone levels at 21 day of cycle was 12.3 ± 5.0 ng/ml, at clomiphene citrate group and 16.6 ± 4.4 ng/ml at letrazole group. So higher progesterone level's obtained at letrazole group (p<0,05). Mature follicle numbers, hCG injection days, LH levels at hCG injection day were similiar at both groups and no statisticaldifferences obtained (p> 0.05). Four patients between 18 cases in clomiphene citrate group and 5 patients between 19 cases at letrazole group were pregnant (p>0.05). Letrazole haven't antiestragenic effect to endometrium, and succesfully pregnancy results show us letrazole as an alternative choice for clomiphene citrate. Keywords: Aromatase inhibitors, letrazole, clomiphene citrate, ovulation induction, infertility