Direnç antrenmanı araştırmalarında denk gruplar oluşturmak için kullanılan rastgeleleştirme yöntemine eleştirel bir yaklaşım: Yorgunluk katsayısına bağlı eşleme yöntemi

Abstract

ÖZETDİRENÇ ANTRENMANI ARAŞTIRMALARINDA DENK GRUPLAR OLUŞTURMAK İÇİN KULLANILAN RASTGELELEŞTİRME YÖNTEMİNE ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM:YORGUNLUK KATSAYISINA BAĞLI EŞLEME YÖNTEMİAmaç: Bu araştırmanın amacı iki farklı yöntemle (yorgunluk katsayısı [YK]'na bağlı eşleme yöntemi ve rastgeleleştirme yöntemi [RY]) oluşturulmuş araştırma gruplarında gerçekleştirilen aynı direnç antrenmanı uygulamasının araştırma sonuçlarına etkisini incelemek ve direnç antrenmanı araştırmalarında denk gruplar oluşturmak amacıyla basit bir test yöntemini ortaya koymaktır.Yöntem: 18-32 yaş aralığında, antrenmanlı ve direnç egzersizlerine alışkın 40 erkek katılımcı bu çalışmanın örneklemini oluşturdu. Çalışmanın ön test verisi olarak katılımcılara ait maksimal izometrik squat kuvvet değerleri (mSQizo) belirlendi. Sonrasında, gerçekleştirilen izometrik kassal dayanıklılık kapasitesine bağlı bir YK testiyle katılımcıların YK'leri belirlendi. Bu YK testi, aynı zamanda katılımcılar için tüketici bir antrenman uygulamasını (AU) oluşturdu. Katılımcıların AU sonrası 30. saniyede ve 2, 4, 6, 8, 10, 12 ve 14. dakikalarda elde ettikleri mSQizo değerleri, araştırma gruplarının toparlanma anlarını belirlemek için kullanıldı ve aynı zamanda çalışmanın son test verilerini oluşturdu. Katılımcıların YK değerleri ve AU sonrası 30. saniyedeki mSQizo değişim oranları (%mSQizo) arasındaki ilişki incelendi. Katılımcıların YK'lerine göre oluşturulan hipotetik iki denk yorgunluk katsayısı (DYK) grubunun ve de küçük yorgunluk katsayısı (KYK) ve büyük yorgunluk katsayısı (BYK) grubunun %mSQizo ve toparlanma anı verileri kendi aralarında karşılaştırıldı. Rastgeleleştirme testi (RT)'yle gerçekleştirilen bir yeniden örnekleme uygulamasında 500 hipotetik grup çifti (HGÇ) oluşturuldu. Oluşturulan her bir HGÇ'deki grupların %mSQizo verileri istatatistiksel olarak karşılaştırılarak p değerleri belirlendi. Aynı uygulama, 3, 4 ve 5 bağımsız grup oluşturacak şekilde de gerçekleştirildi. mSQizo verilerine göre gruplar arasında gerçekleştirilen 500 istatistiksel karşılaştırmada p<0,05ve p>0,05 değerlerinin elde edilme oranları hesaplandı. Benzer bir uygulama, HGÇ'deki grupların toparlanma anı verilerine göre de gerçekleştirildi. HGÇ'lerdeki gruplar arası YK'ler oranı ve toparlanma anı farkı değişkenleri arasındaki ilişki incelendi. Bu çalışmadan elde edilen veriler, bazı tanımlayıcı istatistiklere göre de yorumlandı.Bulgular: Katılımcıların %mSQizo ve YK değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki belirlenmedi [r(40)=-0,28; p=0,08]. %mSQizo verisi açısından KYK ve BYK grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken (p=0,18), DYK grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulundu (p=0,04). Toparlanma anları açısından karşılaştırıldığında, KYK, BYK, 1.DYK ve 2.DYK grupları AU sonrası sırasıyla 6, 14, 8 ve 6. dakikalarda toparlandılar. %mSQizo verisi açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farkı ifade eden p<0,05 değeri, RT'de oluşturulan 500 HGÇ'nin %5,4'ünde bulundu. RT'de oluşturulan beşyüzer tane üçlü, dörtlü ve beşli gruptaki bağımsız gruplar arası ikili karşılaştırmaların en az birinde %mSQizo verisi açısından istatistiksel olarak anlamlı farkı ifade eden p<0,05 değerinin elde edilme yüzdesi, sırasıyla %4,0; %4,6 ve %5,2 olarak bulundu. Bu bulgular, bağımsız grup tasarımlarının her biri için Resampling Procedures Version 1.3programıyla oluşturulan 10.000 gruplamadan elde edilen bulgularla uyuştu. RT'de oluşturulan 500 HGÇ'nin %43,8'inde grupların toparlanma anları arasındaki fark 2 dakikadan fazlaydı. %mSQizo ve toparlanma anı arasındaki ilişki, tanımlayıcı istatistiklerle bireysel temelde değerlendirildiğinde tutarlılık göstermedi. RT'de oluşturulan 500 HGÇ'deki ikili grupların toparlanma anı farkı ve YK'ler oranı arasında istatistiksel olarak (orta düzeye çok yakın) zayıf bir pozitif ilişki belirlenirken [rs(500)=0,29; p<0,0001], grup YK'leri açısından aralarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunan 36 HGÇ göz önünde bulundurulduğunda ise yüksek düzeyde pozitif bir ilişki belirlendi [rs(36)=0,65; p<0,0001]. 