Okul yöneticilerinin yönetsel güçlülük düzeylerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş doyumuna etkisi

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı, ilköğretim okul yöneticilerinin yönetsel güçlülük düzeylerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları, örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş doyumu düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemektir. Betimsel nitelikteki ilişkisel tarama modelinde olan bu araştırmanın çalışma evrenini, Tokat ilindeki ilköğretim okullarında 2009?2010 eğitim-öğretim yılında görev yapan 4215 öğretmen ve 505 okul yöneticisi (müdür ve müdür yardımcıları) oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, oransız küme örnekleme yöntemiyle yansız olarak seçilen 218 okul yöneticisi ve 827 öğretmenden oluşmaktadır. Bu araştırma için belirlenen veri toplama araçları uygulanarak elde edilen veriler, hiyerarşik çoklu doğrusal regresyon yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir.Betimleyici ve temel analizlerin sonuçlarına göre, okul yöneticilerinin yönetsel güçlülük düzeylerinin genel olarak ?orta? düzeyde olduğu ve bu düzeylerin yöneticilerin cinsiyetlerine, öğrenim durumlarına, yaş ve idari kıdemlerine göre farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Hiyerarşik çoklu doğrusal regresyon analizleri sonuçlarına göre, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin, onların iş doyum düzeylerini ve örgütsel vatandaşlık davranışlarını anlamlı bir şekilde yordadığı tespit edilmiştir. Aracılık testi sonuçlarına göre, iş doyumunun örgütsel vatandaşlık davranışları ile örgütsel bağlılık arasında kısmı ara yordayıcı olduğu tespit edilmiştir.Okul yöneticilerinin yönetsel güçlülük davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini, örgütsel vatandaşlık davranışlarını ve iş doyumlarını pozitif yönde güçlü bir şekilde yordadığı tespit edilmiştir. Aracılık testi sonuçlarına göre, iş doyumunun okul yöneticilerinin yönetsel güçlülük davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasında ve yönetsel güçlülük davranışları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasında kısmi ara yordayıcı olduğu tespit edilmiştir.Ayrıca, hem iş doyumu hem de örgütsel bağlılığın yönetsel güçlülük ile örgütsel vatandaşlık ilişkisinde kısmi ara yordayıcılar olduğu da tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler:Yönetsel Güçlülük, Yeterlikler, Örgütsel bağlılık, Örgütsel vatandaşlık davranışları, İş doyumu.

The general aim of this research is determining the effect of managerial resourcefulness levels of primary school administrators on organizational commitment, organizational citizenship behaviors and job satisfaction levels of primary school teachers. The target population of this research, which is in descriptive relational scanning model, consists of 505 (principals and vice principals) school administrators and 4215 teachers working in primary schools in the city of Tokat in the 2009-2010 academic year. The sample of the research consists of 218 school administrators and 827 teachers who were selected randomly from the target population with simple cluster sampling method. The questionnaires that were completed by 218 school administrators and 827 teachers were returned back and analyzed. Data were analyzed by hierarchical multiple linear regression method.According to results of the basic analysis, it revealed that the school administrators have ?medium? managerial resourcefulness levels and there are no meaningful differences between their managerial resourcefulness levels and independent variables such as their genders, education levels, ages and managerial seniorities.As a result of the multiple hierarchical regression analysis, it was seen that teachers? organizational commitment levels positively predict their organizational citizenship behaviors and job satisfaction levels. The results of the mediation tests show that job satisfaction is a partial mediator of the relationship between organizational citizenship behaviors and organizational commitment.According to another result, school administrators? managerial resourcefulness competencies significantly and positively predict teachers? organizational citizenship behaviors, job satisfaction and organizational commitment levels. Also, it was seen that administrators? managerial resourcefulness levels strongly, significantly and positively predict teachers? organizational citizenship behaviors, job satisfaction and organizational commitment levels. The results of the mediation tests show that job satisfaction is a partial mediator of the relationship between managerial resourcefulness and organizational commitment. Further, job satisfaction is a partial mediator of the relationship between managerial resourcefulness and organizational citizenship behaviors. Also, both job satisfaction and organizational commitment are partial mediators of the relationship between managerial resourcefulness and organizational citizenship behaviors.Key Words: Managerial Resourcefulness, Competencies, Organisational Commitment, Organisational Citizenship Behaviours, Job Satisfaction.