Acil servise başvuran pulmoner tromboemboli şüpheli olgularda kan D-dimer, kardiak troponin, brain natriüretik peptit ve adiponektin düzeylerinin tanıdaki yeri

Abstract

Pulmoner tromboemboli (PTE), pıhtının sistemik derin venlerden pulmoner vasküler yatağa göçünü ifade eden, sık görülen, teşhisi zor ve mortalitesi yüksek bir hastalıktır. Hastaların 2/3'üne doğru tanı konulamamakta ve mortalite %30'lara ulaşmaktadır. Tanı ve tedaviyle mortalite %3'e düşebilmektedir.Çalışmamızın amacı acil serviste kullanılan markerlarla, radyolojik görüntüleme yöntemlerinin PTE tanı ve prognozundaki yerini araştırmaktır.Çalışmaya PTE şüphesi olan 58'i kadın 95 hasta alındı. Hastaların D-Dimer, troponin I (cTnI), brain natriüretik peptit (BNP), adiponektin kan düzeyleri ölçüldü, akciğer grafisi ve çok detektörlü bilgisayarlı tomografi çekimi yapıldı. Tanı, tomografide vasküler dolum defektinin olmasıyla konuldu. Kontrol grubu, PTE şüpheli ancak Toraks tomografisinde özellik göstermeyen hastalardan oluşturuldu.Ortalama D-Dimer düzeyi hasta grubunda 4241,66±1082,98 ng/ml, kontrol grubunda 2211,21±1765,53 ng/ml olarak bulundu (p<0.05) ve tanıda negatif prediktif değeri %100 olarak belirlendi. BNP (+) olanlarda hastanede kalış süresi 14.16± 9.07, (-) olanlarda ise 13.26±6.31/gündü. Erken dönemde mortalite görülen 3 hastadan 2'sinin cTnI düzeyleri yüksek, 3'ünün de BNP değerleri (+) saptanmıştır. Hasta grubunda Adiponektin düzeyi 5.46±4.39µg/ml, kontrol grubunda 7.68±4.67µg/ml olarak bulundu (p<0.05). Tanıda kullanılan Wells ve Genova skoru hasta grubunda kontrol grubuna göre daha yüksek bulundu (p<0.005). Hasta grubunda en sık saptanan risk faktörü immobilizasyondu (%50). Emboli tanısı alan hastaların 4'ü (%4,2'si) eksitus oldu.Sonuç olarak; cTnI ve BNP (+)'liğinin akut PTE'de kötü prognoz ile ilişkili olduğu, D-Dimer testinin PTE tanısını dışlamakta yardımcı noninvaziv bir yöntem olduğu ve özellikle de acil şartlarda kullanılması gerektiği, PTE olan hastalarda adiponektin düzeyinin düşük bulunmasının tanıda önemli bir rol oynayacağı kanaatine vardık. Bu konuda yapılacak daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.Anahtar kelimeler: Pulmoner tromboemboli, tanı, acil servis, Adiponektin

Pulmonary thromboembolism (PTE) is a common disease with difficult diagnosis and high mortality which described as migration of thrombi from systemic deep veins to pulmonary vascular bed. Misdiagnosis occurs in 2/3 patients and mortality rates reaches up to 30%. Diagnosis and treatment can decrease mortality rates to 3%.The purpose of our study was to investigate the role of radiological imaging methods and markers used in emergency service in diagnosis and treatment of PTE.95 patients (58 female) with suspected PTE included to study. Plasma D-Dimer, troponin I (cTni), brain natriuretic peptide (BNP), adiponectin levels were measured and chest X ray and multidetector row computed tomography sean obtained. Diagnosis was made with vascular filling defect on tomography. Control group consisted of patients with suspected PTE and normal chest computed tomography findings.Mean D-Dimer level was 4241,66±1082,98 ng/ml in patients and 2211,21±1765,53 ng/ml in control group (p<0.05) with negative predictive value of 100%. Hospitalization time was 14.16±9.07 days in BNP (+) group, and 13.26±6.31 days in BNP (-) group. 2 of 3 patients with early mortality showed high cTnllevels and all of them showed positive BNP test. Mean aponectine level was 5.46±4.39 µg/ml in patients and 7.68±4.67 µg/ml in control group (p<0.05). Wells and Geneva scores were higher in patients compared to control group. Immobilization was the most frequent risk factor in patients. 4 patients with PTE diagnosis were died.As a result, we conclude that positive cTnl and BNP tests are related with worse prognosis in acute PTE. D-Dimer test is a helpful noninvasive method for exclusion of PTE diagnosis and should be preferred especially in emergeney. Low aponectine level has an important role in the diagnosis of PTE. Further studies needed about this subject.Key words: Pulmonary thromboembolism, diagnosis, emergency medicine, adiponectine