30 katılımcıdan oluşan örneklem içinden rastgele seçilen 20 katılımcıyla onar kişilik iki DYK grubu oluşturma işlemi 500 defa tekrarlandığında, oluşturulan 500 DYK grup çiftinin %71,6'sında gruplar arası toparlanma anı farkı en fazla 2 dakikaydı.Sonuç: Bu çalışmadaki bulgular, YK'nin %mSQizo verisi açısından denk gruplar oluşturmada belirleyici bir değişken olmadığını gösterdi. Yeniden örnekleme uygulamasında, RY'nin %mSQizo bağımlı değişkenine göre denk gruplar yaratmada yüksek düzeyde bir başarı gösterdiği belirlendi. Aksine, toparlanma anı değişkeni göz önünde bulundurulduğunda, RY'nin denk gruplar yaratmadaki başarı düzeyi düşüktü. RY'yle ilgili elde edilen bu çelişkili bulgular, RY'nin kullanıldığı ve küçük örnekleme sahip bağımsız grup tasarımlı direnç antrenmanı araştırmalarından elde edilen sonuçlarının dikkatli bir şekilde sorgulanması gerektiği görüşünü desteklemektedir. YK'ye göre eşleme yöntemi, toparlanma anı değişkeni açısından denk gruplar oluşturmada beklenen düzeyde bir başarı gösteremese de, rastgeleleştirme yöntemiyle karşılaştırıldığında çok daha yüksek düzeyde bir başarı sağladı. YK'ye göre eşleme yöntemi toparlanma anı değişkeni açısından denk gruplar oluşturmada RY'den daha başarılı bir yöntem olarak görünmektedir. Bununla birlikte, YK'nin gerçekten de denk gruplar oluşturmada belirleyici bir değişken olup olmadığını söyleyebilmek için bu ve benzeri çalışmaların farklı örneklemlerde tekrarlanması ve sonuçlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: rastgeleleştirme, eşleme, yorgunluk, yorgunluk katsayısı, toparlanma, izometrik egzersiz

The aim of this study was to investigate the effects of the same resistance training exercise that was executed in research groups created by two different methods (fatigue index [FI] based matching method and randomization method [RM]) on research results and to suggest a simple test procedure to create equivalent groups in resistance training researches.Method: 40 male, trained volunteers at the age of 18-32 years who were accustomed to doing resistance exercises constituted the research sample of this study. The maximal isometric squat strength (mSQiso) data of participants were assessed as the pre-test data of this study. Afterwards, the FI values of participants were assessed by a FI test, based on isometric muscular endurance capacity. This FI test also constituted an exhaustive training exercise (TE) for the participants. mSQiso data of participants obtained on the 30th second and 2nd, 4th, 6th, 8th, 10th, 12th and 14th minute post-TE were used in the assessment of recovery times of the research groups and also constituted the post-test data of the study. The correlation level between the percentage of change in the mSQiso (%mSQiso) obtained on the 30th second post TE (TE30mSQiso) and FI values of participants was analyzed. In the next stage %mSQiso and recovery time data of two hypothetic equivalent FI groups, and hypothetic small FI and big FI groups created according to FI values were compared between groups. In a resampling application executed by a randomization test (R-T), 500 hypothetic group pairs (HGP) were created. %mSQiso data of groups in each HGP were compared