Kafa travmalı hastalarda kafa içi yaralanmaları belirlemede yatak başı beyin natriüretik peptik (BNP) ölçümünün yeri

Abstract

l.ÖZET Kafa travmaları ve travmatik beyin yaralanmaları özellikle adölesanlar, genç yetişkinler ve yaşlılarda ölümler ve uzun süreli sakatlıkların en önemli nedenidir. En sık yaralanma mekanizmaları motorlu araç kazaları, düşmeler, darp ve ateşli silah yaralanmalarıdır. Kafa travmalarının yaklaşık %80'i minör, %10'u orta dereceli ve %10'u da majör yaralanmalardır. Brain natriuretic peptide (BNP) kalpte artmış duvar gerilimi, duvar basıncı ve intraventriküler volume sekonder olarak kardiyak ventriküllerden salınır. Ancak, insan beyninde serebral korteks, hipotalamus, talamus, pons ve serebellumda da immünreaktif yöntemle tespit edilmiştir. Bu çalışmanın amacı kafa travmalı hastalarda yatak başı BNP ölçümünün intrakraniyal patolojilerin tamsındaki yerini araştırmaktır. Çalışma Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi (FÜTF) Acil Servisinde (AS) prospektif olarak yapılmıştır. Endikasyonu olan hastalara bilgisayarlı beyin tomografisi (BBT) çekilmiş ve alman kandan yatak başı BNP ölçümü yapılmıştır. İstatistiksel analiz SPSS 11.0 programı ile Mann- Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi ve pearson korelasyon analizi kullanılarak yapılmıştır. PO.05 anlamlı kabul edilmiştir. BBT' sinde intrakraniyal lezyon olan 23 hastanın ortalama BNP düzeyi 16.16±15.8 pg/mL, intrakraniyal lezyon olmayan 17 hastanın ortalama BNP düzeyi 5.78±3.0 pg/mL olarak bulundu. Kontrol grubu olarak alınan kafa ve toraks travması bulunmayan travma hastalarının ortalama BNP düzeyi ise 6.91±3.2 pg/mL idi. Yapılan istatistiksel analiz sonucu intrakraniyal patoloji tespit edilen grubun BNP düzeyi diğer iki gruba göre anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0.01). Travmadan sonra geçen süre ile BNP düzeyi artışı arasında anlamlı bir ilişki tespit edildi (p<0.01), ancak Glaskow Koma Skalası (GKS) skoru ile BNP düzeyleri arasında ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0.05). Kafa travmalı hastalarda yatak başı ölçülen BNP düzeylerinin BBT ile saptanan intrakraniyal patolojileri belirlemede etkili olduğunu düşünmekteyiz. Anahtar kelimeler: Kafa travması, BBT, BNP, Acil servis

2.ABSTRACT VALUE OF BEDSIDE BRAIN NATRIURETIC PEPTIDE (BNP) MEASUREMENT FOR DETECTION OF INTRACRANIAL INJURY IN HEAD TRAUMA PATIENTS Head traumas and traumatic brain injuries are the most common causes of mortality and long term disabilities especially in adolescence, young adults and elderly. The most common mechanism of injuries are motorized vehicle accidents, falls from a height, violent assault and gunshot injuries. Almost 80% of head traumas are minor, 10% moderate and 10% are major injuries. Brain natriuretic peptide (BNP) is released from cardiac ventricles secondary to increased wall stress, wall pressure and intraventricular volume. But it was detected in human brain in cerebral cortex, hypothalamus, thalamus, pons and cerebellum by immunoreactive methods. Aim of this study is to investigate the role of bedside BNP measurement in head trauma patients in diagnosis of intracranial pathologies. The study was performed in Firat University Faculty of Medicine Department of Emergency Medicine prospectivelly. Computerized tomography (CT) of head of the patients was taken when indicated and bedside BNP measurement of taken blood was done. Statistical analysis was performed by SPSS 11.0 program via Mann- Whitney U test, Kruskal-Wallis test and Pearson correlation analysis. P<0.05 was accepted as significant. Mean BNP level of 23 patients having intracranial lesion in CT of head was 16.16±15.8 pg/mL and that of 17 patients not having intracranial lesion was 5.78±3.0 pg/mL. Mean BNP level of trauma patients without head and thorax trauma who were taken as control group was 6.91±3.2 pg/mL. According to statistical analysis, BNP level of patients having intracranial pathology was significantly higher than other two groups (p<0.01). There was also a significant relation between time passed after trauma and increase of BNP level (p<0.01), but the relation between Glaskow Coma Scale (GCS) score and BNP levels was not significant statistically (p>0.05). We think that bedside BNP measurement of head trauma patients is an effective factor in determining intracranial pathologies detected by CT of head. Key words: Head trauma, CT of head, BNP, Emergency department