Koroner bypass cerrahisinde myokard iskemi-repefüzyon hasarına karşı N-Asetilsistein`in etkinliği

Abstract

1. ÖZET Reperfüzyonla birlikte myokarddaki reversible iskemik myosit hasarının, irreversible şekle dönüşmesi reperfüzyon hasan olarak bilinmektedir. Myokardda gözlenen bu hasar klinikte trombolitik tedavi, koroner anjioplasti ve bypass cerrahisi sonrası önemli bir problem olmaya devam etmektedir. Prospektif, randomize bu klinik çalışmada bir glutatyon prekürsörü ve antioksidan ajan olan N-Asetilsistein'in (NAC), kardiyopulmoner bypass (CPB) eşliğinde gerçekleştirilen koroner bypass cerrahisinde gözlenen myokard iskemi reperfıizyon hasarına karşı olan etkinliğini araştırmak amaçlandı. Üç damar koroner hastalığı olan ve aorta-koroner bypass operasyonuna alınan 30 hasta grup 1 (kontrol grubu, n=15) ve grup 2 (çalışma grubu, n=15) olarak iki gruba ayrıldı. Çalışma grubundaki hastalarda NAC indüksiyon kardiyoplej isine 4 mmol/1, idame kardiyopleji solüsyonlarına 2 mmol/1 dozunda eklendi. Anestezi indüksiyonu öncesi (To), postoperatif 1 (Ti), 6 (T2), 12 (T3), 24 (T4) ve 48'nci (T5) saatlerde hemodinamik ölçümler yapıldı. Koroner sinüsten, CPB öncesi (To), kros-klemp kaldırılmadan hemen önce (Ti) ve kaldırıldıktan 30 dk. sonra (T3) kan alınarak, malondialdehid (MDA) ve nitrik oksit (NO) düzeyleri ile süperoksit dismitaz (SOD) ve glutatyon peroksidaz (GSH-Px) enzim aktiviteleri ve nötrofil yüzdesi ölçüldü. Hemodinamik ölçüm dönemlerinde pulmoner arter kan gazı örneklerinde miks venöz oksijen satürasyonu da tespit edildi. İlaca bağlı herhangi bir yan etki görülmedi. Kardiyak output ve sistolik volüm değerleri her iki grupta postoperatif dönemde, preoperatif değerlere göre artmış bulunmasına rağmen gruplar arasında anlamlı farklılık yoktu. MDA düzeyi reperfüzyon döneminde çalışma grubunda, kontrol grubuna oranla istatistiksel anlamlı olarak daha düşüktü (p<0.05). Diğer biyokimyasal parametrelerde anlamlı farklılık görülmedi. Yine reperfüzyon döneminde çalışma grubunda, kontrol grubuna oranla koroner sinüs kanı nötrofil yüzdesi anlamlı olarak daha azdı (p<0.05). Miks venöz oksijen satürasyonlannın değerlendirilmesinde, T5 döneminde her iki grupta To dönemine göre anlamlı artış tespit edilmesine rağmen, gruplar arasında anlamlı farklılık bulunmadı. Bir antioksidan ve glutatyon prekürsörü olan NAC, koroner bypass cerrahisinde serbest oksijen radikalleri ile ilişkili myokard iskemi reperfüzyon hasarını azaltmakta, endotel fonksiyonlarını korumaktadır. Anahtar kelimeler: N-Asetilsistein, koroner arter bypass cerrahisi, iskemi- reperfüzyon, kardiyopleji.

ABSTRACT Reperfusion injury is known as conversion of reversible damage of myocite to irreversible damage due to reperfusion. This is still a clinical challange that is observed during thrombolytic therapy, angioplasty and CABG. In this prospective randomized trial, we aimed to evaluate the effect of N- Acetylcystein (NAC), a glutathione precursor antioxidant, on myocardial ischemia- reperfusion injury in CABG operation. Thirty patients operated due to triple coronary artery disease were enrolled to study as control group (group 1, n=15) and study group (group 2, n=15). NAC were added to induction cardioplegia as 4 mmol/1 and 2 mmol/1 to continuation cardioplegia in study group. Hemodynamic measurements were done before anestesia (To) and postoperative 1 (TO, 6 (T2), 12 (T3), 24 (T4) and 48 (T5) hours. Blood samples were obtained from coronary sinus before cardiopulmonary bypass (To), just before the cross-clamp removed (Ti) and 30 minutes later (T2), and malondialdehyde (MDA) and nitric oxide (NO) levels, superoxide dismutase (SOD) and glutathione peroxidase (GSH-Px) enzyme activities and neutrophil percentage were measured. Mixed venous oxygen saturation were determined from pulmonary arterial blood gas analysis smultaneously with hemodynamic measurements. Any drug side effect was observed. Although cardiac output and systolic volumes were increased in postoperative period when compared to preoperative period in both groups, the difference between groups was not significant. MDA level was significantly lower in study group than control group during reperfusion period (p<0.05). Significant differences were not observed in other biochemical markers. Neutrophil percentage in coronary sinus blood was significantly lower in study group than control group during reperfusion period (p<0.05). Although the mix venous blood oxygen level increased significantly at T5 period when compared to TO period in both groups, there was no significant difference between groups. N-Acetylcysteine, a glutathione precursor antioxidant, reduced myocardial ischemia-repefusion injury related to free oxygen radicals and protect the endothelial dysfunction in coronary by-pass surgery. Key words: N-Acetylcysteine, coronary bypass surgery, ischemia-repefusion, cardioplegia