statistically and p values were assessed. The same application was also executed separately to create 3, 4 and 5 independent groups. The percentage of obtaining p>0,05 and p<0,0 values in 500 statistical comparisions implemented among groups based on %mSQiso data were calculated. A similar comparision was also executed according to recovery time data of groups in HGP. In addition, the correlation level between FI ratio and recovery time difference of groups in 500 HGP was analyzed and obtained data from the study were also interpreted according to some descriptive statistics.Results: No significant correlation was found between %mSQiso and FI in the study sample [r(40)=-0,28; p=0,08]. There was no significant difference in %mSQiso between small FI group and big FI group (p=0,18). %mSQiso was significantly bigger in the 2nd equivalent FI group than the 1st equivalent FI group (p=0,04). When compared in terms of recovery times, small FI, big FI, 1st equivalent FI and 2nd equivalent FI groups recovered on the 6th, 14th, 8th and 6th minute post TE, respectively. p<0,05 value indicating significant difference in mSQiso between the two groups of HGP, was found in the 5,4% of 500 HGP created by R-T. The percentage of obtaining of p<0,05 value indicating significant difference in at least one of the pairwise comparisions among the 3, 4 and 5 independent groups created 500 times by R-T are 4,0%; 4,6% and 5,2%, respectively. These results obtained from R-T matched with the results of 10.000 groupings created by the Resampling Procedures Version 1.3 program for each independent group design. In the 43,8% of 500 HGP created by R-T, the recovery time difference was more than 2 minutes between groups. No consistency was found in the relation between %mSQiso and recovery time when these variables were evaluated by descriptive statistics in an individual base. A weak (very close to medium level) correlation was found between recovery time difference and FI ratios in the group pairs of 500 HGP created by R-T [rs(500)=0,29; p<0,0001]. Considering 36 HGP having significant difference in FI between groups, a high level correlation was found between recovery time difference and FI ratios [rs(36)=0,65; p<0,0001]. When the process of creating two equivalent FI groups with 10 participants in each, using 20 participants selected randomly from the sample of 30 participants repeated 500 times, the recovery time difference between groups was found at the most 2 minutes in the 71,6% of 500 equivalent FI group pairs.Conclusion: The results obtained in this study shows that YK is not a determining variable in creating equivalent groups based on %mSQiso data. It was identified that RM showed a high level success in creating equivalent groups in terms of one of the dependent variables of this study, %mSQizo. In contrast, when evaluated considering the recovery time variable, it was identified that success level of RM was low in creating equivalent groups. These contradictory results related with RY in this study support the opinion that results from resistance training researches with independent group design using small samples should be questioned carefully. Although the FI based matching method did not show an expected level success in creating equivalent groups according to recovery time variable, it got around to better results as against RM. However, in order to say whether or not YK is a determining variable in creating equivalent groups according to recovery time variable, this study and similar studies should be repeated in different samples, and results of these studies should be evaluated in a comparative manner.Keywords: randomization, matching, fatigue, fatigue index, recovery, isometric exercise