Sementsiz (çimentosuz) total kalça protezli hastalarda periprostetik kemik yoğunluk değişimlerinin DEXA (Dual Energy X-ray Absorptiometry) ile tayini

Abstract

ÖZET SEMENTSİZ(ÇİMENTOSUZ) TOTAL KALÇA PROTEZLİ HASTALARDA PERİPROSTETİK KEMİK YOĞUNLUK DEĞİŞİMLERİNİN DEXA (DUAL ENERGY X-RAY ABSORPTIOMETRY) İLE TAYİNİ Dual Energy X-ray Absorptiometry (DEXA)'mn geliştirilmesi ve ortopedik yazılım programlanılın kullanılmasıyla metal protezler etrafındaki kemik yoğunluk, ölçümleri yapılabilmektedir. Bu yöntemi kullanarak sementsiz total kalça protezîi 30 hastanın 34 öpere kalçası ile 24 kontrol kalçası karşılaştrnldı. Protez etrafındaki tüm bölgelerin ölçülebilmesi amacıyla asetabulumda De Lee, femurda Gruen zonlan kullanıldı. Normal tarafta da aynı alanlara denk gelen bölgelerin ölçümleri yapıldı. Operasyon sonrasında protezîi tarafta hem asetabulum hem de femurda ortalama kemik yoğunluklarında azalma bulundu. Ayrıca, gerek öpere gerekse normal femurda middiafizer bölgeden proksimale doğru gelindikçe ortalama kemik yoğunlukları azalmaktaydı. En fazla azalma her iki grupta da en proksimal bölgede izlendi. Literatürdeki çalışmalarda sadece öpere ve normal femurlann medial ve lateral korteksleri incelenmiş olup, protezin en distal ucuna denk gelen (Zon 4) bölgenin ölçümleri yapılmamıştı. Bu bölge gevşemiş protezlerde protezin hareketleriyle pedestal (komşu kemikte skleroz) oluşumunun görülebileceği bölgedir ve bu nedenle incelenmesi önemlidir. Femurdaki sonuçlarımız literatürle uyumludur. Asetabulumlann karşılaştırılması ise literatürdeki çalışmalarda asetabulumlar değerlendirilmediğinden yapılamamıştır. Sementsiz total kalça protezlerinde protez gevşemesi, femur ve protez kınklanyla ilişkili olan periprostetik osteolizis direk grafilerle ancak % 30'luk değişim olduğunda görülebilmekte iken DEXA ile erken dönemde tam konabilmektedir. Aynca iyi yerleştirilmemiş protezlerde asimetrik yük dağılımı sonucu oluşan stres kalkanı (şilding) ve gevşemiş protezlerde izlenen pedestal oluşumu erken dönemde DEXA ile saptanabilmektedir. Ülkemizde bu konuyla ilgili çalışmaya rastlanmamış olup sonuçlarımız literatürle karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Anahtar Kelimeler: DEXA, periprostetik kemik mineral dansitesi, sementsiz total kalça protezi IV

ABSTRACT EVALUATION OF PERTPROSTETHIC BONE MINERAL DENSITY CHANGES IN CEMENTLESS TOTAL HIP REPLACEMENT WITH DEXA The bone mineral density in defined areas around metal implants can be measured with the development of Dual Energy absorbtiometry (DEXA) and with the use of special orthopedic software's. Using this technique, the bone mineral densities of 34 operated-femur of 30 patients with total metal cementless femoral implants were compared with 24 non-operated control femur. To measure the mineral bone density of all regions around the metal implants, De Lee zones in acetabulum, Gruen Zones in femur were used. Same measurement techniques were repeated for identical regions of bone in normal proximal femur. After the operation, decreased average bone mineral density values were observed in both acethabulum and femur in metal implanted sides. In normal femur and in operated ones, the bone mineral density values were decreased bone mineral density value from middiaphyseal region to proximal femur. The most decreased value was observed in the most proximal regions in both groups. In the literature, only the medial and lateral cortex of operated and normal femur were examined but the cortex next to the most distal part of the metalic implant (Zone 4) was not evaluated. An abnormally increased bone mineral density can be seen in zone 4 if there is a lossening of the metalic implants. Therefore, scanning of this region is very important. Our results on femur are consistent with those in the literature. Acetabular values can not be compared since no such data exists in the literature. In cementless hip prostheses, prosthesis loosening periprosthetic osteolysis associated with femur and prosthesis fractures can be seen on plain films when there is a 30% change whereas with DEXA diagnosis can be made in the earlier stages. In addition, shielding resulting from uneven weight distribution in improperly placed prosthesis, and pedestal formation in loosened prosthesis can be detected in advance with DEXA. We have not encountered a similar study done in our country, therefore our results are compared with those in the literature. Key Words: DEXA, periprostethic bone mineral density, cementless total hip arthroplasty.