İlköğretim ve ortaöğretim okulları öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık algıları (Malatya ili örneği)

Abstract

Bir örgütün en önemli kaynağı ve sermayesi insandır. İnsan örgütsel vatandaşlık davranışı sergilerse, örgütün gelişimi ve performansı açısından çok faydalı olur. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (ÖVD) pek çok boyuta sahiptir. Fakat en çok kabul gören Organ'ın tanımladığı beş boyuttur (1988). Bunlar: Özgecilik-Diğergamlık-Yardımseverlik, Nezaket, Sportmenlik-Centilmenlik, Vicdanlılık, Sivil Erdem-Yurttaşlık Erdemi'dir.Bu araştırma, Malatya ili kent merkezi ve kırsal alanında görev yapan ilköğretim ve ortaöğretim okulları öğretmenlerinin belli değişkenlere göre örgütsel vatandaşlık algılarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, 2009 ? 2010 eğitim ? öğretim yılında Malatya ili sınırlarında yer alan ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan 9136 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini 927 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Organ'ın oluşturduğu 5 boyuta göre Podsakoff ve McKanzie tarafından geliştirilen ilk ÖVD ölçeği temel alınarak ve yazındaki diğer çalışmalardan faydalanılarak ÖVD ölçeği geliştirilmiştir. Ankette beşli likert tipi ölçek kullanılmıştır. Anket beş boyuttan ve 41 maddeden oluşmuştur. Anket iki bölümdür, birinci bölümde; kişisel bilgiler, ikinci bölümde; öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık algıları yer almaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin istatiksel analizleri için SPSS (Statistical Package For Social Science, 12) paket programı kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, Mann-Whitney U, Kruskall Wallis H testleri kullanılmıştır. Hata payı üst sınırı 0,05 olarak kabul edilmiştir.Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre kadrolu, sözleşmeli, ücretli öğretmenler arasında, kamu ile özel okullarda çalışan öğretmenler arasında, il merkezi ve ilçe merkezi ile köy/kırsal alanda çalışan öğretmenler arasında ve ilköğretim ile ortaöğretim öğretmenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu ortaya konmuştur.

Human is the most important resource and capital of an organization. If the person shows organizational citizenship behaviour, this will be very usefulforthe development and performance of organization. Organizational Citizenship Behaviour (OCB) has many dimensions. But mostly Organ?s five dimensions are accepted (1988). These are: Altruism, Courtesy, Sportsmanship, Conscientiousness, Civic Virtue.The purpose of this research is to determine the perceptions of organizational citizenship of primary and secondary school teachers working in the field of rural area and the city center of the province of Malatya under certain variables.In the education year 2009 ? 2010, 9136 teachers working in the province of Malatya borders primary and secondary schools form the study population. 927 teachers form the sample of the study. As a means of data collection, OCB scale is developed by using as a base of first OCB scale, developed by Podsakoff and McKanzie with regard to Organ?s 5 dimensions and by making use of other studies in literature. Five Likert-type scale is used in the questionaire. The questionaire is consisted of five dimensions and 41 items. The survey is formed in two parts; personal information is located in the first part and teachers' perceptions of organizational citizenship is located in the second part. SPSS (Statistical Package For Social Science, 12) package program is used for statistical analysis of data obtained from the study. Analysis of the data, percentage, arithmetic mean, Standard deviation, Mann-Whitney U, Kruskall Wallis U tests are used. The upper limit 0.05 was accepted as a magrin of error.Based on the findings of the research, statistically significant difference have been revealed among staffed, contracted, paid teachers, between teachers working in public and private schools, between city center and town center with village/rural area schools teachers and between primary and secondary schools teachers.