12-17 Yaş grubu öğrencilerde astım semptomlarının yaygınlığı ve astım gelişimini etkileyen risk faktörleri

Abstract

ÖZET Bu çalışma, Adana'da 12-17 yaş grubu öğrencilerde astımla ilgili semptomların yaygınlığını ve bu semptomlarla ilintili risk faktörlerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma; 1 997 yılı, Mayı s- Haziran aylarında. Adana kent merkezindeki 135 orta dereceli okuldan küme örnekleme yöntemiyle seçilen 22 okulda yapılmıştır. Ülkemiz koşullarına göre uyarlanan ISAAC anketi toplam 4818 öğrenciye uygulanmıştır. 4114 (%85.4) öğrenci, dağıtılan anketleri yanıtlamıştır. Ankette temel soruları yanıtlanmayan 181 öğrencinin anketleri analize dahil edilmemiştir. 21 19'u erkek, 1914'ü ise kız olmak üzere toplam 3933 öğrencinin verileri incelenmiştir Çalışmada, 171 öğrenci (% 4.4) kendisinde astım bulunduğunu belirtirken, 111 öğrenci (% 2.8) bir doktor tarafından astım tanısı aldığını belirtmiştir. 730 (%18.6) öğrencide, yaşamının herhangi bir döneminde wheezing, bulunduğu saptanırken, 269 (%6.8) öğrencide ise son bir yılda wheezing olduğu saptanmıştır. Son bir yıl içinde; 61 (%1.6) öğrenci 12'den fazla wheezing atağı, 110 (%2.8) öğrenci, konuşmayı önleyecek şiddette wheezing atağı, 364 (% 9.3) öğrenci eforla ilişkili wheezing atağı geçirmiştir. Erkek ve kız öğrenciler arasında astımla ilgili semptomların yaygınlığı yönünden anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Buna karşılık, yaş arttıkça astım prevelansmın azaldığı ve bu azalışın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Bu çalışmada doktor tanılı astım prevelansmı etkileyen demografik, sosyo-ekonomik, genetik, erken çocukluk dönemi ve ev içi risk faktörleri araştırılmıştır. Elde edilen verilere göre cinsiyet, anne-baba mesleği, hamilelikte annenin sigara içme öyküsü, anne sütü alma süresi, evdeki kardeş sayısı, evdeki havalandırma sistemi, evde sigara içen kişi sayısı ve son bir yılda evde hayvan besleme öyküsünün astım prevelansmı etkilemediği saptanmıştır. Buna karşılık; anne-babada allerji öyküsü, anne-babanın eğitim düzeyinin ve ailenin sosyoekonomik düzeyinin düşük olması, en az 5 yıl önce kente göç, evde nem varlığı, 0-1 yaşta evde hayvan beslenmesi ve ailenin sigara içmiş olması, 0-2 yaşta sık solunum yolu enfeksiyonu geçirme ve tek katlı evde yaşamanın 12-17 yaş grubunda astım prevelansmı artıran risk faktörleri olduğu gözlenmiştir. Bu çalışmadan elde edilen verilere göre, Adana'da 12-17 yaş grubu öğrencilerde astımla ilişkili semptomlar oldukça yaygındır ve bu yaş grubunda, düşük sosyoekonomik koşullarla ilgili risk faktörleri ve genetik risk faktörleri astım gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Anahtar Kelimeler: Astım prevelansı. Semptom prevelansı. Risk faktörleri VI

ABSTRACT ASTHMA PREVALENCE IN 12-17 YEARS OLD SCHOOL CHILDREN AND FACTORS AFFECTING THIS PREVALENCE This study is aimed to determine the prevalence of symptoms of asthma and risk factors related to these symptoms. The study is performed among 12-17 years old school children, in Adana, city center in May and June 1997. 22 schools chosen by simple random sampling method from 135 high school. 4818 students received ISAAC questionnaires (International Study Asthma and Allergies in Childhood) adapted to conditions of our country. Of 4114 (85.4%) students answered the questionnaires and 1 8 1 questionnaires in which basic questions were not answered are not included in the analysis. Data were analysed on 3933 students, 2119 of whom were boys. The prevalence of self reported asthma was 4.4% (n=171) and doctor diagnosed asthma was 2.8% (n=l 1 1). Of the 730 children (18.6% ) reported to have had wheeze any time at their life (cumulative wheezing). The history of wheezing in the past 12 months (current wheezing) was 6.8% (n=269). Of the 61 students (%1.6) had had 12 and more attacks of wheeze, 1 10 students (2.8%) had wheezing disabling speech, 364 (9.3%) students had wheezing relating to exercise in the past 12 months. There was no significant difference in any symptoms between girls and boys. However asthma prevalence is found to be decreasing with increasing age (p<0.05). In this study, demographic, socio-economic, genetic, early childhood and household factors are investigated that affecting doctor diagnosed asthma. According to data, sex, jobs of parents, smoking during pregnancy, period of breast feeding, number of sisters and brothers, air conditioning system of house, number of smokers at home and presence of pets at home in the last year don't affect asthma prevalence. The history of allergy of parents, low education and socio-economic status of parents, migration to city over than 5 years, humidity at home, animal keeping and smoking parents at 0-1 years of life, infections during 0-2 years of life and living in houses of one flat are the risk factors that associated with asthma prevalence. According to the data, the symptoms of asthma is common in Adana at 12-17 age group and socio-economic status and genetic factors are the most important risk factors for development of asthma in this age group. Key Words: Asthma Prevalence. Symptom Prevalence. Risk factors. VII