Akut iskemik stroklu hastalarda serum HS CRP ve homosistein düzeyleri ile prognoz arasındaki ilişki

Abstract

1. ÖZET İskemik strok dünya genelinde ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. İskemik inmelerin en önemli nedeni aterotrombotik olaylardır. Son yıllarda iskemik strok için klasik risk faktörlerinin yanında tartışmalı risk faktörleri ön plana çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmada iskemik strokun akut döneminde tartışmalı risk faktörlerinden, hsCRP ve homosistein düzeylerinin nasıl değişiklik gösterdiği ve bu düzeylerin kısa dönem prognoz ile ilişkisi olup olmadığını araştırdık. İskemik strok başlangıcından sonraki ilk 48 saat içerisinde başvuran 40 iskemik stroklu hastanın, 48. saat, 5. gün ve 10. gün de serum fasCRP ve homosistein düzeyleri öîçüldü.Hastalarm klinik durumları eş zamanlı olarak Skandinavyan strok skalası ile değerlendirildi. Sonuçlar yaş ve cinsiyet dağılımı uyumlu 40 gönüllüden oluşan kontrol grubu ile karşılaştırıldı. Çalışma grubundaki 40 hastadan 7'si çalışma periyodunda öldü. Yaşayan 33 hastadan 15 'i çalışma peryodu sonunda bağımsız olarak yürüyebiliyordu(Grup I ), 18 hasta ise bağımsız olarak yürüyemiyordu (Grup II). Hastaların ortalama hsCRP seviyeleri strok sonrası ilk 48. saatte 9,41 ± 7,2mg/L, 5. günde 11,00 ± 7,4 mg/L ve 10. günde 9,25±7,01 mg/L idi.Kontroî grubunun ortalama hsCRP seviyeleri ise 1,75 ± 2,92 mg/L idi. Hastaların ilk 48. saat, 5. gün ve 10. gün hsCRP düzeyleri kontrol gurubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu (pO.001). Ölen ve yaşayan hastaların ilk 48 saatteki hsCRP düzeyleri karşılaştırıldığında ölen hastalarda (14.7 ± 7.9 mg/L) yaşayanlara göre (8.2 ± 6.6 mg/L) anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.05). HsCRP düzeyleri strok sonrası 48. saatten 5. güne doğru istatistiksel anlamlı bir yükselme gösterdi (p<0.05), 10. günde ise anlamlı olarak bir düşme gösterdi (p<0.05). Ancak yinede 48. saatteki seviyelerin üstünde idi. İlk 48. saat ve 10. gün düzeyleri arasında anlamlı farklılık yoktu. Hasta grubunda ortalama homosistein konsantrasyonları ilk 48. saatte 20.69 ± 9.67umol/L, S.günde 21.74 ± 11.18umol/L ve 10. günde 20.75 ± 9.25umol/L idi. Kontrol grubunun ortalama homosistein konsantrasyonları ise 11.28 ± l.lumol/L idi. Hastaların ilk 48 saat beşinci ve onuncu gün ortalama homosistein konsantrasyonları kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulundu (p<0.001).Ortalama homosistein konsantrasyonları 48. saatten 5. güne doğru artış gösterdi ve 10. günde ilk 48. saat değerlerine doğru tekrar düşme gösterdi. Ancak aradaki farklar istatistiksel olarak anlamlı değildi. Yaşayan ve ölen hastaların ortalama homosistein konsantrasyonları karşılaştırıldığında anlamlı farklılık bulunmadı. Sonuç olarak bu çalışmada iskemik stroklu hastalarda hsCRP ve homosistein düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı yüksek bulundu. Yüksek hsCRP düzeyleri kısa dönemde kötü prognozla ilişkili bulunurken homosisteinle prognoz arasında ilişki tespit edilmedi. Anahtar Kelimeler: İskenmik strok, hsCRP, homosistein, prognoz.

2. ABSTRACT Ischemic stroke is one of the most common causes of death worldwide. Ischemic strokes are most often caused by thrombotic processes. In the last years, some controversial risk factors are begun to arise with classical risk factors. In this study, it was investigated the changes for the discussed risk factors, hsCRP and homocysteine levels at acute period of ischemic stroke and the correlation between these levels with the short term prognosis. hsCRP and homocysteine levels were measured at 48* hour, 5* and 10* of the forty patients who admitted after the beginning in the 48* hour of the ischemic stroke. The clinical situations of the patients were evaluated with Scandinavian Stroke Scale simultaneously. Results were compared with 40 controls whose ages and sex were compatible with patients, Seven patients of the 40 at study groups were died at study period. Fifteen of the 33 patients who lived were able to walk independently at the end of the study period (Group I), the rest of the patients were not (Group II). The mean hsCRP levels of the patients were 9.41±7.01 mg/L at 48th, 11.00±7.4 mg/L at 5* day, and 9.25±7.01 mg/mL at 10th days. The mean hsCRP levels of the controls were 1.75±2.92 mg/L. The mean levels of hsCRP of the patients at 48th hour, 5* and 10* days of the patients were significantly higher than controls (pO.001). When compared the hsCRP levels of dead and alive patients; the levels of dead patients were significantly higher (14.9±7.9 mg/L) than alive (8.2±6.6, p<0.05). After the stroke, hsCRP levels were showed statistically increase from 48th hour toward the 5* days (p<0.05), but they showed decrease at 10th days than 5* days, however the levels were higher than the 48th hour's levels. There were no statistically differences between the levels of 48* and 10* day. The patients' homocysteine levels were 40.69±9.67 umol/L at 48* hour, 21.74±11.18 umol/L at 5* day and 20.75±9.25 umol/L at 10* day. The mean homocysteine levels of the controls were 11.28±1.1 umol/L. The homocysteine levels of the patients at all time were higher than controls' levels (p<0.01). The homocysteine levels of the patients were showed statistically increase from 48* hour toward the 5* days after the stroke and they showed decrease at 10* days than 5* days, but no statistically differences were observed between the levels for all time.There were no statistically significant differences were observed between the homocysteine levels of the patients that were dead or survivor. In conclusion,in this study hsCRP and homocysteine levels were found higher at ischemic stroke patients than controls. High hsCRP levels were related with poor prognosis but no relationship was observed between the level of homocysteine with prognosis. Key Words: Ischemic stroke, hsCRP, homocysteine, prognosis.